Her ne kadar bazıları feminist olarak anılmayı tercih etmese de feminizmin görünür kılınmasında her birinin büyük payı var. Yalnızca söylemleriyle değil kariyerleri boyunca yaptıkları çoğu şey ile kadın mücadelesine destek olan, feminizmin müzik dünyasındaki yüzlerini sizin için derledik.
”Feminizm yalnızca kadınlar için değil.” diyen 46 yaşındaki ABD'li DiFranco, bağımsız müzisyenlerin oluşturduğu Righteous Babe Records isimli bir plak şirketinin kurucusu. 30 senedir müzik piyasasının içinde olan DiFranco; sektörün kurallarını reddetmiş ve kendi yolunu çizmiş bir isim. Kadının metalaşmasına karşı duruşuyla akıllara kazınan DiFranco, kendini yardım konserlerine, savaş karşıtı organizasyonlara ve sosyal sorumluluk projelerine adamış bir feminist ikon.
55 yaşındaki ABD'li rockçı Melissa Etheridge, gençliğinde zengin ve ünlü olmak için çıktığı yolda şimdi büyük bir aktivist olarak anılıyor. 2004'de yakalandığı meme kanserini atlatmayı başaran iki Grammy ödüllü Etheridge, yirmi seneyi aşkın süre önce lezbiyen olduğunu açıklamaktan çekinmeyen bir isim. Etheridge, özellikle enstrümanist olarak gitar çalıp şarkı söyleyerek, sadece erkeklerin hüküm sürdüğü bir alanda kendini gösterme başarısına erişmiş ve kendinden sonra müzik yapan birçok kadın müzisyene ilham olmuştur.
Birçokları tarafından korkutucu bir görünüme sahip olduğu düşünülen hatta yıllarca büyük kalabalıkların erkek zannettiği Tracy Chapman, gençliğinde militan hareketlerine katılmış, eli silah tutmuş, doğduğu coğrafyanın sadece kadınlara değil erkeklere bile şans tanımadığı o çetin atmosferinde büyük zorluklarla baş etmiştir. Sonrasında şarkılarında bu sürecin olgunlaştırdığı barışçıl, eşitlikçi, hümanist bir kadın doğurmuştur. Bu yeni Chapman kadınların dünyada çektiği zulmü unutmamış, dünyanın daha iyi bir yer haline gelmesi için öncelikle çocuklarla birlikte kadınların özgürleşmesi gerektiğini savunmuştur.
21 yaşındayken tecavüze uğrayan ABD'li müzisyen, bunun üzerinden gelmeyi başardı ve bugünlere geldi. Kadın ozanlara arasından feminenliğini ve anaçlığını koruyarak müzik yapan yegane isimlerden olan Amos, Boys for Pele albümünden bu yana feminizmin en ikonik isimlerden biridir. Her işinde kadını yücelten Amos, son dönemlerde ise artık erkek feministlere de ihtiyaç duyulduğunun farkına vardığını dile getiriyor.
Deborah Anne Dyer namıdiğer Skin, siyahi kadınlar için büyük bir rol model. 49 yaşındaki İngiliz şarkıcı lezbiyen ve feminist bir sanatçı olarak Skunk Anansie döneminde de solo müzik yaptığı dönemde de her ateşli söylemlerde bulunmaktan kaçınmamıştır. Erkeğe yakıştırılmış her statünün kadının da hakkı olduğunu savunan şarkıcı konserlerinde çok maskülen ve sert bir tarz takınarak, erkek grupların egemenliğinde olan büyük rock ve metal festivallerinde fırtınalar estirmiştir.
No Man's Woman ve Dady I'm Fine gibi feminizmin marşı haline gelmiş şarkıların sahibi İrlandalı müzisyen Sinead O'Connor, her ne kadar kendisinin feminist olarak anılmasını istemese de o müzik tarihinin en cesur feministlerinden biri. Aile, din, devlet, millet gibi birçok şeye inancı olmayan sanatçı skandallarla dolu bir kariyer inşa etti. Cinsel taciz suçlarına sessiz kalan Katolik Kilisesi'ni protesto etme amacıyla Papa'nın fotoğrafını yırtacak kadar cesur olan 49 yaşındaki İrlandalı müzisyen, şarkılarında her zaman müziğinde bir kadının tek başına ayakları üzerinde kalmasının önemini vurguladı.
Dört stüdyo albümüne sahip olan 39 yaşındaki Fiona Apple; ABD'li müzik yapımcıları tarafından hep daha çok satan, daha ana akım bir isime dönüştürülmeye çalışıldı. Ancak hepsine direnen Apple, kendi yolundan sapmamak ve özellikle şarkı sözlerini istediği şekilde eksiksiz şekilde kaydedebilmek için albümleri arasında çok uzun seneler ara vermeyi göze aldı. Tam bağımsız kadın müzisyenlerin başında yer alan Fiona Apple şarkı sözleriyle kadınları kendilerini değiştirmeye ya da incitmeye çalışacak her şeye karşı direnmeye çağırmıştır. Criminal şarkısının feminist camiada önemli bir yeri vardır.
Müzik dünyasının erkeklerini bile kadınsılaştırdığı, kadınları da daha janjanlı bir hale soktuğu 70'ler sonu ve 80'lerde Patti Smith tek başına yıkılmaz bir kaleydi. Kadınlığın kalıplara sokulmasın gösterdiği tepkilerle akıllara kazınan 69 yaşındaki ozan Smith, tüm zamanların en edepsiz erkek yazarlarını barından Beat Kuşağı ile kanka olarak orada bir gül gibi açtı.
Kanada doğumlu alternatif rock şarkıcısı Alanis Morissette, feminizmin bir devrime ihtiyacı var diyen bir feminist. 42 yaşındaki Morissette'nin 1995 yılında Grammy adaylığı da olan You Oughta Know şarkısı feminizmin marşı haline geldi.
Eurothmics'in efsane frontmanı ve Sweet dreams, Why, Here Comes the Rain, The Lord of the Rings gibi klasikleşmiş dev şarkıların sahibi Annie Lennox, David Bowie'nin kadınlardaki karşılığı gibidir. Cinsiyet ayrımlarının silindiği, insanların tekleştiği bir dünyanın savunucusu oldu. Kendinden farklı olana saygısını her daim konserlerinde konuşmalarıyla belirten 61 yaşındaki İskoç müzisyen, birçok yardım konseri ve etkinliği yaptı. Lennox iki sene önce Beyonce'ye karşı yaptığı feminizm eleştirileriyle gündeme gelmişti. Beyonce'yi twerk yapmak feminist bir hareket değildir diyerek eleştiren Lennox, onu hafif feminist diye tanımlamıştı.
Kate Bush bir yanda sistemin yarattığı pop kadın ikonların diğer yanda kendini başkalaştıran rock tabanlı kadınların olduğu bir dönemde açan bir çiçek gibidir. Sahip olduğu kırılganlığı maskelemeden inandığı şeyin peşinden koşmuş ve kadınca dinlenebilecek birkaç alternatiften biri olmuştur. Bu sayede Björk, Tori Amos, Fiona Apple, Alanis Morissette gibi sonradan büyük işler başaracak kadınlara hem rol model olabilmiş, hem de onların önünü açmıştır.
Doro Pesch tek başına bir cumhuriyet, bir ilham tanrıçasıdır. Uzun yıllardır hard rock söyleyen heavy metalin kraliçesi Almanyalı Pesch, kadınlardan oluşmuş gropie kültürünün kadınları aşaladığını ve aslında erkeklerin kadınlara gropie olması gerektiğini savunmuştur. Dönemin argo kültürünü kendi süzgecinden geçiren Doro, ilk başta bıyık altından gülünen sonra yavaşça ciddiye alınan ve en son önünde eğilinen bir kadına dönüşmüştür.
Günümüz metal müzik türlerinde isim yapmış genç kadın solistlerin hepsine sorduğunuzda sizi en çok etkileyen, motive eden kadın sanatçı kimdir diye hepsi ağız birliği etmişçesine Anneke derler. 43 yaşındaki Hollandalı, The Gathering grubu sonrası butik bir isim olarak kalmayı kabul etmesine rağmen, genç nesile en çok ilham kaynağı olmuş isimdir. Kadınlara şans verilmediği, dışlanmaya çalışıldığı 90 sonrası rock camiasında sessiz ama kendinden adımlarla yürümüştür. Grup problemleri, evlilik, annelik gibi bütün tecrübelerini kulislerinde yaşayan Anneke, rock müzikte gerçekleşen ve Amy Lee ile arşa varan kadın istilasının kapılarını açan, yol gösteren ismi olmuştur. Kadın olmanın hayatta olduğu gibi müzik dünyasında da bireyi bir sıfır maglup start vermek zorunda bıraktığını belirten Anneke tek başına patikayı belirlemiş ve arkasından kadınların gelmesini sağlamıştır. Dişiliği geri plana atmayı dikte eden rock algısına direnmiş olduğu haliyle kadınsı ama ikonik bir rockın olabileceğini göstermiştir.
Kendini ne kadar feminist olarak tanımlamasa bile PJ Harvey istemsizce feminizmin en önemli figürlerinden biri olmuştur. Kadın erkek ilişkileri, annelik ve dünyanın gidişatıyla ilgili ezber bozmuş şarkılar yazan PJ Harvey hayatıyla da bunu ayak uydurmuştur.
50 yaşındaki İzlandalı müzisyen Björk, bir erkeğin bir kez söylediği şeyi kadınların en az beş söylemesi gerektiğini söylüyor. 2005'deki bir röportajında feminist olarak anılmasını doğru bulmadığını söylese de Björk'ün söylemleri ve yaptıkları onu feminizmin önemli isimleriden biri yapıyor. Björk, kendi jenerasyonun bazı şeyleri kanıtladığını ama şimdiki gençlerin çok fazla sızlandığını söylemekten de çekinmiyor.
Queen B büyük kitlelere etki edebilme, kitleleri ortak his ve düşünce birliği altında toplama konusunda büyük bir kırılma noktasıdır. Kadınlara ve eşcinsellere marşlar armağan eden Beyonce onların kendilerini ezildikleri ya da ötekileştirildikleri noktalarda daha güçlü hissetmelerini sağlayacak şarkılar yazmıştır. Run the Worlds, If I Were a Boy, Single Ladies, Diva, Formation gibi büyük hitlerde açıkça görülebilecek feminist söylemler bulunmaktadır. Annelerin de seksi olabileceği, kadınların erkekler için seks objesi haline gelmesinin erkekleri ancak köleleştireceği gibi birçok düşünceyi empoze etmeye çalışan Beyonce aynı zamanda ekibinde sadece kadınlara yer vererek, Ursula L.Guin tarzı bir dünya yaratmayı başarmıştır.
kösele suratlı kocasının boynuz üstüne boynuz bindirdiği halde gıkını çıkarmayan beyonce mi feminist?
Beyonce feminist değil arkadaşlar :( Run the worlds klibinde tamamen kadını aşağılayan şeyler var. Görsel analiz öneririm.
Queen-B tabii