Çağımızın en sık görülen rahatsızlıklarından biri bel fıtığı. Peki bel fıtığının sebepleri neler? Nasıl tanı konur? Ameliyatsız kurtulmak mümkün mü?
Çağımızın en sık görülen rahatsızlıklarından biri bel fıtığı. Peki bel fıtığının sebepleri neler? Nasıl tanı konur? Ameliyatsız kurtulmak mümkün mü?
Omurganın kemiklerinin her biri küçük disklerle desteklenir. Bu düz, yuvarlak disk sert dış tabaka, sahip dairesel halkası çekirdek olarak adlandırılan bir jele benzeyen bir madde ile doludur. Yaşlandıkça, diskler sıvıyı kaybedebilir ve kuruyabilir bu da diskin sıkışmasına neden olmaktadır.
Disk dejenere olmaya devam ederken veya omurgada sürekli stres varken iç çekirdek aslında halkadan kopabilir. Bu, yırtılmış veya fıtıklaşmış bir disk olarak kabul edilir. Disk malzemesi parçaları, disk alanının hemen arkasında bulunan sinir köklerine baskı yaparak ağrı, halsizlik, uyuşma veya his değişikliklerine haliyle de bel fıtığı hastalığına neden olmaktadır.
Yazımızda önemli bilgileriyle anlatılan bel fıtığı hakkındaki tüm merak edilenlere uzmandoktor.net adresinden daha kapsamlı bir şekilde ulaşabilirsiniz.
Fıtıklaşmış disk belirtileri, diskin nerede yırtıldığına, kopmanın boyutuna ve hangi sinir kökünü ittiğine bağlı olarak değişir. Hiçbir sinir etkilenmezse, sadece sırt ağrısı yaşatmaktadır. Fıtıklaşmış disk bir siniri etkiliyorsa, bu belirtilerle karşılaşabilirsiniz:
Sırt kaslarının spazmı
Bacaklarda kas zayıflığı
Bacak veya ayakta uyuşma
Diz veya ayak bileğinde reflekslerin azalması
Mesane veya bağırsak fonksiyonundaki değişiklikler
Fıtıklaşmış disk, genellikle bir gerilme veya yaralanma nedeniyle normal diskin yapısındaki bir değişikliğe neden olur. Çoğu zaman, disk içindeki yaşlanma ve yaşa bağlı dejenerasyonun bir sonucu olarak ortaya çıkar. Bazen ciddi travma normal bir diskin fıtıklaşmasına neden olabilmektedir. Travma ayrıca fıtıklaşmış diskin kötüleşmesine neden olabilir.
Doktorunuz fıtıklaşmış bir diski teşhis etmek için çeşitli prosedürler kullanır. Tam bir tıbbi geçmişe ve fizik muayeneye ek olarak, doktorunuz şunları uygulamaktadır:
X-ışını: Film üzerine iç dokuların, kemiklerin ve organların görüntülerini üretmek için görünmez elektromanyetik enerji ışınlarını kullanır.
Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) : Vücuttaki organ ve yapıların ayrıntılı görüntülerini üretmek için büyük mıknatısların, radyofrekansların ve bilgisayarın bir kombinasyonunu kullanır.
Miyelogram: Yapıyı X-ışınlarında açıkça görülebilir hale getirmek için omurga kanalına enjekte edilen boyadır.
Bilgisayarlı tomografi taraması (CT veya CAT taraması): Vücudun yatay veya eksenel görüntülerini üretmek için X-ışınları ve bilgisayar teknolojisinin bir kombinasyonunu kullanır.
Elektromiyografi (EMG) ve Sinir İletimi Çalışması: Sinir hasarı derecesini belirlemek için sinir ve kas dokusu boyunca elektriksel uyarıları ölçer.
Fıtıklaşmış bir disk için tedavi aşağıdaki durumlara göre doktorunuz tarafından belirlenecektir:
Yaşınız, genel sağlık ve tıbbi geçmişiniz
Durumun kapsamı
Durum türü
Belirli ilaçlara, prosedürlere veya tedavilere toleransınız
Durumun seyri için beklentiler
Tipik olarak, konservatif tedavi fıtıklaşmış bir diskle ilk tedavi şeklidir. Bel fıtığı nasıl tedavi olacağı aşağıda verilmiştir:
Yatak istirahati
Uygun vücut mekaniği hakkında hasta eğitimi
Ultrason, masaj, kondisyonlama ve egzersiz programlarını içerebilen fizik tedavi
Ağırlık kontrolü
Lumbosakral sırt desteğinin kullanımı
Ağrıyı kontrol etmek ve / veya kasları gevşetmek için kullanılan ilaçlar
İlk olarak bel fıtığı disklere binen yük ile doğrudan alakalı olduğundan ilk yapılması gereken eğer kişi kilolu ise kilo vermeye başlaması gerekmektedir. Eğer normal bir kiloya sahip ise ilk adım olarak yata istirahatini deneyebilir. Bunların yanı sıra bel ve sırtta bulunan kasları güçlendirecek evde yapılabilecek egzersizlerde fıtığa büyük ölçüde fayda sağlayacaktır. Hastalığın şiddetine göre fizik tedavi iyileşmede oldukça faydalıdır.
Bölgeyi rahatlatma ve tedavilerden maksimum verimi alabilmek için uzmanlar tarafından bölgeye uygulanacak masajda çok etkilidir.
Bel fıtığı beldeki disklere binen yük ile ilgili olduğu için ağırlık kaldırmak ve kilo almak iyi gelmemektedir. istirahat süresini uzatmakta kas güçsüzlüğü ve eklem problemlerine yok açacağından bel fıtığına iyi gelmez.
Hamilelikte bel fıtığı sık rastlanmasa da bel ağrısı sık yaşandığından doktora bel fıtığı şikayeti ile gidilmektedir. Hamilelik ile birlikte kilo alımı arttığından ve bele binen yük hızla fazlalaştığından belde ağrı yapar ve bel fıtığına da sebep olmaktadır. Bu dönemde alınan kilolar takip edilmeli mümkün olduğunca yavaş ve sağlıklı kilolar alınması gerekmektedir.
Çocuklar bel fıtığı rahatsızlıklarına çok sık rastlanmasa da spor yaralanmaları, bel omurlarına zarar verecek ters hareketler ve ağır yük taşıma gibi durumlar çocuklukta ve ergenlikte bel ağrısı yaşatıp sonra geçse de ileri yaşlarda kişiye bel fıtığı olarak geri döner.
Bebeklerde bel fıtığı gelişimde yaşanacak sorunlar sebebi ile oluşabilir. Bunun dışında bebeğin yapacağı herhangi bir hareket ya da davranıştan ötürü bel fıtığı oluşmaz. Belirti olarak sürekli ağlayan, huzursuz, yemek yemeyen bir bebeğin bel fıtığı yada farklı bir sebepten sorunu olduğu anlaşılır ve çocuk doktoruna götürülmesi gerekmektedir.
Bel fıtığı belirtileri yaşayan kişi hastanenin iki bölümüne danışması gerekir. Bunlardan ilki Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon diğeri ise Beyin ve Sinir Cerrahisidir. İlk belirtilerde fizik tedavi ve rehabilitasyon doktorları tarafından teşhis edilmez ise hastalık ilerler ve ayakta uzun süre duramama, bacakta güç kaybı, tuvalet tutamama gibi problemleri beraberinde getirir.