Yandex’te yüzlerce sigortasız arama geliştirme uzmanı 30 Nisan akşamı işten atıldı. İşten çıkarılan F.Y. çalışma koşullarını ve nasıl işten çıkarıldıklarını BirGün’e anlattı.
BirGün'den Onur Erem'in haberine göre F.Y., Rusya kökenli arama motoru Yandex’in 30 Nisan akşamı bir e-posta ile işten çıkardığı yüzlerce Türkiyeli taşeron işçisinden biri. 2011 yılından itibaren Türkiye’de faaliyet göstermeye başlayan Yandex arama motoru, 30 Nisan itibariyle internette arama iyileştirme görevi yapan (assessor) 750 'freelance' çalışanının yarıdan fazlasının işine son verdi.
Ancor adlı Rus taşeron şirketiyle imzaladıkları sözleşmede, çalışma koşulları veya sözleşmeye dair üçüncü şahıslara bilgi vermeleri yasaklandığı için adının kısaltılarak yazılmasını isteyen F.Y, “sözleşmemizde herhangi bir anlaşmazlık durumunda Rusya mahkemelerinin yetkili olduğu yazıyordu. Sigortamızı yatırmadıkları gibi hakkımızı aramamızı da böylece engellemiş oldular” diyor.
HİÇBİR GÜVENCE YOK
F.Y. ve diğer 750 işçinin görevi, Türkiye’de yapılan arama sonuçlarını inceleyip arama sonuçlarını iyileştirmekti. Yaptıkları iyileştirmeler Yandex Türkiye çalışanı olan 10’a yakın müdür tarafından değerlendiriliyor, ay sonunda yüzde 50 doğruluk oranın altında düşene 5, haftada 700 parçadan az iş yapana 3 uyarı veriliyordu. 6 ayda 15 uyarı alan işçiler doğrudan işten atılıyordu: “Hepimiz evden, parça başı ücret karşılığında çalıştığımız için birbirimizi tanımıyorduk. Bu yüzden 15 uyarı aldığı için işten atılan arkadaşlarımız için direnemedik. Yine bu yüzden 2015 başında Yandex taşeron şirketimizi değiştirip ücretlerimizin parça başı 0.1 avrodan 0.1 dolara çevrileceğini söylediğinde de direnemedik. İnsanların hiçbir güvencesi olmayan bu işi kaybetme korkusu da etkili oldu.”
E-POSTA GÖNDERİLDİ
2015 başında değişen tek şey ücretleri değildi. Talep edilen doğruluk oranları önce yüzde 65’e, bir ay sonra da yüzde 70’e çıkarıldı. F.Y., ortalama bir işçinin yüzde 60 civarında doğruluk oranıyla çalıştığını, bu değişikliklerle pek çok kişinin işten çıkarılmasına imkân sağlandığını söylüyor. Fakat Yandex, hazırladığı bu yasal zemini bile kullanmadan bir e-posta gönderdi 750 çalışana, 28 Nisan akşamında: “Ekonomik kriz nedeniyle 2 gün içinde bazılarınıza veda etmek zorunda kalacağız. Kalanların ücreti ise yüzde 20 indirilecek.”
İki gün boyunca hep birlikte işten atılmayı beklediklerini anlatan F.Y., 30 Nisan akşamında gelen “Kovuldunuz” e-postasının ardından hemen tanıdığı çalışanlarla iletişime geçtiğini ve tanıdığı 30 çalışandan 23’ünün işine son verildiğini fark ettiğini söylüyor: “Hemen sonraki gün olan 1 Mayıs’ta pankartlarla yürüyüp Yandex’i ifşa etmeye karar verdik. O gün pankartlarımızla gezinirken Yandex’in kovduğu kişilerle tanıştık. Ardından da Facebook’ta örgütlenmeye başladık. Şu anda 150 kovulan işçi bizimle iletişime geçti.”
Yılmadan direneceklerini belirten F.Y, şöyle diyor: “Hukukçular, sözleşmenin Rus taşeron şirketiyle imzalanması nedeniyle burada hukuki itiraz hakkımız olmadığını söylüyor. Biz de Yandex üzerinde kullanıcı baskısı oluşturmaya çalışacağız. Yandex İstanbul ofisi önünde eylem, kitlesel boykot çağrıları gibi seçenekleri konuşuyoruz. Ama önceliğimiz, işten kovulan arkadaşlarla tanışmak.”