Ukrayna'ya savaş açmadan önce daha önceki saldırılarından tecrübeli Rusya, yaptırımlara karşı varlıklarında dolar ağırlığını azaltarak çeşitlendirmiş ve rezervlerini artırmıştı. Ancak Rusya'nın bu çabaları yaptırımlar karşısında sınırlı bir etki yarattı.
Rusya’nın dolar cinsinden olan varlıklarının ABD tarafından dondurulması sonrası merkez bankaları Döviz cinsi varlıklarına erişim konusunda endişelenirken, dolar bağımlılığına karşı alınan önlemlerin ise rezerv para birimini tahtından etmek konusunda başarılı olamayacağını belirtiyor.
Bloomberg'in haberine göre, Rusya'nın hamlelerinden sonra Çin’in de dolar temelli finansal sisteminde bağımlılığı azaltma çabalarını artıracağı düşüncesi tartışmaları artırdı.
Goldman Sachs ve Credit Suisse gibi büyük bankalar doların üstünlüğünü tehdit eden durumları incelerken, Brandywine Global ve JPMorgan gibi yatırım fonları da doların ikame edilmesinin zorlayıcı olduğunu düşünüyorlar. Bu görüşe göre, ABD ekonomisinin büyüklüğü ve gücünün dengi yokken, tahviller para saklamanın en güvenli yollarından biri olurken, dolar da hala güvenli varlıklara kaçan yatırımcıların ilk adreslerinden biri oluyor.
“Oyunun şu aşamasında dolara alternatif olabilecek geçerli bir para birimi hala yok” diyen Mobius Capital Partners Kurucusu Mark Mobius, “Dolar hala çok güçlü ve gerginlikler artmaya devam ederse daha güçlenmesi muhtemel” değerlendirmesini yaptı.
2008’deki finansal kriz sonrası dolardan vazgeçilebileceği uyarıları, Fed’in dünya finansal sistemini kurtarmada daha küresel bir rol oynaması ile geçersiz kalmış ve dolar gücünü yeniden kazanmıştı. BIS verilerine göre dünyada borsalarda yapılan 6,6 trilyon dolarlık günlük işlemlerin yüzde 90'ı dolar ile yapılıyor.
IMF verilerinde dolar varlıkların istikrarlı bir şekilde azaltıldığı görülürken, dünyada merkez bankalarının döviz rezervlerinin halen yüzde 60’ının dolar cinsinden tutulduğu görülüyor. Doların en yakın rakibi euro olurken, bu varlıkların yüzde 20’sini oluşturuyor.
“Yen, euro veya Avustralya doları satın alabilirsiniz fakat bunlardan herhangi birinin gerçekten doların yerini doldurabileceğini düşünmüyorum” diyen JPMorgan Varlık Yönetimi Stratejisti Kerry Craig, “ABD küresel ekonomik sahnede baskın güç olarak kalmaya devam ediyor” diye ekledi.
Rusya Merkez Bankası, 1,5 trilyon dolarlık ekonomisini korumak amacıyla erken davransa da Putin’in savaş için 640 milyar dolara artırdığı rezervleri, Merkez bankası politikaları yaptırımlar nedeniyle sınırlı etki yarattı.
“Rusya Merkez Bankası dolar varlıklarını azaltarak altın gibi alternatif varlıklara yönelmiş olsa da son yaşananlar bu çabaların boşa olduğunu gösterdi” diyen Baring Investment Services Ltd. Avrupa Stratejisti Agnes Belaisch, “Dolar olmayan varlık tutmak diğer tarafların bunu bir ödeme aracı olarak kabul etmesine bağlı. Nasıl Bitcoin geniş çaplı bir ödeme aracı olarak kullanılamıyorsa altınla da ödeme yapılamaz. Ödeme zincirlerinin başında ve sonunda dolar vardır” diye belirti.