Atalarımız 'bir lisan bir insan, iki lisan iki insan' derken, bunu bilimsel bir gerçekliğe değil, kültürel tecrübelere dayandırıyorlardı. İki dilli olmanın bilişsel açıdan yararlı olduğu ise bir süreden beri bilinmekteydi. Son yıllarda yapılan çalışmalar ise âdeta bu sözü kanıtlar nitelikte.
Peki iki dilli (bilingual) olmak beyni nasıl değiştiriyor? Hep beraber, buna bakalım.
İki dilli olmanın bilişsel yararı olduğu hâlihazırda bilinmekteydi: İki dil arasındaki geçişler zihinsel jimnastik niteliğinde görülüyordu.
Fakat son yapılan araştırmalar iki dile gerçekten hâkim olmanın, beynin yapısını temel olarak değiştirebileceğini ve yalnızca bir dili konuşanların beyinlerinden farklı şekilde çalıştığını iddia ediyor.
Her iki dil de sürekli olarak beyinde aynı anda etkin biçimde bulunuyor. Yani, beyinde bu dillerden birini devre dışı bırakmak için bir 'kapat' butonu bulunmuyor.
Araştırmanın yürütücülerinden, Pensilvanya Eyalet Üniversitesi'nden bilişsel bilimler uzmanı Judith F. Kroll, çift dilli insanların“bilişsel kontrol” açısından “model” olduklarını söylüyor.
Araştırmacılar, dört aylık, sekiz aylık ve bir yaşındaki bebekleri (60'ı tek dilli ve 60 iki dilli olmak üzere) örneklem olarak seçtiler ve büyüdükçe hem İspanyolca hem de Katalancaya maruz kalan bebeklerdeki farklılıkları incelediler.
Araştırmacılar, bebeklerin böylelikle sözel olmayan birtakım ipuçları yakalamaya çalıştığını beliriyorlar.
Bunu da başka bir not olarak paylaşalım sizinle.
Türkçe konuşurken aklına söyleyeceğin kelimenin ingilizcesi gelip türkçesi gelmemesini neyle açıklıyorlar peki:)
Yıllardır fırsat buldukça farklı farklı yabancı diller ile uğraşırım. Hafıza ve öğrenme yeteneğini canlı tutabilmek için çok çok faydalı. Zaman zaman, bir insanın konuşmasının farklı bir dildeki hali beynimde dolandığı için yıllar sonra kelimesi kelimesine hatırladığım dahi oluyor.
Bkz: Arrival