Yemeğe sevgimizi kattık ifadesi Türk mutfağı için bir mecazdan çok daha fazlası. Türk mutfağı gerçekten insanın duygularını kattığı, insanda duygular uyandıran yemeklerden oluşuyor. Hiç o gözle bakmamışsanız içeriğimize bir göz atın. Bundan sonra sofraya oturduğunuzda zeytinyağlı fasulyeye çok daha farklı bir gözle bakacağınızdan eminiz.
Kırmızı mercimek, pirinç, bulgur, pul biber, nane, sarımsak, soğan, biber salçası… Yanında da bir kova ekmek, e daha ne olsun? Birlik, beraberlik, paylaşma, doyma, keyif, acı, vs. her şeyi içinde barındıran başka bir çorba var mı? Varsa da ben bilmiyorum. Adıyla bile bize aileyi, sevgiyi, bir arada olmayı anlatmıyor mu? Ezogelin deyince gözünüzün önüne elindeki tabakları kalabalık yer sofrasına koyan güler yüzlü bir kadın gelmiyor mu? Ezogelin çorbası bizim birlikteliğimiz, bizim sevgimiz, bizim aileye düşkünlüğümüzdür.
Yumurta, kabak, un, yeşil soğan, maydanoz, dereotu ve baharatlar… Yeşilin her türlüsü, israfın düşmanı, tabakta kalanları ziyan olmasın, günah diye yiyen anneniz gelmiyor mu aklınıza mücveri düşündükçe. Nasıl böyle çalakalem yapılan bir yemek bu kadar lezzetli olabilir diye düşünüp, içinizde annenize olan hayranlığınız kabarmıyor mu? Mücver anne sevgisidir, mücver Allah korkusudur.
Patlıcan, soğan, kıyma, domates, yeşil biber, sarımsak, salça ve baharatlar ile hazırlanan içeriğinden, pişirilmesine, adından lezzetine kadar bizden, bizi anlatan, olmamız gerekeni gösteren bir yemek. Patlıcan gibi bir sebzeyi en efektif şekilde kullanmanın tarifi. Bize bir bütün olmamız gerektiğini anlatan, tek başına bir hiçsiniz belki ama bir arada olunca çok şeysiniz diyen, gözlerimizi yaşartan bir lezzet.
Soğan, pirinç, tarçın, karabiber, toz şeker, tuz, maydanoz, taze nane, kuru nane, kuş üzümü, dolmalık fıstık, domates… Sarılın birbirinize, sevin, kaynaşın ancak böyle çıkar hayatın tadı diyen başka bir yemek yok. Ne Fransız mutfağında, ne Hint mutfağında, ne Çinlilerin karışımlarında, ne Amerikalıların soslarında bu bütünlük, bir aradalık yok! Yaratıcılığın son noktasındaki bu yemek bize kucaklaşmanın, güvenin, güvenmenin önemini anlatıp duruyor, ama maalesef bir ona hiç bu gözle bakmıyoruz. Hem sıcak, hem soğuk, hem soslu, hem yoğurtlu, hem de sade yenebilen halleriyle size de “insanları her haliyle kabul edin” der gibi gelmiyor mu?
Ön yargılı olma, insanları görünüşleriyle değerlendirme, herkese bir şans ver, emin ol ki kazanan sen olacaksın diyor bize kadayıf. Hayatına giren her insan, tıpkı ceviz gibi, tıpkı fındık gibi, muhallebi ya da fıstık gibi sana başka başka zevkler tattıracak diyor. Üstüne kaymak, yanına dondurma olacak diyor, ağzını tatlandıracak, seni mutlu edecek diyor. Hayata gülen gözlerle bakmak için kucağını sonuna kadar aç, insanlardan korkma diyor kadayıf.
Kuru fasulye, soğan, salça… hepsi bu kadar. İstersen sucuk, kıyma, kuşbaşı, pastırma, patates, vs koy damak zevkine göre. Ama hiçbir şey koymasan bile dünyanın en güzel lezzetlerinden birini hediye ediyor sana. Hayatı basit yaşa diyor, ihtiyacın kadarı hayattan zevk alman için kafidir diyor. Ama aynı zaman da diyor ki daha çok zevk almak istiyorsan hobi edin, dünyayı dolaş, yeni insanlar tanı, insanları sev. Hayatını zenginleştirmek senin elinde, ama başaramıyorsan da üzülme sade de çok güzeldir. Yanında olmazsa olmazı pilav ise sana hayat yalnız çekilmez, bir sevgili ile alacağın tadı katlayabilirsin diyor. Kuru fasulye bize hayatı yaşamayı öğretiyor, görmesini bilene.
Doğal ol, gideceğin son yerin eninde sonunda toprak olacağını unutma. Bu dünya kimseye kalmaz, şu dünyadaki kısa zamanını boş işlere harcama, hayatın daima yeni kişilere, yeni şeylere açık olsun mesajı bu kadar güzel verilir. Şimdilerde alıp başını giden organik furyasını bize çok önceden anlatmaya çalışan benzersiz bir yemek güveç. İçinde ne olduğu önemli değil, onlara nasıl muamele ettiğindir önemli olan diyen bir derviş, bir alim, bir bilgin güveç.
İmkansız diye bir şey yoktur! Sadece bunu anlatmasıyla bile değer vermemiz gereken Türk mutfağının eşsiz tatlısı. Bize yeter ki iste, yeter ki çalış en olmayacak şeyin bile olacağını görebilirsin diyor. Sırf tavuk göğsü tatlısından alacağımız dersler ile hayatta daha başarılı ve daha mutlu olmak mümkün.
Sabrı anlatır bize mantı, hayatta bir yerlere gelmek istiyorsak, bir şeyleri elde etmek istiyorsak, hayattan keyif almak istiyorsak sabırlı olmamız gerektiğini öğretir. Başarıya giden yolun kolay olmadığını, emek, zahmet, çalışmak gerektirdiğini anlatır. Sonunda keyif, başarı, mutluluk varsa, öncesinde de uykusuz geceler, yorgunluk, acı olmalıdır der mantı. Kolay para yok der bize, çalışmayı, emeği yüceltir mantı.
Bizi bir arada tutan şeyin ne olduğunu göstermek ister bize, hayatının anlamını bul diye haykırır, çünkü der, seni bir arada tutan, dağılmanı engelleyen şey odur. Kimi için sevgidir bu, kimi için aşk, kimi çalışarak bir arada kalır, kimi gezip görerek. Ama bunu bulman gerekir, yoksa dağılır, paramparça olursun. Bu dünyadan zevk alamaz, dağılmış, yıkılmış bir birey olarak kaybolup gidersin der dürüm. Herkesin onu bir arada tutan bir lavaşı vardır.
Yine akla hayale gelmedik şeylerin bir araya getirilmesiyle ortaya çıkan, garip, cezbedici, farklı bir o kadar da basit bir lezzet acuka. Pişirilmemesiyle bize bazı şeylerin içimizde olması gerektiğini anlatır. Bazı şeyleri öğrenemezsin, onların zaten içinde olması gerekir mesajı verir. Ne midir bunlar? Onu da seni bulacaksın, hayata neden geldiğini, amacının ne olduğunu kendi derinliklerinde kaybolup sen bulacaksın.