NASA Dünya Gözlemevi, Aralık ayında Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan (UUİ) çekilen yıldırım düşmesine ait fotoğrafı yayımladı. UUİ, kısa süre önce yüklenen yeni donanımla yıldırımlar üzerindeki araştırmalarını yoğunlaştırdı.
NASA, Kuveyt üzerinde çakan bir yıldırımın UUİ'deki bir astronot tarafından çekilen fotoğrafını yayımladı. Fotoğrafta, yıldırım ortadaki parlak disk şeklinde belirirken, altında Kuveyt Şehri, yukarısında ise Suudi Arabistan'ın Hafer El Batin kenti yer alıyor. Sol alt köşedeki ışık kümesi ise yine Suudi Arabistan'ın Hafci kentini temsil ediyor.
NASA tarafından yapılan açıklamada, dünyanın dört bir yanına saniyede yaklaşık 50 yıldırım düştüğü, bu sayının günde 4.3 milyon, yılda ise 1.5 milyara ulaştığı ifade edildi. Dünya'ya düşen yıldırımlardan bazıları, süpernova patlamaları ve nükleer füzyonla bağlantısı olan gama radyasyonu saçıyor. NASA'nın TGFs (karasal gama ışını aydınlanmaları) adını verdiği nadir yıldırımları incelemek için, UUİ üzerindeki yeni donanımların kullanılması amaçlanıyor.
NASA Goddard Uçuş Merkezi'nden Doug Rowland, yıldırımların fırtınalarda genel olarak nasıl oluştuğunu ve TGFs'lerin kaynağını çözmek istediklerini belirterek, 'TGFs'lerin ortaya çıkmasının büyüleyici bir olay olduğunu' ifade etti. Astrofizikçi Rowland, 'TGFs'lerdeki elektron ve gama ışını enerjileri genelde nükleer patlamalar, güneş fırtınaları ve süpernovalarda görülen bir olay. Ancak aynı enerji çıkışının atmosferde yaşanıyor olması oldukça şaşırtıcı' dedi.
Araştırmacılar, TGFs'lerin dağınık bir şekilde atmosfere yayılan red sprites (kırmızı hayaletler) yıldırımlarının farklı bir türü olabileceğini düşünüyor. Gökyüzünde denizanası görünümü verecek şekilde dağılan kırmızı yıldırımlar, bilim insanlarının sırrını çözmeye çalıştığı birçok yıldırım türünden sadece bir tanesini temsil ediyor.
Kabul edilen teori, sıcak havanın sıfırın altındaki sıcaklığın bulunduğu yüksekliğe eriştiği zaman ortaya çıktığı yönünde. Bu noktada, buz kristalleri ve donmuş haldeki parçacıklar etkileşime girerek geniş çaplı bir elektrik yüklenmesi meydana geliyor. Atmosferdeki bu şarj etkileşimi belli bir seviyeye ulaştığında, elektrik yeryüzüne bir yıldırım olarak iniyor.
Kaynak: NASA