Tayvan’lı Oyunlaştırma uzmanı Yukai Chou’nun geliştirdiği oyunlaştırma modeli olan Octalysis oyunlarda insanı 8 temel içgüdünün harekete geçirdiğini belirtmiş ve sıralamış: Octalysis diyagramının üst tarafında “White Hat Core Drives – Beyaz Şapkalı Nedenler” olarak adlandırdığımız ve pozitif motivasyon ile çalışan üç neden yer alıyor. Bunlar “Accomplishment – Gelişim”, “Empowerment – Güçlenme” ve “Meaning – Anlamlandırma” nedenlerinden oluşuyor. Bu pozitif motivasyon içeren nedenler, insanların güçlü ve iyi hissetmelerini, kontrolün onlarda olduğunu düşünmelerini ve kendilerini baskı altında hissetmeden rahatça ilerlemelerini sağlar. Anlamlandırmaya örnek olarak Help Steps uygulamasını verebiliriz. Uygulamayı kullanmaya başladığınızda yürüdükçe bir sosyal sorumluluk projesine bağış yapıyorsunuz. Bu durum da insanlara anlamlı hissettirdiği için insanlar devam etme davranışı sergiliyor
Diyagramın altında kalan 5 neden ise “Black Hat Core Drives – Siyah Şapkalı Nedenler” olarak gruplandırılıyor ve negatif motivasyon ile çalışıyorlar. Bu nedenler ise “Ownership – Sahip Olma”, “Scarcity – Kıtlık/Yokluk”, “Unpredictability – Beklenmezlik”, “Avoidance – Kaçınma” ve “Social Influence – Sosyal Etki” olarak sıralanıyor. Türkiye’nin en bilinen yemek sipariş etme uygulamalarından biri olan Yemeksepeti’ne girdiğinizde birden karşınıza sınırlı sürede geçerli bir yemek kuponu çıkması hem beklenmezlik hem de kıtlık durumuna çok iyi bir örnektir. Negatif motivasyona örnek olarak, sınırlı sürelerde bir görevi tamamlama, kötü bir durumdan kurtulma, acele etmelerine yol açma ve hatta bağımlılık yaratacak şekilde tekrar tekrar yapmalarını sağlayacak unsurlar sayılabilir.
Beyin Kuralları kitabında John Medina, eski beynin çok uzun bir süre av kurup ava düşen var mı diye uzun süreler bu hormonlarla gününü geçirdiğini, bu duyguları zamanla yemek için avlanma ve heyecanını kaybeden insanlar için oyunlar, sosyal medya ve kumar gibi hazırlan, bekle,kazan mantığında insanlığın arar olduğunu söyler. Instagramda bir sonraki post acaba bizim uzun zamandır heyecanla beklediğimiz büyük avımız olan post mu? Sosyal medyadan gelen bildirimler, beğeniler, gündelik hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelen sayfayı kaydırma davranışı bile bu basit fakat güçlü av-avcı ilişkisine örnek olarak verilebilir.
Beyin oyunu her daim sevmişti, bunun hormonal nedenlerini aktarmaya ve bu oyun duygusundan günümüzde de faydalanmaya çalışan oyunlaştırma, gamification modelinden bahsetmiş olduk. Hayat bir oyun sen de daha iyisi için oyunlaştır.
Bu yazı Gamfed Türkiye Gönüllülerinden İrem Tiryaki’nin katkılarıyla yazılmıştır.
Twitter
Instagram
LinkedIn
İLK YORUUUUUUUUUUUUUUM