Çin hükumeti vatandaşlarının davranışlarını bir modele oturtmaya ve buna göre vatandaşlarını puanlamaya karar verdi. Puanlama, vatandaşların hayatlarının birçok farklı noktasında yapılan incelemelere göre oluşacak. Yüksek puana sahip olmanın avantajları çok da fazla değilken düşük puana sahip vatandaşlar, çalışacakları iş, çocuklarının okuyacakları okul ve yaşayacakları ev konusunda bile cezalandırılabilecek.
İşte Çin'deki Sosyal Kredi Sistemi de aynen bu şekilde işleyecek. Bir bireyin finansal durumunun yanısıra politik yönelimi, sosyal interaksiyonu ve alışveriş geçmişi 'güven puanı'nı etkileyen faktörler olacak. Bu sistem 2020'den itibaren uygulanmaya başlayacak. Otoritelere göre bu sistem vatandaşlarının davranışlarını iyileştirip geliştirmek için ideal, ancak diğerlerine göre ülkenin sıkı gözetleme yöntemlerinden yalnızca yenisi.
Wired'dan derlediğimiz habere göre Sosyal Kredi Sistemi (ya da Ulusal Güven Sistemi diyebiliriz) bir insanın hayatındaki farklı boyutlara bakıyor. Mesela borçlarınızı ne kadar düzenli ödüyorsunuz gibi. Ancak aynı zamanda satın alma geçmişiniz ve sosyal medyadaki davranışınız. Yani sosyal platformlarda neler söylediğiniz ve bunların hükumetle ne kadar paralel düşüncede olduğu. Aynı zamanda arkadaşlarınız ve çevrenizin de davranış modellerine bakıyor olacaklar gibi düşünün.
Vatandaşların harcamaları göz önünde bulundurulduğunda tahmin edeceğiniz gibi hileli harcamalar yapınca skorunuz düşüyor, ancak bebek bezi ya da iş ayakkabıları gibi ürünler alırsanız bu sizin daha sorumlu bir vatandaş olduğunuzu gösterip puanınızı yükseltebilir. Mesela bilgisayar oyunu satın aldığınızda tembel olduğunuzu düşünüp puanınızı düşürebilirler. Ya da Tiananmen Meydanı hakkında bir gönderi paylaştığınızda bunun puanınıza kötü bir etkisi olacak.
Vatandaşların özel hayatının koşulsuz bir işgali.
Yüksek skorun menfaatleri oldukça ilgi çekici: indirimlerden tutun hızlı kredilere ve ucuz sigorta ücretlerine kadar. Ancak sıkıntı düşük skorlarda başlıyor. Çünkü belli bir puanın altına düşerseniz çocuğunuzun gidebileceği okullar ve başvurabileceğiniz işler bile değişiyor. Resmen hükumete olan güveninizin sonsuz bir kaydı gibi düşünün.
Dediklerine göre sebepleri ekonomik ve sosyal. Ayrıca Çinliler bu konuda çok fazla sıkıntı görmüyorlar. Komünist Parti'nin de aynen bu şekilde kayıtlara sahip olduğunu, ancak en azından bu şekilde kayıtlarda neler bulunduğunu öğrenmiş olduklarını belirttiler.
Şu an Batı'daki herhangi bir ülkede de aynı şekilde veriler toplanıyor, o an nerede olduğumuz politik görüşlerimiz vs. hepsi ortada. Ancak böyle bir sistemin hükumetin eline verilmesi ne kadar sağlıklı? Bu sistem gerçekten uzun ömürlü olabilir mi?
Ulaaaan kaldırın bu haberi hemen bir yerden birileri görür vs. almayalım sonra başımıza belayı. Çin işi Japon işi bunu yapan şeytan kişi, biri çekik biri küçük beyinli, at çöpe bitir işi.
Mikrop gibi ürerseniz böcek kadar değeriniz olmaz işte. Her hareketinizi puanlamaya başlarlar. Yarın bi gün güzellik yarışmalarındaki gibi tipinizi de puanlarlar. Ölürsünüz kimsenin götünde olmaz. "Zaten çirkindi, fakirdi" falan derler. Az olan her zaman kıymetli. İnsan için de geçerli bu. Bu çekikleri de hiçbi zaman sevmedim. Kimi sevmiyosam onun bi defosu oluyo illa ki ya. Elf hisleri mi desem, akrep hisleri mi desem bilemedim...
Bi kere de Doctor Who'dan örnek alsınlar da uzayda gezelim ya