Enflasyon tüm dünyada sorun olmaya devam ediyor.
Türkiye'de yeni 19 yılın zirvesini gören enflasyon, diğer tüm ülkelerde de tam gaz yükseliyor.
Bazı yorumcular ise gelişmiş ülkelerde enflasyonun bizden daha fazla arttığı görüşünü savunuyor. Oysaki dünyaca ünlü ekonomistler hiperenflasyon tehlikesini Türkiye'de görüyorlar.
Geçen Kasım ayında AKP Genel Başkanvekili Binali Yıldırım, “Amerika, Avrupa denen ülkeler enflasyon diye bir şey bilmiyor. Bugün Amerika’da sıfırdan yüzde 7’ye çıkmış enflasyon. Bu ne demektir? 7 kat artış. Bizde onlardan 20’ye çıkmış iki kat artış” dedi.
Enflasyondaki artış bu şekilde mi hesaplanıyor?
Bakalım her ülkede zirvelerde seyreden enflasyon nerde ne kadar yükselmiş?
ABD'de dün açıklanan veriye göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), geçen ay aylık yüzde 0,5 artarak beklentilerin üzerine çıkarken, yıllık bazda yüzde 7 (2020'de 6,2) ile 39 yılın en yüksek artışını göstererek 1982'den bu yana zirveye ulaştı.
Almanya'da enflasyondaki yükseliş 2021'in son ayında da devam ederek, Aralık ayında yüzde 5,3 ile 1992'den beri kaydedilen en yüksek fiyat artışına işaret etti. Federal İstatistik Dairesi verileri, Almanya'da 2021'de enflasyonun yıllık ortalamasının ise yüzde 3,1 (2020'de 0,5) olduğunu ortaya koydu. Bu da 1993 yılından beri kaydedilen en yüksek değer oldu.
Avrupa İstatistik Ofisi'nin verilerine göre de 19 üyeli Euro Bölgesi'nde Aralık'ta yıllık enflasyon yüzde 5 (2020'de -0,3) ile 1997'den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
İngiltere'de ise Kasım ayında enflasyon yıllık bazda yüzde 5,1 olarak açıklandı. Bu, Eylül 2011'den bu yana kayda geçen en yüksek enflasyon oldu.
Çin'de ise Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yıllık bazda yüzde 1,5 (2020'de -0,3) ve Üretici Fiyat Endeksi'nin (ÜFE) yıllık bazda yüzde 10,3 olarak gerçekleşti.
Sıra geldi bize... Türkiye'de 2021 yılında aylık bazda enflasyon yüzde 13,58 oranında artarken, yıllık bazda yüzde 36,08 (2020'de 14,60) oldu.
Bu kadar sayı ne işimize yarayacak?
Özetle Türkiye'de 2021 yılı başında 100 liraya aldığımız bir ürün yılın sonunda 136,08 lira olmuş.
Bu hesaptan gidersek ABD'de 100 liralık ürün 107 liraya, İngiltere'de 105,1 liraya, Almanya'da 103,1 liraya, Avrupa'da 105 liraya, Çin'de de 101,5 liraya çıkmış demek oluyor.
Peki Binali Yıldırım hesabı ile gidersek yine temel matematik yoluyla bunu nasıl açıklarız?