Salgın ve savaş derken global ekonomiler fazlasıyla kötü şekilde etkilendi. Sadece halkın alım gücünün düşmediği bu senaryo aslında pek çok gelişmiş ekonominin ciddi dış borç yükü altında ezilmesine neden oldu. Salgın sonrası azalan üretim ve artan tüketim, zaten kırılgan olan ülke ekonomilerini etkilerken hızla yükselen kamu borcu artışlarını da beraberinde getirdi.
İşte küresel kriz ve resesyon etkisinde borç ile savaşan ekonomiler!
2022 güncel verilerine göre; ülkelerin küresel borç tutarı 300 trilyon dolarlık kritik eşiği aşarak alarm sinyallerini yaktı. Doların diğer ülke para birimlerine kıyasla hızlı yükselişi Amerika'daki ithalat maliyetlerini azaltsa da, enflasyon karşısındaki ekonomik daralmayı engellemedi. Sonuç olarak rekor seviyelere ulaşan ülke borçlarında Amerika 24 trilyon dolarla en borçlu ülke olarak ilk sırada yer aldı.
Uluslarası Finans Enstitüsü'ne göre, küresel borç miktarı 2022'nin ilk çeyreğinde geçen yıla oranla 3,3 trilyon dolar arttı. Dış borcu Haziran 2022'de 8,73 trilyon dolara ulaşan İngiltere en borçlu ikinci ülke konumunda yer aldı. Yakın zamanda kraliçenin vefatı için düzenlenen cenaze töreni, kraliyet tacının devri gibi kamu görevlerine yapılan ek harcamalar da dış borçların yanı sıra kamu borçlarının çığ gibi büyümesine neden oldu.
Haziran ayı verilerine göre Fransa'nın dış borcu 7,04 trilyon dolara, Almanya'nın ise 6,46 trilyon dolara tırmandı. Güçlü ekonomilerde yaşanan borçlanmanın esas kaynağı ise dolar endeksinde yaşanan hızlı yükselme idi. Ayrıca Rusya-Ukrayna arası gerilim Avrupa başta olmak üzere pek çok ülkede enerji borçlanmalarına neden oldu.
Japonya borçlu ülkeler listesinde 4,36 trilyon dolarlık dış borcu ile 5. sıraya yerleşti. Ayrıca Japonya kamu borcunda da en yüksek tutarlara ulaşan ülkelerden oldu ve 2021 sonu itibariyle milli gelire kıyasla en yüksek borca sahip olan gelişmiş ülkeler arasında %263 ile ilk sırada yer aldı.
Avustralya son dönemdeki tedarik zinciri kısıtlamaları ve ekonomik krizden en kötü ülkelerden biri olarak dış borçlanma tutarını birkaç yıl içinde fazlasıyla artırdı. 2020 yılında 1,83 trilyon dolar olan Avustralya dış borcu 2022 başında 3,1 trilyon dolara çıkarak neredeyse iki katına ulaştı. Bu nedenle Avustralya ekonomisinin daha hızlı bir borçlanma içine girme riski mevcut.
Amerika karşısındaki hızlı büyümesine rağmen Çin de dünya genelinde en çok borcu olan ülkelerden biri. Son verilere göre Çin'in güncel dış borcu yaklaşık 2,64 trilyon dolar civarında.
İtalya ise 2,51 trilyon dolar ile 8. en borçlu ülke olarak biliniyor. Ancak İtalya'da dış borçların yanı sıra kamu borçlanmaları da oldukça yüksek ve bu borçlar ile asgari ücretler arasında ciddi bir fark var. Nitekim İtalya Japonya'dan sonra en kötü milli gelir/kamu borcu oranlarına sahip olan ülkelerden biri.
İtalya'nın ardından İspanya'daki dış borç tutarı 2,4 trilyon dolara ulaştı. Tipik olarak ekonomisi daha büyük olan ülkelerde bu büyümeyi sürdürebilmek için daha fazla borçlanma gerektiğinden gelişmiş ülkelerin pek çoğunda yüksek borçlanmalar mevcut.
Gelişmiş ülke ekonomileri arasında dış borç tutarı yüksek olsa da 2020'ye kıyasla nispeten daha az artan ülke ise 2,1 trilyon dolarlık dış borcu ile Kanada oldu. Kanada'nın 2020 yılındaki borç tutarı ise 1,93 trilyon dolar civarındaydı. Bu nedenle Kanada borcu yüksek olmasına rağmen borç artış ivmesi düşük olan ülkelerden biri olarak kayıtlara geçti.
Şimdi benim borcumla bunların borcu bir mi?