Yünü, pamuğu, ipeği alın geri neyi kalır ki diyenlere, tekstil sektörü nanoteknolojiyle eski kültürlerin bilgisini arkasına alarak cevap verdi. Alternatif kumaş üretimine şimdiden başladı.
Kimi ucuz, çoğu doğa dostu, bir kısmı geri dönüşüm ürünü olan yakın geleceğin tekstil hammaddelerini sizler için derledik. Buyrun galeriye.
İlkokul kitaplarından hayvanın etinden ve sütünden faydalanılır derken, akıllarına ilk gelenin sütten iplik üretmek olduğunu sanmasak da sütteki kazeinden iplik üretimi 1930’lara kadar uzanıyor. Özellikle bozulan ve atılan sütlerin değerlendirildiği süreçte, ilk olarak süt mayalanmaya bırakılıyor, yağı alınan süt daha sonra toz haline getiriliyor ve eklenen çeşitli maddelerle iplik haline dönüştürülüyor. Alman tasarımcı Anke Domaske ile ünlenen süt ipinden kumaşların özelliği ise ipeksi dokusuyla kokusuz, yıkanabilir ve anti-bakteriyel olması. Kan dolaşımını ve vücut ısısını düzenlediği de iddialar arasında. Tabii ki Hollywood'un göz bebeği, Mischa Barton, Ashlee Simpson gibi ünlülerin favorisi.
Tavukları yoluyor, tüylerini atıyorsunuz, sonra o tüyler azot oluyor toprağı zehirliyor diyenlere cevap yeni nesil tekstil teknolojilerinden geliyor. Atık tavuk tüylerini ipliğe dönüştürüyor bununla da kalmayıp ipliklerden kıyafet dokuyorlar.
Yarı sentetik kumaşlardan olan PLA, aslında temelde laktik asitten üretiliyor. Laktik asit ise şekerin fermantasyonuyla elde ediliyor. Sağlığa zararlı olduğundan artık şekeri yemiyoruz, sadece giyiyoruz.
Budizmin uyanış sembolü nilüfer, görünüşe göre su tutmayan kumaş elde etmek isteyenleri de uyandırmış. Bir su bitkisi olması dolayısıyla liflerinin doğal sus tutmama özelliği olan bitki yumuşaklığıyla da Uzakdoğulular'ın gönüllerini fethetmiş. Kırmızı, yeşil, sarı, kahverengi, turuncu ve lila renklerde üretilen iplerden yapılan bir ceket Amerika’da yaklaşık $5.600'a satılıyor.
Ekolojik tekstil ürünlerin bir tanesi de Piña adı verilen ananas lifleri. Oldukça güçlü, beyaz, örümcek ağı biçimdeki lifler, ananas ağacının büyük yapraklarından elde ediliyor. Elle dokunan ipliklerin 1 kilosu için 6 ay gerekiyor.
Pamuk bu kadar yaygınlaşana ve ucuzlayana kadarki zamanlarda özellikle Güneydoğu Asya’da kullanılan en yaygın tekstil ürünü muz iplikleridir. Ağaç dalları ve yapraklarından elde edilen lifler, kalınlıklarına göre farklı üretimlerde kullanılırlar. Üst tabaka lifleri masa örtüsü gibi daha kalın kumaşların yapımında kullanılırken, üçüncü tabaka yani en iyi kalite tabaka olarak bilinen lifler ipeksi yapıları sayesinde kimono, sari, gömlek gibi kıyafetlerde kullanılır. İpeksi bir dokunuşa sahip Nepal halıları da muz ağacından elde edilen ipliklerden yapılır. İran halısı out Nepal halısı in!
Dökülen saçlarınızı atmayın onlardan yeri geldiğinde kazak yapacağız. Olur mu demeyin, olmuş bile, Çinli Xiang Renxian dökülen saç tellerini biriktirmiş ve 11 yıl süren bir çalışma sonucu kendine biriktirdiği saçlardan kazak örmüş. Sonuçta bir saç telinin 100 grama kadar ağırlık taşıdığı düşünülürdüğünde gayet iyi bir alternatif.
Balık endüstrisi dünyanın en çok atık üreten endüstrilerinden biri. Bir ton balıktan yaklaşık 40 kilo atık çıkıyor. Tavuk atıkları kazak oluyorsa balık atıkları neden olmasın demişler ve çoğunluğunu balığın derisi, pulundan oluşan atıkları tekstile kazandırmışlar. İskandinavların yüzlerce yıldır kullandığı bu yöntem, yani balık derisinden iplik elde etme günümüzde lüks tüketim markalarının göz bebeği. İpek kadar yumuşak olduğu iddia edilen balık derisinin kendinden renkli olması bir avantaj sağlarken, küçük parçalar halinde olması bir dezavantaj gibi görünüyor. Fakat lüks markalar bu küçük parçaları gerçek derilerle birleştirerek piyasaya sürüyor. Yamalı bohça gibi durduğuna bakma, kendisi Dior!
Soyadan kıyma yapan teknoloji, iplik yapmasa ayıp olurdu. Özellikle pamuk üretiminin zorluğu ve ipliklerinin pahalılığıyla oldukça revaçta olan soya iplikleri Uzakdoğu'nun göz bebeği. Mısır püskülünün yeni rakibi.
İsviçreli bilimadamları yalnızca gazeteler için araştırmalar yapmıyor aynı zamanda ellerindeki teknolojilerle her alanda yenilik yapmaya çalışıyor. Bunları denerken akıllarına gelebilecek her şeyi kullanıyorlar. Bunlardan biri de şarap mantarlarından arta kalanlardan elde ettiikleri iplikler. Corkshell patentli adıyla piyasaya çıkan iplikler ve bunlardan üretilen kumaşların en büyük özelliği esnek olmaları. Su geçirmemesi ama buna rağmen hava alması ve mikrop öldürücü özelliğe sahip olması tekstil dünyasında bir çığır.
İnci de alternatif lif kaynaklarından biri. Hatta enfeksiyon riskini azaltmak, cildi UV ışınlarından korumak ve deriyi nemlendirmek gibi şahane özelliklere sahip. Fakat az bulunduğu ve elde edilmesi zor olduğundan ipek kadar değerli, hatta belki daha da değerli.
Bir başka değerlendirilen deniz ürünü atığı da yengeçler. Yengeç etleri alınıyor kabuklar iplik oluyor. Crabyon adı verilen ipliklerin en önemli özelliği ise antibakteriyel olması.
Keçi, koyun, inek ve hatta tavşan bizim için neyse alpaca, lama, guanaco ve huarizo Güney Amerikalılar, buffalo da Kuzey Amerikalılar için o. Hem de yüzlerce yıldır.
Uzakdoğu'da bambu, Orta Asya ve Avrupa'da kayın, Avustralya'da okaliptüs uzun yıllardır iplik yapımında yerel kullanıma örnek ağaçlardan. Bu ağaçlar arasında bizlere en tanıdık gelen isim ise ıhlamur.
Meksika'nın dünyaya kazandırdığı bir başka mucize de sisal denilen iplikler. Sisaller, tekilanın hammaddesi olan Agave Kaktüsü'nden yapılıyor. Agave öyle bir kaktüs ki hem içiriyor hem giydiriyor.
Koca koca çeltik tarlalarını sadece yemek için ektiklerini düşünmek zaten yeterince safçaydı. Rivayet odur ki, keten gibi oluyormuş, inanılmaz da şık duruyormuş.
Günah bitkisi olarak bilinen kenevir sanılanın aksine gerçek bir teksitil ürünü. Liflerinden antik dönemlerde kağıt daha sonraları gemi yelkeni bile yapılmış, günümüzde hâlâ tekstil sektöründe kullanılan en önemli hammaddelerden. Yakılan kenevir tarlaları ise resmen sektör baltalayıcı.
oğlum bağlantıyı açarkenki fotoğraf niye yok açılınca. onun için gelmiştim ben :D