Gün geçtikçe çevreye verdiğimiz zararın artması ile birlikte pek çok insan beslenme rejimini değiştirmeye başladı. Asıl amaçları başta çevreyi ve hayvanları korumak olan bu insanlar kendi aralarında da süt ve süt ürünleri tüketmeyenler, sadece balık yiyenler gibi ayrılmakta.
İşte bu yüzden sizin için kim neymiş, neden yapıyormuş diye hepsini derledik ki bu kişilerin neden böyle bir karar verdiklerini doğru bir şekilde anlayalım ve onların tercihlerine saygı duymayı öğrenebilelim. 💛
Vejetaryenlik her türlü et tüketimine karşı gelen bir beslenme rejimidir. Kırmızı ve beyaz et tüketmezler fakat et dışındaki süt, yumurta, peynir gibi hayvansal gıdaları tüketirler.
Günümüzde vejetaryenlik hayvancılık endüstrisinin hayvanları sadece üretme ve onları kullanma anlayışına karşı çıkar. Bu endüstrinin çevreye verdiği zarar ve ahlaki açıdan da hayvanlara olan bu üretime dayalı davranış şekline karşı çıkarlar, bu üretimin bir parçası olmayı reddedenler.
Tarihe baktığımızda pek çok ünlü kişinin vejetaryen olduğunu görürüz. Mahatma Gandhi, Franz Kafka, Mary Shelley ve Leo Tolstoy gibi pek çok ünlü isimde beslenme diyeti olarak vejetaryenliği uyguluyordu.
İlk Hristiyan ve Yahudilere de baktığımızda onların da et yemediğini görürüz. 19.yüzyılın başına kadar hayvansal gıdalardan ahlaki tartışmalar yüzünden uzak durulmuştur. 1850 yılında ise kişilerin sağlığına daha fazla önem vermeye başlaması ile topluma kalıcı olarak yerleşmiştir.
1850 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde kurulan Amerikan Vejetaryen Derneği ile bu beslenme çeşidi bir hareket haline gelmiş ve toplumda yer edinmiştir.
Yani popüler kültür ile oluşan bir şey değildir.
Evet isim olarak vejetaryene çok benzese de vejetaryen farklı bir beslenme rejimidir. Vejetalyenler et, yumurta, süt gibi tüm hayvansal gıda ürünlerinin tüketimine karşıdırlar.
Beslenme rejimi açısından bakıldığında veganlar ile aynıdırlar fakat etik ve davranışsal açıdan veganlar vejetalyenlere göre daha farklı bir konumda yer alırlar.
Pesketaryen isminin kökenine baktığımızda Latince “piscis” yani “balık” kelimesinden geldiğini görürüz. Pesketaryenlerin beslenme rejimi vejetaryenlik ile çok benzer fakat arada önemli bir fark bulunur.
Yani pesketaryenler kırmızı ve beyaz et arasında sadece balığı yiyen, herhangi bir şekilde tavuk, sığır, dana, kuzu gibi etleri yemeyen kişilerdir.
Bu konuda pek çok eleştiri alan peketaryenler tercihlerini şu şekilde açıklıyor:
Balıklar ölürken acı çekmezler aynı zamanda kapitalizm ile üretim ağına dahil olmamışlardır, bu yüzden herhangi bir acılı üretim kısmında da yer almazlar.
Pek çok insan pesketaryenlerin bu fikrine katılmıyor ve hayvanların da algısı olduğunu, onların da acı çektiklerini ve doğal habitatlarından avlanarak üretim ağına dahil edildiklerini düşünüyor.
Beslenme rejimi olarak vejetaryenliği benimsemiş fakat ara sıra kırmızı ve beyaz et tüketimi yapan kişilere fleksitaryen ismi verilir. Vejetaryen gibi et tüketmeden beslenen bu kişiler arada kaçamak yaparlar ve et yerler. Zaten kelimenin kökenine baktığımızda da esnek anlamına gelen fleks kelimesini görürüz.
Aslında daha az et yemeyi amaçlayan kişiler fleksitaryen beslenme rejimine geçiyorlar. Bunda da başlıca etteki yağ oranının ve işlenmiş etlerde de kimyasalların fazla olmasından kaynaklı sağlık faktörü geliyor.
Bunun haricinde fleksitaryenler hayvan sağlığını da önemsiyor ve daha az et tüketiminin hayvanlar için de daha kaliteli bir yaşam sürebileceği anlamına geldiğini düşünüyorlar.
Bir diğer önem verdikleri şey ise çevre. Hayvan üretimi ile doğanın katledildiğini, yağmur ormanlarının tahrip olduğunu ve bu üretimin aşırı karbondioksit salınımına sebep olduğunu söylüyorlar. Daha az et tüketerek çevreye de katkı sağladıklarını belirtiyorlar.
Vejetaryenliğin bir alt dalı olarak kabul edilen früteryanizm sadece meyve, sebze ve kabuklu yemişler ile beslenme diyeti olarak bilinir. Früviteryanlar herhangi pişmiş veya işlenmiş meyve ve sebze tüketmezler.
Avcılıktan önce ilk insanların uyguladığı diyet şekli olduğunu ve bununla daha sağlıklı ve doğal şekilde yaşanılabileceğini savunurlar. İnsanın özündeki tek gerçek beslenme şekli olduğunu düşünürler.
Veganlık beslenme alışkanlıklarını da içine alan bir yaşam tarzıdır. Beslenme şekli açısından bakıldığında vejetalyen rejimi ile tıpatıp aynı olduğu görülür. Fakat unutmamak gerekir ki veganlık sadece benimsenen bir diyet şekli değildir.
Bu yüzden de herhangi bir şekilde hayvan teninden yapılmış bir ürün kullanmazlar. Bunun içine kürk, hayvansal ipler, deri mobilyalar, inci kolyeler gibi pek çok şey dahildir.
Veganların karşı çıktığı şey hayvanlara üretim süreci içinde yapılan her türlü zulümdür. Sadece süt için bile tutulan ineklerin acı çektiğini düşünürler ve sırf damak zevkleri için bir hayvana hiçbir şekilde zarar vermemek isterler.
Bu sadece hayvansal gıdaları tükettiğimiz hayvanlar için geçerli değildir. Tilkiler, filler, istiridyeler ve aklınıza gelebilecek her türlü canlının zarar görmesini istemezler, bu yüzden de bu canlılardan yapılan hiçbir ürünü kullanmazlar.
Yılda bir kere etobur , çoğu zaman vejetaryen , ayın ikinci yarısında makarnateryan olduğumu öğrendim teşekkürler onedio
Biz domuz yemeyen porkertaryen tayfasını yazmayı unutmuşsunuz , hahaha