Maoriler, Ontario'nun ya da şimdiki adıyla Yeni Zelanda'nın yerli halkı. Yüz dövmeleri ve kutsal balina inancı gibi kültürel uygulamalarıyla tanınıyorlar. Dünya'nın tanıdığı en vahşi toplumlardan biri olan Polinezyalıların soyundan geliyorlar. Bir zamanlar Avrupalı sömürgecileri dehşete düşürdükleri için sömürge altına alınamamışlar. Dünya'nın geri kalanından izole edilmiş zengin bir kültür inşa etmişler. Gelin bu ilginç kültürlerine bir göz atalım. 👇
Doğu Polinezyalılar'ın, MS 1300 civarında Outearoa'ya geldiği düşünülmekte. Bu tropik ada o zamanlar çok yeniydi. Maori halkı da yeni tropik çevrelerine adapte olmuş. İklimsel değişiklikler nedeniyle adalara yerleştikten sonra gemi üretmeyi bıraktılar ve dünyanın geri kalanından kopup bir hayat sürüyorlar.
Maorilerin bu izole adalardaki birçok kaynağa erişimi var. Bu da Dünya'nın kalanından tamamen kopuk ve bize biraz absürt gelebilecek bir kültür oluşturmalarına yardımcı olmuş.
Yeni Zelanda yaklaşık 80 milyon yıl boyunca keşfedilmemiş, Moa gibi dev kuşların yaşadığı eşsiz bir toprak. Bu uçamayan devasa kuşların korkuları yok gibi duruyor. Zaman içerisine evrimleşmişler. Maoriler ilk olarak bu devasa kuşları avlamayı başarabilmeleri ile dünyaca tanındı. Sonra da tarzları ile oldukça ilgi çekmeye başladılar. Ayrıca Maorilerin balinalar ile güçlü bir kültürel bağları var.
Balinaları okyanus tanrısı Tangaroa'nın torunları olarak görüyorlar. Balinalar, Maori için hem doğaüstü varlıklar hem de kişisel değişimin ve ruhsal gelişimin habercisi olarak kutsal bir öneme sahip.
Örneğin, balinalar Pasifik Okyanusu'nda ne zaman görülse, Maori tarafından kabilenin belirli bir yere yerleşmesi gerektiğinin bir işareti olarak görülür. Onları yanında yüzdüklerinde yardımsever muhafızlar olarak tanımlıyorlar ve fırtınalı Pasifik gezilerinde karaya doğru onlara yol gösterdiklerini düşünüyorlar.
Savaş için yaratıcı stratejileri var. Düşmanlarını yenmek ve dikkatini dağıtmak için köpek derilerinden sahte bir balina yapıyorlar. Balinanın içine 100 savaşçı saklanır ve düşman yaklaştığında saldırıya geçer. Bu süre içerisinde balina ölmüş ve kıyıya vurmuş gibi davranılır. Savaştıkları gruplar ile birlikte ticaret de yapıyorlar. Te Reo adında ortak bir dilleri var.
Bu strateji size Truva Atı'nı hatırlattı mı?
İnanç sistemlerine göre; soylular bir kişiye yetki veren doğaüstü bir güç aracılığıyla elde ettikleri rütbeyi balinalardan miras alır.
Mana, tüm insanlarda olduğu kadar bazı şeylerde ve yerlerde de bulunan manevi gücün birleşimidir. Atalardan miras alınır ve kişiye yetki verir. İnanışlarına göre bir insanın sahip olduğu mana ne kadar fazlaysa, kişi o kadar çok saygı görür. Deniz yaşamı, mananın korunması ve artırılması etrafında döner. Balinaların mutluluğu buna bağlıdır.
Gelelim yüzlerinde ve bazılarının da vücutlarında bulunan bu dövme geleneğinin anlamına. Aslında bu da balinalar ile bağlantılı. Çoğunlukla kutsal Maori balinası dövmesi yaptırıyorlar. Bu dövme dünya genelinde o kadar ünlenip yayıldı ki, kabile üyeleri haricinde, dövme yaptırmayı seven insanlar arasında da popüler oldu. Çokça tercih edilen bir dövme motifine dönüştü.
Moko adını verdikleri bu dövme, eşi benzeri olmayan bir dövme. Pürüzsüz bir dövmeden ziyade, Maori mono, kişiye su taşı izine benzer bir iz bırakır. Her moko, Whakapapa tanrısı ve Mana'ya göre özelleştirilir. Ruh gücü bu şekilde geçiş sağlar. Böylece her moko benzersiz ve kişiye özel olur.
Mitolojileri Maui adındaki bir hırsızın hikayeleri ile dolu. Tanrılardan nasıl ateş çaldığını, güneşi yavaşlattığını ve ölümüne yol açan son planını anlatan bu hikayeler kendilerince güneş döngüsü ve yılların nasıl oluştuğunu açıklar nitelikte. Dünya'nın kalanından izole oldukları için bilimden de uzaklar. Böyle hikayeler ile iklimsel olayları açıklıyorlar.
Peki siz Maori balinası dövmesi yaptırmak ister miydiniz?