Tenis dünyanın en popüler spor dallarından biri. Yüksek efor harcanan bir spor olan tenis, ülkemizde de git gide popüler bir hal alıyor. Dolayısıyla da tenis nedir ve nasıl oynanır tarzı soruları insanlar merak ediyor. Bu içeriğimizde tenis nedir, nasıl oynanır gibi konu ve soruların cevaplarını bulacaksınız. Tenisle ilgili terimlerin, tenis kurallarının ve tenisle ilgili her şey için buyrun içeriğimize. 👇
Tenis, top ve raket ekipmanlarıyla “kort” adı verilen dikdörtgen bir alana sahip oyun sahasında, iki veya dört kişiyle oynanabilen olimpik bir spordur.
Tenisin kökeni, Ortaçağ Fransa'sında şövalyelerin elle oynadığı ve 'avuç içi oyunu' adı verilen bir oyuna dayanmaktadır. Bugünkü haline en yakın şekliyle 1800'lü yılların İngiltere'sinde oynanmaya başlamıştır ve özellikle İngilizce konuşulan ülkelerde yayılmıştır.
Tenis sözcüğünün kökeni ise Anglo-Fransızca tenetz (bekle ve yakala) sözcüğünden gelir. Ortaçağ Fransa'sındaki şövalyeler 'avuç içi oyunu' oynarken birbirlerine tenetz! diye bağırdıkları için bu isim o zamandan bugüne kadar gelmiştir.
Bir tenis maçı, iki kişi veya ikişer kişilik iki takım halinde oynanır. Tabii tenis oynamak için öncelikle raket, top, file ve bir tenis kortu gerekiyor. Oyuncular sahanın ortasındaki ağın iki tarafında karşılıklı bir biçimde durur ve raketleri ile topu ağ üzerinden rakibinin sahasına geçirmeye çalışırlar. Topu rakibin sahasına geçirirken de amaç; topa rakibin topa ulaşamamasını sağlayacak şekilde vurmaktır.
Teniste oyun, sporculardan bir tanesinin servis atmasıyla başlar. Servis, ilk olarak sahanın orta çizgisinin sağındaki bölge hiza alınarak sahanın dışından yapılır. Servisi karşılayan kişi de çapraz bölgede durur. Servis kullanan kişi, çapraz bölgeye atmak zorundadır. Bu bölgeleri belirleyen çizgiler, sahanın dış çizgisi değil, iç kısımdaki çizilerdir. Servisi atan kişi servisi ıskalarsa, servisi atan kişi topu fileye atarsa ya da servisi atan kişi topu atması gereken alana atamazsa bu bir hata olur. Hata üst üste iki kez tekrarlanırsa rakip taraf bir sayı kazanır.
Servisi atan kişi topu rakibin sahasına fileye çarptırarak düşürürse bu bir hata olarak kabul edilmez ama servis tekrarlanır. Bu durumda iki tarafa da sayı yazılmaz. Hatta topu fileye çarptırarak rakip sahaya düşüren taraf nazikçe diğer taraftar özür diler. Bu da tenisin yazılı olmayan görgü kurallarından biridir.
Oyunculardan biri servis atarken rakip oyuncunun kendi alanında filenin uzak diğer yarısında ya da çizgi üzerinde beklemesi gerekir. Servisi karşılayacak olan tarafın daha servis kullanılmadan diğer alana geçmesi ya da gelen serviste henüz yerden sekmemiş topa müdahalede bulunması yanlıştır. Servisi karşılayan taraf, top kendi sahasında iki kez sekmeden yani bir kez sektikten sonra müdahale edebilir ve sonrasında oyun kurallarına göre iki taraftar biri hata yapana kadar oyun sürer.
Oyun, kortta taraf seçimi ve başlangıç servisini atacak kişiyi belirlemek için yazı-tura ile başlar.
Taraflardan biri servis atarak oyunu başlatır. Kazanılan her sayı 15, 30, 40 ve oyun şeklinde puanlanır. Oyunu kazanmak için taraflardan birinin bu dört puanı alması gerekir. Eğer skor 40-40 şeklinde dengelenirse 2 puanlık farka ulaşan oyunu kazanır. Voleyboldaki setlerde 24-24 ya da 14-14’lük eşitliklerden sonraki uygulamayla birebir aynı diyebiliriz.
Teniste 4 sayı alan tenisçi bir oyunu kazanır. 6 oyunu kazanan tenisçi bir seti kazanır. 3 setin ikisini veya 5 setin üçünü kazanan oyuncu da maçı kazanmış olur.
Teniste temel kural, topu file üzerinden ya da yanından geçirerek rakip sahaya atabilmektir.
Erkeklerin maçları genellikle 5 set, kadınların maçları 3 set üzerinden oynanır.
Oyuncular her sette bir, üç ve takip eden tek sayılı oyunlarda saha değiştirir. Set sonunda oynanan oyun sayısının toplamı çift sayı ise bir sonraki setin ilk oyunundan sonra saha değiştirilir.
Bir oyuncu fileye dokunursa, rakibe bir puan yazılır.
Toplar, her vuruşta biraz hasar gördüğünden, her 6 maçta bir yeni toplar ile değiştirilir.
Maçlarda hakemlerin kararları kesindir. Ancak hakem, kuralların uygulanmasındaki kararları hakkında başhakeme başvurulabilir ve bu durumda başhakemin kararı kesindir. Çizgi hakemlerinin, net hakeminin, ayak hatasına bakan hakemin kendi görevli oldukları bölümlere göre vermiş oldukları kararlar kesindir. Yalnız, hakem açık bir hata görürse, yardımcılarının kararını değiştirebilir veya o puanı tekrarlatabilir.
Tenis maçları normalde 3 setten oluşur Bu 3 setten ikisini kazanan oyunun galibi olur. Fakat bazı turnuvalarda özellikle de erkeklerin maçlarında maçlar 5 set üzerinden oynanır. Bu durumda da 3 set kazanan maçın galibi olur.
1 set almak için 6 oyun oynanır. Oyunlar puan olarak 0-0 olarak başlar ve her sayıda sporcular sırasıyla 15-30-40 puanlarına ulaşarak devam eder. Eğer maç 40-40 olursa sayı alan taraf oyunu almış sayılmaz, avantaj elde etmiş sayılır. Avantajın üzerine bir sayı daha alan taraf oyunu alır. Oyunlarda durum 5-5 olmuşsa set uzatmaya gider. Taraflardan birisi farkı ikiye çıkarana kadar set devam eder.
Teniste genelde iki parçadan oluşan kıyafetler tercih edilir. Kıyafet rahat olmalıdır ki bu kadar efor gerektiren bir spor yaparken sporcu rahat hareket edebilsin. Giyilen kıyafetlerin hava alabiliyor olması, nem emici özellikte olması ve hafif olması gerekir.
Kadın tenisçilerin kıyafetleri şu şekildedir:
Polo tişört
V yaka tişört
Bisiklet yaka tişört
Atlet
Tenis elbisesi
Tenis şortu
Tenis eteği
Erkek tenisçilerin kıyafetleri ise şu şekildedir:
Polo tişört
Bisiklet yaka tişört
V yaka tişört
Atlet
Alt kısma şort
Şort altına tayt
Dakota Fanning
Aysun Kayacı
Cansel Elçin
Sadettin Saran
Tenis Raketi
Tenis Topu
Tenis Ayakkabısı
Tenis Çantası
Tenis Kıyafeti
Grip: Raket sapını sarmak ve tutuş konforunu artırmak için kullanılır.
Kordaj: Tenis raketinin tellerine verilen isimdir.
Raket Koruyucu: Bu koruyucu bant, sürtünme durumunda raketi darbelere ve raketin kaplamasının ayrılmasına karşı korur.
Teniste çim kort, sert zemin kort ve toprak kort olmak üzere 3 temel kort bulunmaktadır.
Toprak kortlar: Tenis oynamanın en zor olduğu zemin diyebiliriz toprak kort için. Toprak kortta oyuncuların zorlamasının nedeni topun zemin üzerindeki hareketlerinin öngörülemez oluşudur. Toprak kortlar profesyonel turnuvalarda en çok kullanılan kort tiplerindendir.
Çim kortlar: Suni çimden çim kortlar, bakım maliyetleri nedeniyle en az tercih edilen kort türüdür. Çim kortta top yükseğe sekmediği oyun zemine yakın yüzeyde devam eder.
Sert zeminli kortlar: Bakım maliyeti düşük olduğu için dünyada en çok görülen kort türüdür.
Tenis için belirli bir sayıda şu kadar çeşidi var dersek doğru olmaz. Dünyanın dört bir yanında raket ve topla oynanan birçok tenis çeşidi vardır. Ancak bunlardan en çok bilinenleri:
1. Kort tenisi
2. Masa tenisi
3. Duvar tenisi (Squash)
4. Padel tenis
Masa tenisi ya da bir diğer sık kullanılan adıyla pinpon, 2 ya da 4 kişi ile oynanan, orta kısmında ağ olan bir masada oynanan bir olimpik bir spordur. Masa tenisinin oynanması için ilk olarak dikdörtgen bir masaya ihtiyaç duyulur. Masa tenisi masasının yüzey kısmı koyu renkli ve mat olmalıdır. Ayrıca masa tenisi topunun turuncu ya da beyaz olması gerekir.
Squash; raket ve topla iki oyuncu, çiftli oyunlarda ise dört oyuncu tarafından oynanan spordur. “Duvar tenisi” olarak da adlandırılan squash, dört tarafı kapalı alanda oynanır.
Padel tenis bir raket sporudur. Padel, bir tenis kortunun boyutundan yaklaşık %25 daha küçük olan kapalı bir kortta çiftler halinde oynanır. Puanlama normal tenis ile aynıdır ve kullanılan toplar benzerdir ancak biraz daha az kuvvet uygulanarak oynanır.