Hamilelik heyecan ve umutla dolu çok özel bir zamandır. Ancak koronavirüsün patlak vermesiyle, hamile kadınlar ve yeni anne olanlar kendilerini; korku, endişe ve belirsizlik duyguları ile karşı karşıya hissedebilirler veya aklınıza takılan bazı sorular olabilir. O soruları ve cevaplarını sizin için derledik.
Hamile kadınlar eğer koronavirüse yakalanırsa semptomlar genellikle, diğer sağlıklı yetişkinlerden farklı olmuyor. Hamilelerin büyük çoğunluğunda sadece grip benzeri hafif semptomlar olacağı öngörülüyor. Ayrıca görülebilecek diğer semptomlar da, öksürük, ateş, nefes darlığı ve koku duyu kaybı.
Zatürre gibi daha ciddi olan semptomların ise genelde yaşlı insanlarda veya düşük bağışıklığa sahip kişilerde görüldüğünü hatırlatalım. Hamilelerin zatürre olma olasılığının diğer sağlıklı yetişkinlerden daha fazla olduğuna dair hiçbir bulgu yok. Yani hamile olmayan genç bir kişi ile hamile olan bir kişi arasında koronavirüse yakalanma riski aynı diyebiliriz.
Eğer Kovid-19 semptomlarının sizde olduğunu düşünüyorsanız, Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi (SABİM) Korona Danışma Hattı Alo 184'ü arayıp danışabilirsiniz.
Bu kurallar aslında herkes için geçerli ancak hamileler kurallara uymada daha itinalı olmalı diye düşünüyoruz.
Düzenli olarak 20 saniye boyunca ellerinizi yıkayın.
Öksürüp hapşurduğunuzda bir mendil kullanın. Mendili çöpe atıp, ellerinizi yıkayın. Evdeki herkesin bu şekilde yaptığından emin olun.
Koronavirüs belirtileri gösteren kimselerle görüşmekten kaçının.
Toplu taşıma çok gerekli olmadıkça kullanmayın.
Eğer mümkünse evden çalışın.
Kalabalık olmasa bile kapalı ortamlarda durmayın. Örneğin, market alışverişini siz yapmayın.
Ailenizden de olsa evinizde yaşamayan kimseyle bir araya gelmeyin. Sevdiklerinizle görüşmek için görüntülü aramayı kullanın.
Tüm işlerinizi yapabildiğiniz ölçüde online veya telefon ile halletmeye çalışın. Doktor randevuları da buna dahil. Unutmayın çoğu ülkede hamilelik boyunca sadece 4 kere kontrole gidiliyor. Bu dönemde siz de eğer sorunlu bir gebeliğiniz yoksa doktorunuzla görüntülü görüşmeler yapmayı deneyebilirsiniz.
Virüsün hamilelik sırasında anneden bebeğine geçip geçmeyeceği hala net olarak bilinmiyor. Ancak, Kovid-19 virüsünün vajinal sıvıda, kordon kanında veya anne sütünde bulunmadığı bilgisi mevcut. Ayrıca, bugüne kadar Kovid-19 amniyotik sıvı veya plasentada da tespit edilmemiş.
Onun dışında bulunan kanıtlar ise, hamilelik veya doğum sırasında Koronavirüs'ün bir kadından bebeğine bulaşmasının 'olası' olduğunu göstermektedir. Bunun gerçekleştiği iki vakaya dair bir rapor var, ancak merak etmeyin bebeklerin ikisi de hastaneden taburcu edilmiş ve gayet iyi durumdalarmış. Doğumdan hemen sonra koronavirüs gelişen tüm yeni doğan bebek vakalarında istisnasız bütün bebeklerin iyi olduğunu da özellikle vurgulayalım.
Mevcut kanıtlar göz önüne alındığında, siz virüse sahipseniz, bunun bebeğinizin gelişiminde sorunlara yol açması pek olası gözükmüyor.
Bu bilgiler ışığında yapabileceğiniz en iyi şey, Kovid-19 virüsüne yakalanmanızı önlemek için gerekli tüm önlemleri almaktır. Bununla birlikte, hamileyseniz veya henüz doğum yaptıysanız ve hasta hissediyorsanız, derhal tıbbi yardım almalı ve sağlık uzmanınızın talimatlarını izlemelisiniz.
Bebek bekleyen birçok anne, hastaneye gitmeye çekiniyor. Franka Cadée, Uluslararası Ebeler Konfederasyonu Başkanı: “Şu anda telefonla görüşerek, normal muayene süresini kısaltmak mümkün. Bebeğe ultrasonla bakmak gerekmedikçe doktor görüşmelerinizi telefon ile yapmanız, hem sizi hem de sağlık çalışanlarının Koronavirüs'e yakalanma riskini azaltacaktır.' diye belirtiyor.
Elbette, düşük riski olan veya yüksek riskli gebelikler gibi ilgili durumlar kendi koşullarına göre değerlendirilmelidir. Bu durumlarda, doktorunuz ile hangi seçeneklerin mümkün olduğunu görüşmeniz en doğrusu olacaktır.
Çocuğunuz doğduktan sonra, rutin aşılar dahil olmak üzere profesyonel destek almaya devam etmeniz de çok önemli. Kendiniz ve bebeğiniz için bu randevuları almanın en güvenli yolunun ne olduğu hakkında yine doktorunuza danışabilirsiniz.
Kovid-19 yeni bir virüstür ve üzerinde araştırmalar devam etmektedir. Ancak şu ana kadar, hamilelerin koronavirüs olmasının düşük riskini arttırdığına dair hiçbir kanıt yok.
Dünya genelinde ortaya çıkan raporlar, Kovid-19 pozitif olan ve durumu ağır olan kadınların doğurduğu bazı bebeklerin prematüre doğduğunu göstermektedir. Ancak, bu erken doğumların sebebinin kesin olarak koronavirüs olduğunu söyleyemeyiz. Çünkü, annenin sağlığı için bebeğin erken doğmasının önerilmiş olması da olasılıklar arasında.
Aklınıza takılan bütün soruları sorabilirsiniz. Çünkü, bunları bilmek sizin hakkınız ancak bu süreçte sağlık çalışanlarının yükünün çok arttığını da unutmadan, anlayışlı olmakta fayda var. Çünkü sorduğunuz sorulara cevap gecikebilir. Bu soruları çok acil değilse, görüşme esnasında sormak yerine, müsait bir zamanda telefon ile sorabilir veya en güzeli e-posta ile sorabilirsiniz.
Sorabileceğiniz sorulardan bazıları;
Hastanenin bu bölümünde koronavirüs (Kovid-19) riski altında mıyım?
Bu odada Kovid-19 virüsü olan biri bulundu mu?
Bu hastanede, sağlık çalışanları için yeterli koruyucu giysi ve maske var mı?
Doğumda yanımda birinin olmasına izin verilecek mi?
Sezeryan doğumdan hemen sonra bebeğim yanımda olacak mı?
Kovid-19 pozitif iken bebeğimi emzirebilir miyim?
Kovid-19 pozitif iken vajinal olarak doğum yapmama izin veriliyor mu?
Hayır. Bu tamamen hamile kadının ve doğum doktorunun karar vereceği bir durumdur.
Dünya Sağlık Örgütü, Kovid-19 semptomları olan gebe kadınlara test için öncelik verilmesini öneriyor. Çünkü Kovid-19 pozitif iseler, özel bakıma ihtiyaçları olabilir.
Dünya Sağlık Örgütü'nün açıklamalarına göre cevap 'Evet'.
Yine Dünya Sağlık Örgütü'ne göre; bebekle aynı odayı paylaşmanız, yakın temasta olmanız ve emzirmeniz öneriliyor. Elbette, bebeğinize dokunmadan önce ve sonra ellerinizi yıkamak, maske takmak ve tüm yüzeyleri temiz tutmak koşulu ile.
Öte yandan, Çin ve ABD de dahil olmak üzere bazı sağlık yetkilileri, yeni doğan bebeklerin enfekte annelerinden izole edilmesini tavsiye etmektedir.
Örneğin, New York'ta bir anne, yeni doğmuş bebeği ile kavuşabilmek için haftalarca beklemek zorunda kaldı. Koronavirüs nedeniyle hastaneye kaldırılan anne acil bir şekilde sezeryan ile doğuma alındı. Yeni doğum yapan anne, bebeği Isabella'ya sarılabilmek için 25 gün beklemek zorunda kaldı.
Şu ana kadar olan tüm araştırmalar gösteriyor ki, Kovid-19 virüsü anne sütü yoluyla bulaşmıyor, bu nedenle anneler gönül rahatlığıyla emzirebilir.
Eğer Kovid-19 pozitif olabileceğinizden şüpheleniyorsanız, erken tıbbi yardım almanız ve doktorunuza danışmanız elbette çok önemli.
Bu süreçte, emzirecek kadar iyi durumda olan anneler, bazı koşullara dikkat ederek emzirebilirler;
Maske takmak
Temastan önce ve sonra ellerinizi yıkamak
Yüzeyleri temizlemek
Emzirmeden önce duş almak ve temiz kıyafetler giymek
Eğer emzirmeye haliniz yoksa veya bu konuda tedirgin iseniz; sütünüzü sağarak ve doğru koşullarda saklayarak bebeğinize verebilirsiniz.
Evet, her zaman için hastanede doğum, evde doğumdan daha az risklidir.
Ayrıca unutmayın ki, hastaneler, Sağlık Bakanlığı kontrolünde, doğum için olabilecek en güvenli ortamı hazırlamıştır.