Anavatanı Güney Asya olan ve Hint safranı olarak da bilinen zerdeçal, sağlığa faydaları ile bilinen çok yıllık otsu bir bitkidir. Zerdeçal, yüzyıllardır mutfaklarda kullanılan eşsiz bir baharat olarak bilinir. Gıdalara renk, tat ve besin katmasıyla bilinen derin, altın-turuncu bir baharat olan zerdeçal, hem antioksidan hem de antienflamatuar özelliklere sahiptir.
Bu içeriğimizde zerdeçal hakkında merak edilen bilgilere ulaşabilirsiniz.
Curcumin, zerdeçöp, safran kökü, sarıkök, zerdeçav, hint safranı olarak da bilinen zerdeçal, çok yıllık otsu bir bitki cinsidir. Bu bitkinin anavatanı Güney Asya'dır. Pakistan, Hindistan, Çin ve Bangladeş başta olmak üzere Asya'nın tropik bölgelerinde bolca yetişir.
Tozu, baharat olarak kullanılan zerdeçal, gıdalara renk, tat ve besin katmasıyla bilinir. Altın-turuncu renk tonlarındadır. Zerdeçal, zencefilgiller familyasına aittir. Zencefilin akrabası olan zerdeçal, yerli bir Asya bitkisinin köksapından gelir. Bu bitki, yüzlerce yıldır yemek pişirmede kullanılır. Ayrıca Çin ve Hindistan'da ayurveda ve diğer geleneksel tıp biçimlerinde kullanılmıştır.
Geçmişi çok eski dönemlere dayanan, beslenme uzmanları tarafından sıkça tavsiye edilen zerdeçal, hava koşullarının ılık ve nemli olduğu yerlerde son derece sağlıklı bir biçimde yetişebilir.
Bakımı oldukça zor olan zerdeçal, oldukça büyük bir bitki olduğundan bu bitkiyi evde yetiştirmek zordur. Genel olarak, sağlıklı bir yaşam alanı oluşturabilmek için seralarda yetiştirilmesi tavsiye edilir.
Hasat dönemleri 9 aylık bir süreyi kapsayan zerdeçal, 1000 metrekarelik bir alanda 1 ton kadar ürün verebilir. Yılda bir kere hasat edilmesi tavsiye edilen bu bitki, taze şekilde veya toz hale getirilip satılır.
Sarı renkli baharat olan zerdeçal, yemeklerinize lezzet katmaktan fazlasını yapar. Zerdeçalın hazinesi kurkuminin faydalarında yatmaktadır. Curcumin, antioksidan ve antiinflamatuar özelliklere sahiptir. Araştırmacılar, artritten ülseratif kolite kadar enflamasyonun rol oynadığı hastalıklara yardımcı olup olmayacağını araştırıyorlar.
Smoothie ve körilere eklenmesi kolay olan baharat, aşağıdaki sağlık yararları söz konusu olduğunda umut vaat ediyor:
İltihabı azaltır: Enflamasyonun vücudunuzdaki dokuları etkilemeye başladığı kronik durumlar için zerdeçal almak faydalı olabilir. Ülseratif kolitli hastalarla yapılan bir çalışmada , reçeteli ilaçlarla birlikte günde 2 gram kurkumin alanların, ilacı tek başına alanlara göre remisyonda kalma olasılığı daha yüksekti.
Hafızayı geliştirir: Başka bir klinik çalışma, 18 ay boyunca günde iki kez alınan 90 miligram kurkuminin, demansı olmayan yetişkinlerde hafıza performansını iyileştirmeye yardımcı olduğunu gösterdi.
Ağrıyı azaltır: Zerdeçal ayrıca artrit tedavisi için hem geleneksel Çin tıbbında hem de Ayurveda'da derin köklere sahiptir. Araştırmalar, zerdeçal özü almanın potansiyel olarak osteoartrit ağrısını azaltabileceğini düşündürse de, daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Serbest radikallerle savaşır: Zerdeçalın antioksidan özellikleri vardır ve bir çalışma, vücudunuzu serbest radikalleri nötralize ederek koruyabileceğini göstermektedir.
Kalp hastalığı riskini azaltır: İltihabı ve oksidasyonu azaltmaya yardımcı olma yeteneği ile zerdeçal, kalp hastalığı riskini azaltabilir. Zerdeçal, kolesterol seviyelerini yönetmek için ilaçlarla birlikte kullanıldığında da yardımcı olabilir. Araştırmalar, kurkuminin güvenli olduğunu ve belirli kolesterol seviyelerini düşürerek kalp hastalığı riski taşıyanları koruyabileceğini gösteriyor, ancak ne kadar ve ne tür etkili olduğuna bakmak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var.
Depresyonla savaşmaya yardımcı olur: Depresyonunuz varsa, beyin kaynaklı nörotrofik faktör (BDNF) olarak bilinen protein azalır ve öğrenme ve hafızaya yardımcı olan hipokampusunuz küçülmeye başlar. Bir çalışma , kurkuminin BDNF düzeylerini yükseltebileceğini ve değişiklikleri tersine çevirebileceğini göstermektedir.
Bu faydalar, kişiden kişiye değişebileceği gibi pek çoğunun ektinliğinde daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. Tek başına zerdeçal kullanmak hiçbir sağlık sorununun çözümü değildir. Bu nedenle mutlaka bir doktora danışmanız önerilir.
Zerdeçalın yan etkileri hakkında bilinen herhangi bir çalışma yoktur. Oldukça yoğun aromalı bir baharat olan zerdeçal, alerjik reaksiyonlar doğurabilir. Özellikle alerjik kimselerde vücudun çeşitli bölgelerinde reaksiyonlar meydana gelebilir.
Zerdeçalın tüketiminde endişeliyseniz öncesinde bir alerji testi yaptırabilir veya bir uzman doktora danışabilirsiniz.
Zerdeçalı takviye olarak alabilir veya baharat olarak kullanabilirsiniz. Zerdeçalla yemek pişirmek size büyük bir sağlık artışı sağlamasa da, onu aşağıdakilere ekleyerek hem lezzetten hem de faydalardan yararlanabilirsiniz:
Tatlılar
Süt
Çorbalar
Yumurtalar
Çörekler
Kekler
Pirinç ve bulgur pilavları
Haşlanmış sebzeler