Hipnoz kavramı, bilim dünyasının kafasını 1800'lerden beri meşgul eden bir konu. Peki hipnozun bilimsel kanıtları var mı, yoksa sadece uydurma bir şeyden mi ibaret?
Hipnoz kavramı, bilim dünyasının kafasını 1800'lerden beri meşgul eden bir konu. Peki hipnozun bilimsel kanıtları var mı, yoksa sadece uydurma bir şeyden mi ibaret?
Nitekim 1700'lerin sonlarında Viyana'da yaşamış olan Franz Mesmer adlı bir doktor tarafından ilk defa ortaya atılan hipnoz kavramı, ilk haliyle bilimsellikten bir hayli uzaktı.
Mesmer, her canlı organizmanın içinde 'hayvansal manyetizma' adı verdiği bir sistemin var olduğunu düşünüyor ve bu sistemin manyetik bir güç olduğunu iddia ediyordu. Hastalıkların ise, sıvı halde bulunan bu manyetik gücün tıkanmasından oluştuğunu söylüyor ve tedavi için sıvı akışının tekrar sağlanması gerektiğini belirtiyordu.
Dönemin Fransız Kralı Louis XVI tarafından toplanan ve Benjamin Franklin dahil dünyanın en iyi bilim insanlarından oluşan bir ekip, bu hipnoz akımını detaylı şekilde araştırdı ve iddia edilen iyileştirme etkisinin tamamen bir plasebo etkisi olduğunu gözlemledi.
Franklin, kaynaklarında bu konuya 'Sıvıya dair en ufak bir kanıt bile bulunamadı. Hipnoz sadece, hayal gücünün birkaç tık yükseltilmesi sanatı.' şeklinde yer verdi.
O dönemin 200 yıl sonrasında, sinirbilimi alanındaki araştırmalar Mesmer'in teorisinin en azından bir kısmını doğruluyor. Her ne kadar bedenlerimizin içerisinde akıp giden bir manyetik sıvı olmasa da, Franklin'in tasvir ettiği üzere 'hayal gücünü artırma etkisi', gerçekten de beyinde ve vücutta değişimlere yol açıyor gibi görünüyor.
Bunun da ötesinde, hipnozun akut ve kronik ağrılar gibi fiziksel problemler karşısında da etkili olabildiği saptanmış durumda. Hem psikologlar, hem de doktorlar bu etkileri onlarca yıldır doğruluyor. Son yıllarda beyin görüntüleme konusundaki gelişmeler de bilim insanlarının bu konudaki gözlemlerini kanıtlıyor.
Montreal Üniversitesi araştırmacılarının imza attığı o deneyde, hipnoz halindeki insanlara sol ellerini 50 derece sıcaklığındaki bir suya sokmaları istenmişti. Aynı insanlara, suyun sıcaklığından ötürü bir acı hissedecekleri ama bu acının sandıkları kadar çok olmayacağı söylenmişti (normalde 10 üzerinden 8 birim acı hissedeceklerken, 4 birim acı hissedecekleri belirtilmişti).
Sonuçlar tartışmaya mahal vermeyecek kadar netti: Acının daha az olacağı söylenen deneklerin beyin aktiviteleri diğerlerine kıyasla oldukça durgundu, özellikle de beynin acıyı işleyen bölgesinde. Bu da, hipnozun gerçekten de beyin üzerinde bir etki kurduğunu ve beyinde bir değişim yarattığını gösteriyordu.
Hatta yine ünlü bir deneyde, hipnoz halindeki insanlara, Piet Mondrian tarafından çizilen resimlerde kullanılan renklerin aslında sadece grinin farklı tonları olduğu söylenmişti. Daha sonra hala hipnoz altındayken resimlerin gösterildiği bu insanların beyinlerindeki renk işleme merkezinin çalışmasının farklılaştığı gözlemlenmişti.
Böylece beyninizde, duyduğunuz şeyler sanki gerçekmiş gibi bir algı oluşuyor. Örneğin korktuğunuz söylendiğinde, panikliyor ve terlemeye başlıyorsunuz. Milkshake içtiğiniz söylendiğinde, ağzınızda ve boğazınızda gerçekten de bir serinleme hissediyorsunuz. Tüm bu süreç boyunca her şeyin hayal olduğunu bilseniz bile, farkında olmadan bir nevi rol yapma oyunu oynuyorsunuz; tek farkı bu oyunu çok derin bir seviyede oynuyor olmanız.
Hipnoz altına girme, kişiden kişiye değişen bir durum. Örneğin bazı insanları hipnoz etmek mümkün bile olmuyorken, bazı insanları hipnoz altına almak ise oldukça kolay. Hipnoz altına girebilme konusundaki en büyük etkenlerden birinin yeni deneyimlere açık olma özelliği olduğu düşünülüyor.
Evet, hipnoz edilebiliyoruz. Evet, hipnoz işe de yarayabiliyor. Peki ama nasıl hipnoz ediliyoruz? Bilim bu sorunun cevabını aramaya devam ediyor. Bazı araştırmacılar hipnozun, normalde istemli olarak etkileyemediğimiz fiziksel sistemleri etkileyebilmek için otonomik sinir sistemine geçiş yapabilmemizi sağladığı düşünüyor. Durumun gerçekten de böyle olabileceğini göstermiş bazı araştırmalar bile bulunuyor.
Normal şartlarda hepimiz, yalnızca bilincimizdeki düşünce sürecimiz hakkında bilgiye sahibiz. Karşımıza çıkan sorunlar hakkında bilinçli düşünüyor, biriyle konuşurken kullanacağımız kelimeleri bilinçli seçiyor ve bilinçli olarak ocağın altını söndürüp söndürmediğimizi düşünüyoruz.
Bilinmesi gerekense, tüm bu süreçte bilincimizin bilinçaltımız ile koordine şekilde çalıştığı. Öyle ki; bilinçaltı, problemleri çözmemiz için gereken engin bilgi rezervelerini analiz ediyor ve biz daha kararımızı vermeden önce ne yapacağımızı belirlemiş oluyor.
Örneğin nefes alıp verme hakkında her saniye durup düşünmüyoruz, bilinçaltımız bu işi otomatik pilotta götürüyor. Özetle, bilinçaltı pek çok eylemin arkasındaki gerçek 'beyni' oluşturuyor. Düşünmeyi yapıyor, kararları alıyor, işleri yürütüyor. Özellikle uyurken, bilinç tamamen devre dışı kalıyor ve bilinçaltımız tamamen aktif güç haline geliyor.
Hipnozda da aynı durumun gerçekleştiği, derin rahatlama ve odaklanma sonucu bilincimizin pasif hale gelerek meydanı bilinçaltına bıraktığı düşünülüyor. Bu durumdayken hala neler olup bittiğinin farkında olmanıza rağmen, arka plana geçen bilinciniz nedeniyle hareketleriniz üzerinde kontrol sahibi olamıyorsunuz. Yani bir nevi, hipnoz ile beyninizin kontrol paneli tamamen açık hale geliyor.
Bilinç, bilinçaltınızdan çıkan bazı kararları sekteye uğratmanıza neden oluyor. Kontrol tamamen bilinçaltına verildiğinde ise, hipnozda olduğu gibi daha özgür, daha az çekingen hissediyorsunuz. En saçma şeyleri bile istekli bir şekilde yapıyorsunuz, çünkü emir sanki kendi bilinçaltınızdan gelmiş gibi düşünüyorsunuz.
Peki hipnoz halinde her şeyi yapar mıyız? Hayır. Çünkü bilinçaltında etkili olan oldukça kuvvetli bir hayatta kalma içgüdüsü ve kendimize ait kırmızı çizgilerimiz var; buna ters düşen şeyleri hipnoz halinde bile kesinlikle yapmıyoruz.
Bilinçaltına direkt erişim sağlandığı için de, bu anılara ulaşılabiliyor. Tamamen unuttuğunuz şeyleri bile oldukça net şekilde anımsayabiliyorsunuz. Hatta bu anılarınız hipnoz halindeyken değiştirilebilir, hiç olmayan bir anınız sanki varmış gibi bilinçaltınıza kaydedilebilir. Bu nedenle hipnoz yapan uzmanın bir hayli dikkatli olması gerekmekte.
Gerçekliği hakkında kuşkularınız vardıysa, artık bilim tarafından da bu kuşkularınızı bırakmanız yönünde deliller sunulmaya başlanmış durumda. Dolayısıyla hipnozun büyülü aleminde daha keşfedeceğimiz çok şeyler olabilir...
Kaynakkkkkk?????
eyw galeri güzel de o gifler yüzünden tamamını okuyamadım. beynim aktı