17 Ağustos 1999'da Marmara'da yaşanan deprem felaketinin üzerinden tam 18 yıl geçti. Düzce'de depremin mağdurlarından olan 234 ailenin konut mücadelesi de o günden bu yana sürüyor. Kooperatif kurup Ankara'ya yürüyerek haklarını arayan ailelerin 'Umut Evleri' projesi bugün Birleşmiş Milletler Habitat Ödülleri’nin 10 finalistinden biri.
Hürriyet'ten İsmail Saymaz'ın haberine göre, gönüllü mimar ve mühendisler ailelerle görüşüp nasıl bir konutta, apartmanda ve hangi komşularla yan yana yaşamak istediklerini belirledi. Adını ‘Düzce Umut Evleri’ koydular.
Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı Dünya Habitat Örgütü, sosyal konut Oscar’ı sayılan Habitat Ödülleri’nin 10 finalistinden biri olarak Düzce Umut Evleri’ni seçti.
Diğer dokuz proje tamamlanmış olduğu halde Umut Evleri henüz inşaat aşamasında ödüle layık görüldü. Bu ödülü Türkiye’de yalnızca Ankara’daki Batıkent projesi alabilmişti.
Düzce Evsiz Depremzedeler Dayanışma Konut Yapı Kooperatifi'nin önderliğinde aileler İstanbul Teknik, Yıldız Teknik ve Mimar Sinan üniversitelerindeki mimar ve mühendislere çağrıda bulundu.
‘Düzce Umut Atölyesi’ni kuran 85 akademisyen ve uzman Düzce’de sekiz ay çalıştı. Yedi büyük toplantıda ailelerle derinlemesine mülakat yapıldı. Aileler mülakatlar sonyucunda legolarla nasıl bir ev ve apartmanda yaşamak, hangi komşularla yan yana olmak istediğine karar verdi ve inşaat için kollar sıvandı.
Düzce Umut Evleri’nin üyeleri inşaatı bitirmek için 12 bankaya başvurdu. Ancak bankalar dar gelirlilerin 12 milyon TL’lik krediyi ödemeyeceğine kanaat getirerek talebi geri çevirdi. Aileler de kredi için geçen hafta TOKİ’ye başvurdu.
Konutların yanı sıra bir sosyal merkez inşa ediliyor. Merkezde gelir getirici üretim yapılması düşünülüyor. Örneğin, şimdiden kiralanan tarlada buğday ekiliyor. Ekilen buğdayla sağlıklı ekmek üretilip satılacak. Sağlık biriminden kreşe, ahşap mescitten soğuk hava deposuna kadar her ayrıntı düşünülmüş. İnşaatta çalışan işçilerin maaş ve sigortaları ile iş sağlığı ve iş güvenliği koşulları da denetleniyor.
Safiye Alkaya: Kaç oda istediğimizi, salonun nerede, yatak odasının nerede olduğunu, karton parçalarıyla biz seçtik. Komşularımı kendimiz belirledik. Nasıl temel atıldığını gözlerimizle gördük. Ellerimizle çalıştık.
Dursun Altuntaş: 17 sene sürdü. Konut hakkımızı almak bu kadar uzun sürmemeliydi. Diyorsun ki, dar gelirli olmak zorundasın. Bu insanlar zaten kira ödüyor. Nasıl ev yapacak? TOKİ’nin artık bizi bekletmemesi lazım. Bu saatten sonra Habitat’a mahcup olmamak için bir sene içinde inşaatı bitireceğiz.
Oktay Sağ: Kâr ve rant yok. Müteahhit bir şey göstermiyor bize. Herkes kendi evinde çalışıyor. Elektrik tesisatını Dursun Altuntaş yapıyor, biz boru çekiyoruz. Ablalarımız yemeği hazırlıyor.
Bedriye Kara: Çabalarımız boşa gitmedi. Bugüne kadar ödüllendirilmedik. Bu ödülü Türkiye’den almak isterdik. Bu biraz burukluk yarattı bende.
Bu insanlar 17 yıldır başlarını sokacakları bir ev için mücadele ederken Reza 45-50 milyon euro diyor. Sadece aradaki 5 milyon euro bile bu insanların evlerini alması için yetiyor neredeyse. Yazık bu ülkeye. Vay ki vay, hey ki hey.(Onur Ünlü)