Cumhuriyet öncesine dayanan gazino kültürü yakın bir tarihe kadar ülkemizin en önemli değerlerinden biriydi. Özellikle televizyon ülkemize gelmeden önce insanlar keyifli vakit geçirebilmek ve eğlenmek için gazinolara ailecek gider, yemeklerini yer ve müzikler dinleyerek gösteriler izlerdi. Ancak teknolojinin gelişmesi ve daha birçok talihsiz olay sonucu gazinolar neredeyse tarihe karıştı. Gelin bugün beraber nostalji kitabının sayfalarını biraz karıştırıp o günlere gidelim...
Zamanında, bugün de yerini evrimleşerek de olsa koruyan, geleneksel kır kahvelerine gelen sanatçılar çıkıp şarkılar söylemeye başlayınca buralar 'müstakil salaş eğlence yerlerine' dönüşmüş ve dilimize İtalyancadan kır evi manasına gelen 'casino' sözcüğünden yerleşen gazinolar yerini bulmuş.
O zamanlar Arkadi eğlence hayatını sevenlerin en popüler mekanıymış. Bir diğer en meşhuru da Dimitri Gazinosu imiş. Hatta tombala oyunu bize ilk o yıllarda Ruslar tarafından getirilmiş.
Cumhuriyet devrinde ise gazinoların asıl patladığı devir 1950'ler olarak gösterilir. Artık bu döneme gelindiğinde gazinolar iyice yaygınlaşmış ve sinemanın, televizyon tam olarak yaygınlaşmadan önceki saltanat devirleri.
Gazinoda sahne ve sahne kıyafetlerinde devrim yapmış olan Zeki Müren kadınsı kıyafetleri tercih ederken, Bülent Ersoy daha ziyade takım elbisesiyle sahneye çıkarmış, kravat takmaz ve genellikle fuları tercih edermiş.
Çünkü yukarıda gördüğünüz gazete ilanlarını ve sonraları gazinolarda çok önemli olan fiks menüyü ilk Kazablanka'da görüyoruz.
Assolist denilen sanatçı tüm kadronun lokomotifi, başarıyı veya başarısızlığı getiren kişinin ta kendisidir ve siz de o isimlere oldukça aşinasınız zaten. Bugün adını bildiğiniz o büyük müzisyenlerin neredeyse tamamı gazino çıkışlıdır. Birkaç tanesini söylemek gerekirse, zaten en başta Zeki Müren, Bülent Ersoy, Muazzez Abacı, Emel Sayın, Gönül Yazar ve Neşe Karaböcek... Ardından assolist değilseler de alt sıralardan, oralardan yetişmiş İbrahim Tatlıses, Ajda Pekkan, Sezen Aksu, Barış Manço, Cem Karaca, Seda Sayan, Harika Avcı, Hülya Avşar, Nilüfer ve daha niceleri...
Bunun en büyük sebebi kuşkusuz televizyonun hayatımıza girmesi ve teknoloji ancak dışarı çıkıp eğlenmek isteyen insanlar artık neden gazinoya gitmiyordu?
Zeki Müren'in ilk sahne aldığı Kazablanka Gazinosu'nun eski sahibi Yüksel Anlar 1968'de gazinoların sonunun geldiğini söylüyor bir röportajda. ‘‘Bizim yapamayacağımız pis birtakım işlerin paravanı oldu gazinolar'' diyor. ‘‘Düşünsenize şarkıcılara verdikleri o kadar parayı müşteriden mümkün değil çıkaramazsınız. Sonra televizyon girdi devreye. Sadece müzik dinlemeye gelirdi insanlar eskiden. Televizyona çıkmaya başlayınca o sanatçılar gelmemeye başladılar. Sonra gazino programları çok geç başlıyor artık. Herkesin işi gücü var. Zeki Müren 23.00'de çıkar, 24.00'de inerdi sahneden.’’
Yeşilçam artist ve aktrislerinin sahneye çıkmasına şaşırdım.