Bilim insanları, yılanların zemindeki ses titreşimlerini hissedip hissedemediklerini uzun zamandır araştırıyorlardı. Bunca yıl sesleri duyamadıkları düşünüldüğü için bunu “dokunsal” algılama dediğimiz duyu ile deniyorlardı fakat deneylerden biri beklenmedik bir sonuç verdi. Bir yılan havadaki ses titreşimine tepki verdi! Gelin birlikte bu tepkiden sonra farklı yılanlarda denenen araştırmanın sonuçlarına bir bakalım...
PLOS ONE dergisinde yayınlanan yeni bir makalede, yılanların dünyayı yorumlamalarına yardımcı olmak için işitmeyi de kullandıkları sonucuna varıldı ve sonunda yılanların havadaki sesleri duyamadıkları tezi çürütüldü. Ancak havadaki ses titreşimlerini de hissedip hissetmedikleri ve özellikle farklı seslere nasıl tepki verdikleri konusunda hala kafaları karışık. Yedi türden 19 farklı yılan içeren araştırma, aynı zamanda farklı türlerin duyduklarına farklı tepki verdiğini ortaya koydu.
Yılanların çevrelerini algılamasının ana yolları havayı görmek ve tatmak olsa da, çalışma yılanların duyusal repertuarında işitmenin önemli bir rol oynadığını vurgulamakta. Bu evrimsel bir perspektif. Yılanlar kertenkeleler, kediler, köpekler ve diğer yılanlar dahil hayvanlara karşı hassaslar. İşitme onlar için hem avcıdan kaçınma hem de yaralanmadan kaçınma için gerekli bir duyu.
Sessizlik kontrollü kullanılarak önce, her biri bir dizi frekans içeren üç sesten biri denendi.
1–150Hz
150–300Hz
300–450Hz
İnsan sesi aralığı yaklaşık 100-250 Hz'dir. Ve yılanların birçoğu 100-300Hz arasına tepki gösterdi. Bu da demek oluyor ki yılanlar yüksek sesli insan konuşmalarını ve onu gördüğünüzde korkarak attığınız çığlığı duyuyor.
Geçtiğimiz dönemde araştırmacılar, çıngıraklı yılanları bir sepete astıklarında 200Hz ile 400Hz arasındaki ses frekanslarına yanıt olarak kısıtlı davranışlar gözlemlemişti. Bir diğerinde, araştırmacılar kısmen anestezi uygulanmış yılanların beyinlerine cerrahi olarak elektrotlar yerleştirmiş ve 600hz'e kadar sese yanıt olarak elektriksel potansiyeller tespit etmişti.
Ancak bu araştırma ise, birden fazla yılan türünün serbestçe hareket edebilecekleri bir alanda seslere nasıl tepki verdiğini araştıran ilk araştırma. Seslerin yer titreşimleri üretip üretmediğini tespit etmek için bir ivme ölçer kullanılarak yılanların gerçekten havadaki sesleri kaydettiği ve sadece yer titreşimlerini hissetmediği doğrulandı.
Avustralya'da yaşayan zehirli olmayan bir yılan olan Woma pitonları, sese tepki olarak hareketlerini önemli ölçüde artırdı ve sese doğru yaklaştı. Yılanların vücutlarını merak uyandıran bir şekilde yükselttiği “periskop” adı verilen ilginç bir davranış sergiledi.
Buna karşılık, üç cins sesten olabildiğince uzaklaşarak potansiyel kaçınma davranışı sergiledi.
Kahverengi yılanlar ve taipanlar, gün boyunca avlarını hızla takip eden aktif toplayıcılardır. Bu, yırtıcılar gibi gündüz yırtıcılarına karşı savunmasız olabilecekleri anlamına gelir. Deneyde, bu yılanların ve Tapiaların düşünülenden daha keskin duyuları olduğu ortaya çıktı. Özellikle Taipalıların sese tepki olarak savunmacı ve temkinli davranışlar sergilemeleri dikkat çekti.
Çalışma yılanların hiçbir sesi duyamadığı efsanesini daha da çürütüyor. Yılanlar, kabaca 600Hz işaretinin altında, yalnızca düşük frekansları duyabilirken, çoğumuz çok daha geniş bir aralığı duyabiliriz. Yılanlar muhtemelen bizim yaptıklarımızın boğuk versiyonlarını duyuyor.
İnsan sesinin frekansı cinsiyete bağlı olarak yaklaşık 100–250Hz arası değişir. Denemelerde çalınan sesler de bu frekansları içeriyordu ve yılanlardan 1,2 m mesafede 85 desibelde kadar bile duyanlar oldu.
Bu yüzden yılanların insanların yüksek sesle konuştuğunu veya çığlık attığını duyabildiklerini söyleyebiliriz.