Geçtiğimiz günlerde oldukça viral olup, sosyal medyada, web sitelerinde ve hatta gazetelerde paylaşılan bazı haberler gerçeği yansıtmıyordu. Teyit.org da sağ olsun, yine bu haberleri bizim için araştırıp gerçekleri ortaya çıkardı.
Bakalım neler olmuş ve işin aslı neymiş?
Çeşitli haber sitelerinde paylaşılan fotoğrafın son nefesini vermekte olan Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’na girdikten sonra kendisinden haber alınamayan gazeteci Cemal Kaşıkçı’yı gösterdiği iddia edildi.
Fotoğraf El Gringo isimli filmden bir kareyi gösteriyor. Çantasında bulunan 2 milyon dolarla Meksika’ya geçen ve burada kanlı geçmişinin de etkisiyle El Fronteras isimli sakin bir kasabada saldırıya uğrayan bir adamı anlatan 2012 yılı yapımı El Gringoisimli filminin fragmanına YouTube’dan ulaşmak mümkün. Fragmanın 32. saniyesinde bahsi geçen kare görülebiliyor. Filmin oyuncu kadrosu incelendiğinde görüntüdeki kişinin filmde Tortuga rolünü canlandıran oyuncu Petar Bachvarov olduğu görülüyor. Karedeki kişinin filmde Tortuga rolünü canlandırdığını filmin 56. saniyesinde görmek de mümkün.
Sosyal medyada dolaşıma giren ve kısa sürede farklı hesaplar tarafından paylaşılan iddiaya göre, ABD ile Türkiye arasındaki Rahip Brunson krizi sonrası The Economist’te bir karikatür yayımlandı. Buna göre karikatürde ABD’yi temsil eden bir figür Türkiye’yi sembolize eden bir dansöze para takıyor.
Karikatür, 1 Mart 2003 tarihinde Londra merkezli The Economist dergisinde yayımlanmış. İddiada yer alan karikatür, Brunson krizi öncesinde de İnternet sitelerinde Irak’a düzenlenen operasyonlarla ilgili olarak farklı tarihlerde paylaşılmış. Karikatürün yayımlandığı The Economist sayısına Boğaziçi Üniversitesi Kütüphanesinden ulaşmak mümkün. Karikatürün, derginin 1 Mart 2003 tarihli sayısında, ABD’nin Saddam Hüseyin’i devirmek üzere Irak’a düzenleyeceği operasyon için TBMM’den geçmesi gündemde olan tezkere hakkındaki bir makalede kullanıldığı görülebiliyor. Kamuoyunda “1 Mart tezkeresi” olarak bilinen süreçte ABD ile Türkiye arasında tezkere karşılığı mali yardımlar konusunda uzun süren görüşmeler yapılmıştı. Karikatüre, Oda TV’nin 11 Eylül 2010’da paylaştığı bir haberde rastlanabiliyor. Yine 23 Eylül 2011 tarihli bir blog yazısında ve 24 Ocak 2013 tarihli bir forum mesajında da bu karikatüre rastlamak mümkün. Söz konusu içeriklerde de karikatür 2003 tezkeresi dönemine atfediliyor.
Sosyal medyada paylaşılan bir fotoğrafın Mardin’deki bir adamın iki kadınla evlendiğini gösterdiği iddia edildi. Ayrıca iddiada, şahitlerin de Mardin milletvekili Cengiz Demirkaya ve Nihat Eri olduğu belirtildi.
Fotoğraf, AK Parti Mardin eski il başkan yardımcısı Mehmet Ali Demirkaya’nın iki oğlunun aynı anda evlendiği düğüne ait. Fotoğrafta Cengiz Demirkaya’nın yanında Mehmet Ali Demirkaya, Mardin Kızıltepe Kaymakamı Mehmet Yüzer ve AK Parti Mardin İl Başkanı Nihat Eri de bulunuyor. Mardin ile ilgili yerel haberler paylaşan Mardin Life’ın İnternet sitesinde 13 Ekim 2018’de paylaşılan bir haberde, AK Parti Kızıltepe ilçe yönetiminde görev almış ve bir dönem il başkan yardımcılığı görevinde de bulunmuş olan iş adamı Mehmet Ali Demirkaya’nın oğulları Nihat ve Cihat Demirkaya’nın Nurcan Gökdemir ve Bahar Özkişi ile evlendiği bilgileri yer alıyor. Aynı haberde, düğünde başka açılardan çekilmiş fotoğraflara da yer veriliyor.
Sosyal medyada yaygın biçimde paylaşılan iddiaya göre Rachid Yusuf isimli Suriyeli bir mülteci Türkiye hakkında çeşitli açıklamalarda bulundu. İddialara göre Yusuf’un sözleri Alain Dunlioff isimli bir kişinin “Mültecilerin Gözünden Türkiye” başlıklı bir yazı dizisinde paylaşıldı. Söz konusu yazı ise şu şekilde:
“Türkiye’yi anlamıyorum. Bize bakmaları, bizi rahat ettirmeleri için Avrupa Birliği’nden milyarlarca euro yardım alıyorlar, bize ayda birkaç bin lira maaş, ücretsiz sağlık ve sınavsız üniversite vererek avutmaya çalışıyorlar. Bu paralardan biz de hakkımızı istiyoruz. Bizler varlığımızla Türkiye’nin turist sayısını dünyayla yarışır hale getirdik. Biz gelen yardımların batan ekonomilerini kurtarmak için değil gerçek sahipleri için kullanılmasını ve bizlere verilmesini istiyoruz. Hastanelerde Suriyeli doktor, televizyonlarda Arapça yayın istiyoruz. Her sene yaz aylarında ailecek dinlenip denize girebilmek için tatil alanları istiyoruz. Türkiye bize bunu borçludur.”
Gönderide yer alan fotoğraf Rachid Yusuf isminde birine ait değil. Görüntüdeki kişi Suriyeli bir girişimci olan Sami Al Ahmad. Rachid Yusuf isminde birinin gönderide belirtilen sözleri söylediğine dair bir bulguya da rastlanmıyor. Bunun yanı sıra kaynak olarak belirtilen Alain Dunlioff isminde birinin “Mültecilerin Gözünden Türkiye” başlıklı bir yazı dizisine de ulaşılamıyor. Ancak Rachid Yusuf isminde herhangi bir kişinin bu sözleri sarfettiğine dair bir bulguya rastlanmıyor. İddiayı içeren gönderide kaynak olarak belirtilen Alain Dunlioff isimli bir kişinin “Mültecilerin Gözünden Türkiye” başlıklı yazı dizisinin de kurmacanın bir parçası olduğu anlaşılıyor. Nitekim mülteciler üzerine çalışan Alain Dunlioff isminde bir kişi bulunmadığı gibi kendisinin hazırlamış olduğu böylesi bir yazı dizisine de ulaşılamıyor. Konuyla ilgili yapılan arama sonrasında “Alain Dunlioff” isminde bir kişiye rastlanamasa da bu isme yazımı itibariyle yakın olduğu düşünülebilecek “Alan Daniloff” isminde bir kişinin Google+ hesabını görmek mümkün. Ancak bu kişinin de analize konu olan iddiaya dair herhangi bir paylaşımı bulunmadığı gibi bu konuda çalışma yaptığına dair bir bulguya da rastlanmıyor.
Sosyal medyada paylaşılan gönderide, müftü yardımcısı olduğu belirtilen Mehmet Uysal isimli kişinin Adana’daki bir geneleve kayyım olarak atandığı iddia edildi.
Adana İl Müftülüğünde söz konusu isimde çalışan bir görevli yok. Mehmet Uysal ise Tokat’ta bulunan Sanayi Camisi’nde 16 yıldır müezzinlik yapan ve hala bu görevini sürdüren bir din görevlisi. Adana İl Müftülüğünün internet sitesinde kurum bünyesinde çalışan kişilerin listelendiği bir sayfaya ulaşmak mümkün. Listede yer alan müftü yardımcıları incelendiğinde Mehmet Uysal isimli bir çalışanın olmadığı görülebiliyor. Buna ek olarak müftülük ile görüşen teyit.org Adana İl Müftülüğünün herhangi bir biriminde bahsi geçen isimde bir kişinin olmadığı bilgisine de ulaştı. Ancak İnternette yapılan arama sonucunda Mehmet Uysal isimli bir kişinin Tokat Sanayi Camisi’nde görevli olduğu bilgisine rastlanabiliyor. Tokat İl Müftülüğü’nde görevli personelin yer aldığı listede, Mehmet Uysal’ın Sanayi Camisi’nde görev yaptığı ve isminin yanında “Müezzin-Kayyım” şeklinde bir ifade olduğu görülebiliyor.
teyit.org son olarak iddiada ismi geçen Mehmet Uysal’a da ulaştı. Uysal, söz konusu iddianın doğru olmadığını, kendisinin yaklaşık 15 yıldır Tokat’taki Sanayi Camisi’nde görevli olduğunu ve Adana’daki geneleve kayyım olarak atanması gibi bir durumun gerçeği yansıtmadığını ifade etti. Müftü yardımcısı olmadığının da altını çizen Uysal ayrıca, sosyal medyada ismi kullanılarak yapılan paylaşımlar hakkında yasal yollara başvuracağını da belirtti.
5 adet yalan haber AKP karşıtı olarak yapılmış yalan haberler. Facebook üzerinden yapılan düğün fotoğrafında ise sevinin akpli hatunlar demişler tamam sevmiyoruz ama iftira yalan haberler yapmakta bizi en az onlar kadar kötü biri yapar.
onedio nun en sevdiğim bölümü.
Hepsi AKP karşıtı, ancak kimsenin sesi çıkmıyor, çünkü işlerine geliyor. AKP'lilerin uydurduğu bir şey olsa hemen Nevşin Mengü tweet atardı, İsmail Saymaz RT ederdi, Orhan Aydın işte bunlar böyle diye dalga geçerdi, hepsi de 10k etkileşim alırdı, tüm twitter bunu konuşurdu, burada "X hakkında söyleyecek sözü olan 17 kişi" diye özel konusu açılırdı. Ama sol camianın hiçbirinden şuanda tepki göremezsiniz.