Ingmar Bergman tarafından 1957 yılında gösterime giren The Seventh Seal, Türkçe adıyla Yedinci Mühür filmi, yönetmenin varoluşçuluk fikrini zirvede işlediği bir yapımdır. Gelin hep birlikte filmin derin anlamlarına bir göz atalım.
İçerikte spoiler bulunmakta!
İsveçli yönetmen Ingmar Bergman aynı zamanda önemli bir oyun yazarıdır da.
Stockholm Üniversitesi'nde edebiyat ve sanat tarihi okurken bir yandan da tiyatroda çalışmaya başlamıştır ve 1940'ta mezun olunca yardımcı yönetmen olmayı başarmıştır.
Bu sırada senaryo da yazmaya başlayan Bergman, Kaspers Död (Kasper'in Ölümü) Svensk Filmindustri'de senarist olarak işe başlar.
1960'lara kadar tam on sekiz filme imza atan yönetmenin sinemasına hakim olan konular genelde aşk, tutku, inanç ve kötümserlik üzerinedir.
Cannes Film Festivali ve Oscar Ödülleri'nde daha birçok ödül kazanacak ve başarılı projeye imza atacak yönetmen için dönüm noktası yakındır.
Berlin Film Festivali'nde Altın Ayı Ödülü kazanan Yaban Çilekleri (1957), Cannes Film Festivali'nde En İyi Yönetmen ödülü kazanan Yaşamın Eşiğinde (1958), Venedik Film Festivali'nde Jüri Özel Ödülü kazanan Ansiktet (1958), En İyi Yabancı Film Oscarı ve En İyi Yabancı Film Altın Küresi kazanan Genç Bakire Pınarı (1960), En İyi Yabancı Film Oscarı kazanan Aynanın İçinden (1961), En İyi Yabancı Film Altın Küresi kazanan Bir Evlilikten Manzaralar (1973), En İyi Yabancı Film Altın Küresi kazanan Yüzyüze (1976), En İyi Yabancı Film Altın Küresi kazanan Güz Sonatı (1978), En İyi Yabancı Film Oscarı, En İyi Yabancı Film Altın Küresi, En İyi Yabancı Film César Ödülü ve FIPRESCI Ödülünü kazanan Fanny ve Alexander (1982) yönetmenin ödül kazanan başarılı filmleridir.
Bergman'ın filmografisini 5 dönemde ele almak mümkündür. İlk dönemde II. Dünya Savaşı sonrasının da etkisiyle yoğun bir intihar oranı mevcuttu. Din ve geleneklere bağlılığım git gide azaldığı bu zamanlarda yönetmen de filmlerini bu varoluşsal sıkıntılarla ve umutsuzluklarla dolu çöküş eksenli kurar.
Bunun sebebi ise Bergman'ın anne ve babasıyla olan ilişkilerinin sanatına yansımasıdır. Annesine neredeyse aşk denebilecek kadar büyük bir sevgi hisseden yönetmen bu duygularını Büyülü Fener kitabında da dile getirir. Ona göre erkekler ise daima anneye muhtaç olan çocuklar gibidir.
Yönetmen, üçüncü döneminde Yedinci Mühür ve Yaban Çilekleri dışında 1961'e kadar olan filmlerin ise derinlikten uzaklaşarak daha eğlendirici filmlere yönelmiştir.
Aynadaki Gibi, Kış Işığı ve Sessizlik filmleriyle yeniden metafiziğe dönen yönetmen, bu yapımların devamında Bütün O Kadınlar isimli ilk renkli güldürüsünü ve oğluna atfettiği Daniel'i çeker.
7 ödül ve 1 adaylığı bulunan drama türündeki bu film, parçalanma tekniklerinin ustalıkla kullanıldığı kült bir yapım haline gelir.
Bundan sonra ünlü yönetmen, bilinçdışına daha çok ağırlık vererek ve bilinçsiz güdülenmelere bağlı sorunları merkeze alarak zaman zaman seyirciyi rahatsız edecek o kendine özgü sinema dilini yaratır.
Bergman, toplumsal sorunları fazla gündeme getirmemesi bakımından çok fazla eleştiriye maruz kalsa da bireyi ve iç dünyasını farklı bir şekilde anlatmasıyla da dünya sinemasına damga vurmuş bir yönetmen olmuştur.
Kadınlar ve papazlar ise çoğu filminde yer alan başlıca karakterlerdir.
Cannes Film Festivali'nde Jüri Özel Ödülü kazanan The Seventh Seal (Yedinci Mühür) filmi yönetmenin en başarılı ve ünlü yapıtlarından biridir.
Yönetmenin dikey sinema* eğiliminin başladığı film olarak da bilinir.
*İsveç’in günlük gerçekleri yansıtmayı tercih eden genç sinemacıları tarafından, Bergman’ın metafizik simgelerle örülmüş sinemasını küçümsemek amacıyla yönetmenin filmlerine verdikleri isimdir.
Bir şövalye Haçlı Seferi'nin ardından yanındaki bayraktarı ile evine dönmeye çalışır. Ortalıkta ise dehşet bir salgın vardır: Veba
Yeni Ahit'in son kitabı olan Book of Revelation'daki (Vahiy Kitabı) şu pasaj filmin temelini oluşturuyor:
And when the Lamb had opened the seventh seal, there was silence in heaven about the space of half an hour.
Kuzu yedinci mührü açınca, gökte yarım saat kadar sessizlik oldu.
İnsanın içindeki boşluktan bahsedilen sahnede, karakterimiz ölmek istese de kafasındaki soru işaretlerini gidermek için bekliyor.
'Hayaletler dünyasındayım, rüyalarımda ve hayallerimde tutsak kaldım.'
Burada kalbiyle inanmak isteyen ancak aklının engeline takılan bir adam görüyoruz.
Bu sahnede hep karanlıkta kaldığını vurgulayan karakterden yola çıkarak filmin siyah beyaz olması da oldukça manidar.
‘’Yedinci Mühür, serbestçe kullanılmış Orta Çağ malzemeleriyle sunulan modern bir şiirdir. Filmimde Şövalye, bugünün askerinin savaştan dönmesi gibi, Haçlı Seferi'nden dönüyor. Orta Çağ' da insanlar vebadan ölesiye korkarlardı. Bugün de atom bombası korkusuyla yaşıyorlar. Film, teması hayli basit bir alegoridir: İnsan, onun ebedi Tanrı arayışı ve tek mutlaklık olarak ölüm.’’
'Sakın unutma budala. Yaşamın bir pamuk ipliğine bağlı. Günlerin sayılı.'
'Onları korkutursan düşünürler ve düşündükçe daha da korkarlar. Sonra da rahiplere koşarlar. '
'Mükemmel olmayan bu dünyada, en az mükemmel şey aşktır. Aşk, mükemmellikten en mükemmel uzaklıktadır.'
'Yaşamam boş bir kovalayış, bir yolculuk, anlamsız bir sürü lâf oldu bugüne dek. Buna yandığım kınadığım yok. Çünkü insanların çoğu böyle yaşıyor.'
'İnanç taşıması zor bir yüktür. ne kadar yüksek sesle çağırırsan çağır, karanlıktan sıyrılıp hiç gelmeyen birini sevmek gibi.'