Osmanlı'da harem her zaman ilgi çeken bir konu olmuştur. Burasının gizliliği ve hakkında az bilgi bulunması da insanları meraka sarf etmektedir. Biz burada ise haremden değil, oranın baş sorumlusu olan harem ağalarından bahsedeceğiz.
Osmanlı'da harem her zaman ilgi çeken bir konu olmuştur. Burasının gizliliği ve hakkında az bilgi bulunması da insanları meraka sarf etmektedir. Biz burada ise haremden değil, oranın baş sorumlusu olan harem ağalarından bahsedeceğiz.
Genellikle Afrika ve çevresinden, bazen de Avrupa'dan hadım edilmiş vaziyette saraya getirilirlerdi. Avrupa'dan gelenler beyaz oldukları için akağa, Afrika'dan gelenler de siyahi olduklarından karaağa diye anılmışlardır.
İlk geldikleri andan itibaren sıkı bir dil, edep ve usul-adet eğitiminden geçerlerdi. Eğitimini tamamlayıp vazifeye başlayan hadımlar zaman içerisinde yükselebilirlerdi. Babü's-Saadet'te genelde akağalar, Darüssaadette (harem) ise karaağalar tercih edilirdi.
Böylece birçok kadının arasında görev yapacak olan hadım ağası ile cariyeler arasında hiçbir münasebet bulunmaması amaçlanıyordu. Fakat bu kötü imajlarına binaen hadımlar toplum içerisine de çıkamıyorlar, insanlar tarafından soğuk karşılanıyorlardı.
Hadım Şehabeddin Paşa, Hadım Ali Paşa, Hadım Sinan Paşa bunlara örnek olarak gösterilebilir.
Haremdeki kadınların giydikleri kıyafetinden, yeni cariye alınmasına kadar her türlü iş hadım ağasından sorulurdu. Özellikle 16.asırdan sonra önemleri daha da arttı. Padişahların zaman zaman bizzat yazılı emir göndermesi de bu görevlinin önemini bize göstermektedir.
Bu tarihten sonra da sarayda çeşitli hadımlar görev yapmaya devam etti. Topkapı Sarayının artık ikinci planda kalıp Dolmabahçe Sarayı ve sonrasında Yıldız Sarayının ön plana çıkmasıyla eski usul harem ağalığı da yavaş yavaş tarihe intikal etti. Geriye ise hadım ağaları üzerine yazılan hikayeler, söylentiler, harem üzerine yabancı elçilerin kaleme aldığı mübalağalı tasvirler günümüze kadar kaldı.
İlber Ortaylı zamanında hayatta kalan son hadım ağalardan biriyle görüşmüş. Ne dediysem de ağzından laf alamadım. Padişaha son derece bağlıydı demişti. Bunu görünce o geldi aklıma.
Sırf padişahtan başkası cariyelere çakmasın diye birilerini zorla hadım etmek ahlaksızca. Osmanlı'da hak hukuk yok