Küresel ısınma, insanlığın tarihi boyunca yüzleştiği en azılı düşmanlardan birisi olarak tam karşımızda duruyor.
Peki, bizler yani insanlık ne yapıyor bu düşman karşısında?
Görmezlikten geliyoruz onu, yok sayıyoruz.
Ama o tam karşımızda ve yüzümüze sert bir yumruk atmak için bekliyor.
Ünlü oyuncu Leonardo Di Caprio'nun sunduğu ve Barack Obama, Papa Francisco, Elon Musk gibi pek çok ünlü kişinin de yer aldığı belgesel bize pek çok korkutucu gerçeği tekrar hatırlattı...
İklim değişikliği ile mücadele etmemiz için öncelikle ekonomilerin neredeyse tamamının fosil yakıtlara bel bağladığını kabul etmeliyiz. Kömür, petrol ve doğal gaz, fosil yakıt dediğimiz şeylerdir. 21’inci yy. ile birlikte fosil yakıtlara olan bağlılığımızı artırmak adına çok riskli yeni kaynaklara yöneleceğiz. Dağ zirvesi kömürcülüğü, hidrolik kırılmayla doğal gaz üretimi, açık denizlerde petrol için sondaj ve en en zararlısı ise katran kumu. Fakat, unutulmaması gereken bir şey var ki, temiz fosil yakıt diye bir şey yoktur ve tamamı zararlıdır.
Kanada Arktik Adaları’nın bir tanesine yapılan yolculukta, yıllardır orada yaşayan bir avcı ile yapılan söyleşiye göre, önceden tamamen mavi ve sert bir buzul olan yüzey zemini, şu an dondurma kıvamında. Ve buzullar hızla erimeye devam ediyor. Tahminlere göre ise 2040 senesine geldiğimizde Kuzey Kutbu’nun üstünden gemiyle geçilebilecek, yazları ise Kuzey Buz Denizi’nde buz olmayacak.
Bir uzmanın aktardığına göre iklim, geçtiğimiz on yılın sıcaklıklarında kalırsa Grönland yok olacak. Grönland’ın alt kısmında son 5 sene içerisinde eriyen buzun kalınlığı ise ürpertici seviyede. Artık karada bulunmayan yüzlerce kilometreküplük buzdan bahsediyoruz.
İklim değişikliği ile alakalı bir diğer önemli sorun ise, pek çok politikacının bu olayı gerçeklik olarak kabul etmemesi. Onlara göre bu bazı bilim insanlarının uydurması ve tamamen yalanlar üzerine kurulmuş bir teori. Bu kabul etmeyişin en büyük nedeni ise elbette şirketlerin refahlarını sürdürme çabası ve istekleri.
Çevre düzenlemesi ile alakalı hiçbir yasa, şu an için Amerikan parlementosundan geçemiyor çünkü fosil yakıtlardan para kazanan birçok şirket tarafından finanse edilen senatörler, bu yasalara her fırsatta karşı çıkıyorlar.
1958 senesinde yayımlanmış bir belgelese göre, sadece o yıllarda bile fabrika ve otomobillerden salınan yaklaşık 6 milyar ton karbondioksit gazı, dünyamızın iklimini değiştirmeye başlamıştı. O yıllarda yapılan hesaplamalara göre dünya sıcaklığının yalnızca 1-2 derece artması bile tüm buzulların erimesine sebep olabilirdi. Şu an ise Dünya yaklaşık 2-3 derece ısınmış durumda ve ısınmaya da devam ediyor.
O yıllardan beri dünya nüfusu 5 milyar arttı ve artmaya da devam ediyor. Örneğin Çin, yakın zamanda havayı en çok kirleten ülke olarak Amerika’yı geride bıraktı. Çin’de yaşayan insanlar iklim değişikliği konusunda oldukça endişeli ve duyarlılar. Bunun sebebi ise bu yaşanan değişimin gündelik yaşamlarını derinden etkilemesi.
Çin gibi gelişmiş bir ülkede bu değişikliklere karşı sergilenen tutum önemli olsa da, halen gelişmekte ve karbondioksit salınımı konusunda 3. sırada olan Hindistan’da, hala büyük bir enerji kıtlığıyla ve yoksullukla uğraşılıyor. Örneğin şu an, 300 milyon Hindistanlıya enerji sağlanamıyor. Bu da ülkenin yaklaşık olarak %30’una denk geliyor.
Buraya kadar anlatılanlar, su seviyesinin yükselmesini temel alıyordu fakat insanlık olarak balıkla dolu kıyı ekosistemlerini de mahvederek, yarım milyarlık evrimi tersine çevirdik. Şu an için tam 1 milyar insan, protein kaynağı olarak sadece mercan kayalıklarında bulunan su ürünlerine bel bağlıyor.
Son 30 yılda mercanların %50’si yok olmuş durumda. Okyanuslar, karbondioksit emebildiği için büyük tampon bölgeler gibidir ve atmosfere salınan karbondioksit miktarının üçte birini alırlar. Bu sebeple de okyanuslar iklim dengesinde oldukça önemlidir.
İklimi dengeleyebilecek her türlü ekosistemi hızla yok ediyoruz. Okyanuslar gibi yağmur ormanları da, atmosferdeki karbonu emebiliyor. Onyıllardır ormanlar karbonu içine çekip gövdelerinde ve yapraklarında organik madde olarak saklıyor. Biz ormanları yakıp ortadan kaldırana kadar tabii. Bu yangınlar karbon bombası etkisi yaratıyor ve devasa karbon salınımlarına sebep oluyor.
Dünyada kalan son 3 büyük tropik yağmur ormanından birisi olan Güneydoğu Asya yağmur ormanları, dünyanın en ucuz bitkisel yağı olan palm yağı çiftlikleri kurmak için kasten çıkarılan yangınlarla katlediliyor.
2015 yılında Endonezya’da orman yangını olduğunda, günde salınan karbon miktarı, bütün Amerikan ekonomisinin saldığından daha fazla oluyordu.
Tropikal ormanlarının yok olmasının en büyük sebebi ise kırmızı et. Kırmızı et, gezegendeki en verimsiz kaynaklardan da biri. Örneğin ABD’de toprağın %47’si yiyecek üretimi için kullanılırken, bu yüzdenin büyük kısmında -%70- büyükbaş hayvanlar için yem üretiliyor. Meyve, sebze, yemiş gibi insanların yediği şeyler için bu toprağın sadece %1’i kullanılıyor.
Bu konu hakkında bilinmesi gereken bir diğer gerçek ise ineklerin, yemeklerini çiğneme esnasında ağızlarından atmosfere metan gazı salınmasıdır. Ki bu da çok tesirli bir sera gazıdır. Atmosferdeki karbondioksit miktarı çok daha fazla olmasına rağmen metan gazı çok daha tesirlidir. Her biri metan molekülü, 23 karbondioksit molekülüne eşittir.
Bir hamburger üretimi esnasında ortaya çıkan metan gazı ile 200 saat boyunca yanan bir ampülün, 24 saat boyunca çalışan bir klimanın saldığı metan gazı aynı seviyededir.
Kırmızı et konusunda alınabilecek en hızlı önem ise tavuk üretim ve tüketimini hızlandırmaktır. Tavuk, toprağın %20’sini kullanır ve sera gazı salınımına %10’luk bir katkısı vardır. Pirinç, patates veya buğdaya kıyasla, kırmızı et üretimi için 50 kat daha fazla toprak kullanılır.
Enerji konusuna geri dönelim ve bu konuda dünyada adını büyük kitlelere duyurmuş bir isme yer verelim, Elon Musk. Enerjiyi pillerde muhafaza etmemiz gerektiğini söyleyen Musk, Gigafabrikayı da bu amaçla kurmuş. Amacı ise pillerin fiyatını makul seviyelere çekmek. Musk’a göre pillerin gelecekte büyük rolü olacak çünkü Güneş her zaman açmıyor ve açmayacak…
Güneş enerjisini pillerde muhafaza etmenin en büyük yararı elektrik santralleri kurmanıza gerek olmaması. Kilometrelerce yüksek voltajlı kablolar çekmeye gerek olmadan koca bir şehrin enerjisini sadece bu pillerle sağlayabiliriz. Tıpkı sabit hatlı telefondan cep telefonuna geçmek gibi.
Musk’a göre tüm dünyayı yenilenebilir enerjiye geçirmek için gerekli iş üretiminin cevabı 100 Gigafabrika. Musk’a göre tüm dünyanın yenilenebilir enerjiye dönmesi için karbon vergisinin uygulanması da şart.
Karbon vergisi, atmosfere karbon salan her türlü eyleme vergi koymaktır. Yapılan hesaplamalara göre ise 2060 yılına kadar iklim değişikliği 44 trilyon dolara mal olacak.
Durumun vehametini anlamak adına, bu yüzyılda ortalama 4 derecelik bir ısınmaya doğru ilerliyoruz. Son 4 milyon yılda bile Dünya 4 derece ısınmamıştı. Son 12 bin yılda sıcaklık şaşılacak derecede dengedeydi. Hatta bu dönemde sıcaklıktaki değişim sadece artı eksi 1 derece idi.
Bugün üzerinden gidecek olursak eğer, günümüzde sıcaklık artışı 1 dereceye yaklaştı. 0.85 derecede bile ürkütücü etkilerini görebiliyoruz. Dünyadaki mercan kayalıkları henüz 2 dereceye bile çıkmadan bozulmaya başladı. 3-4 dereceye geldiğimizde bazı bölgeleri yaşanmaz kılacak sıcak hava dalgalarıyla karşılaşacağız. Ekvatora yakın yerlerde tarım çökecek. Bu da bizi insanlığı bilinçli şekilde besleyemeyeceğimiz bir noktaya götürecek.
Bilim insanlarını korkutan şey ise bu sıcaklık yükselmesini sürekli olarak pekiştireceğimiz noktaya, yani taşma noktasına geleceğimiz. En belirgin örneği ise Grönland’da yaşanıyor. Grönland ilk kez yüzeyden erimeye başladı. Beyaz olan yüzeyi kararmaya başladı. Ayrıca soğutma görevi yerine gitgide kendini ısıtmaya başladı.
Dünya bizi izliyor.
Gelecek nesiller tarafından alkışlanacak veya yerileceksiniz.
Dünya’nın sahip olduğu son ve en büyük umut sizsiniz.
Sizden Dünya’yı korumanızı istiyoruz.
Aksi takdirde biz ve değer verdiğimiz bütün canlı varlıklar...
Tarihe karışacağız!
Aslında buz dağına çarpan titanic'in içindeyiz. Şimdilik sadece keman çalıyor, ortalık hafif ürpertici ve durumun farkında olanlar yol haritası belirliyorlar. Zaman geçtikçe daha çok batıyoruz, sanırım kurtulanlar yine zenginler olacak !
izlemeyen arkadaşlar belgeselin tamamını izlemeli. gerçi bir süre sonra " allah benim belamı vermesin, ne yapıyormuşum ben dünyaya" durumuna geleceksiniz ama şiddetle izlemenizi tavsiye ederim. bu sizin benim gibi bireysel katılımcıların çözeceğinin çok daha üstünde çok daha global bir konu. evet dünyamız yok oluyor. biz bu etkileri yaşımız itibari ile çok fazla görmeyeceğiz ama inanın iyiye gitmiyoruz. basit bir ağaç kesimi bile ne kadar karbon salınımı yaratıyor bilseniz ağaçları korumak için savaşırsınız. ve son olarak yer yüzünde bulunduğu eko sisteme uyum sağlamayıp onu kendine uydurmaya çalışan tek canlı türüde insandır.
Veysel Eroğlu'nun "NASA da kimmiş bizim teknolojimiz onlardan üstün kuraklık muraklık yok olsa biz bilirdik" diyerek cevapladığı çalışmayı gerçekleştiren ekibin başındaki astronotun konuştuğu kısım beni perişan etmişti. İnsanların hepimizin kökünü kazıyacak böyle bir konuda bile sadece rant ve kişisel çıkar uğruna satın alınabilir olmaları ve "küresel ısınma yok bunlar safsata" diyebilmeleri ise bambaşka bir vâka konusu.