MANİSA'nın Soma İlçesi'nde, 301 madencinin hayatını kaybettiği Soma Kömür İşletmeleri'ne ait ortaya çıkan belge, facianın başından beri tartışma konusu olan taşeronluk sistemini gözler önüne serdi.
İşe başlamalarının ardından iş güvenliği ve iş sağlığı kursu gören işçilerin, bağlı bulundukları taşeronların isimleri de belgedeki 'firma' bölümünde yeraldı. Yine belgeye göre, olay günü kurs görmüş gibi işaretlenen işçilerin çoğunluğunun, maden içerisinde hayatlarını kaybettiği ortaya çıktı.
Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.'ye ait kömür ocağında 13 Mayıs günü çıkan yangında, 301 kişi hayatını kaybetti. 486 kişi de kurtarıldı. Facianın ardından başlatılan soruşturmada ise aralarında şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, Genel Müdür Ramazan Doğru, İşletme Müdürü Akın Çelik'in de olduğu 8 kişi tutuklandı. Facia sonrasında, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı üç ekip halinde 16 müfettişle, hem kazanın olduğu madende, hem de diğer madenlerde inceleme başlattı.
YOK DENİLEN TAŞERONLAR, BELGEDE ÇIKTI
Facianın hemen ardından, madende taşeronluk sisteminin uygulandığı, ancak bu sistemin resmiyette olmadığı ama kağıt üzerinde var olduğu ileri sürülmüştü. Bu iddia hem şirketin yöneticileri, hem bakanlık yetkilileri, hem de taşeronluk yaptığı ileri sürülen kişilerce reddedildi.
Ancak, Soma Kömür İşletmeleri'ne ait ortaya çıkan iş sağlığı ve iş güvenliği (çok tehlikeli işlerde çalışanların) yetiştirme mesleki eğitimi kurs takip yoklama çizelgesinde, taşeronların varlığı ortaya çıktı. Yoklama çizelgesinde, işçilerin bağlı oldukları kişilerin taşeronların isimleri, 'firma' bölümünde yeraldı. Belgedeki Adem Y.'nin Adem Yıldırım, Atmış'ın Abdullah Atmış'ı, Ermiş'in Muharrem Ermiş'i, Er-Öz'ün Soner Ergün'ü, Gema'nın Nurettin Atmış, H.Şen'in Hüseyin Şen, S.Biral'in Selahattin Biral, S Durmaz'ın Sinan Durmaz, Şengün'ün Ahmet Şengün, Yörem'in ise ekipbaşı olan ancak taşeron olarak bilinen İbrahim Özdemir'i, simgelediği öğrenildi.
KURS SAATİNDE Mİ ÇALIŞTIRILIYORLARDI
Bu arada, madendeki yangında hayatını kaybeden işçilerin bir bölümünün, o gün iş sağlığı ve iş güvenliği kursu görmüş gibi belgede işaretlendikleri dikkat çekti. İşçilerin, olay yaşandıktan sonra arkadaşlarını kurtarmak için mi madene girdikleri yoksa, kursu sadece kağıt üzerinde mi gördükleri ise, araştırmalar sonrasında ortaya çıkacağı bildirildi. Madende çalışan bazı işçiler, kurs gören kişilerin, zaman zaman madende çalıştıklarını da ileri sürdü.
MÜFETTİŞLER DE BELGELERİ İNCELEMEYE ALDI
Bu arada Soma Kömür İşletmeleri'nde incelemelerde bulunan iş müfettişlerinin de bu belgelere el koydukları öğrenildi. Belgelerdeki incelemelerde, taşeronluk sisteminin varlığının tespiti halinde gerekli yasal soruşturmaların da, yapılacağı öğrenildi. İş Teftiş Kurulu Başkanı Mehmet Tezel de, işçilerden gelen taşeronluk iddialarının araştırıldığını, tüm evrakların incelendiğini açıklamıştı.
MUTLULUKLARI FOTOĞRAFLARDA KALDI
Bu arada, kazada can veren madencilerin, olaydan kısa süre önce topluca gittikleri av sırasında çektirdikleri fotoğraftaki mutlulukları da geriye acı bir anı bıraktı. Fotoğrafta bulunan 20 maden işçisinden 7'isi hayatını kaybetti. Arkadaşları bu resmi sosyal paylaşım sitelerinde paylaşırken, yaşadıkları üzüntüleri dile getirdi.
Taylan YILDIRIM/ SOMA (Manisa) (DHA)