Yalan Makinesi Söylediklerimizin Yalan Olup Olmadığına Nasıl Karar Veriyor?

22.01.2025 - 18:15

İtiraf edelim ki çoğumuz ara sıra yalan söylüyoruz. Bazen büyük çaplı yalanlara bazen de beyaz yalan diye tabir ettiğimiz minik yalanlara başvuruyoruz. Haliyle zamanla ikili ilişkilerde güven sorunu yaşayabiliyoruz.

İşte, geçmişte bu duruma bir çare bulmak adına yalan makinesi geliştirildi. Peki, yalan makineleri nasıl çalışıyor? Filmlerden, dizilerden ve YouTube videolarından aşina olduğumuz bu makineler, yalan söyleyen kişiyi nasıl tespit edebiliyor? Gelin, bunun yanıtını birlikte öğrenelim.

Kaynak

Yalan makinesi, tarihte ilk kez 1921 yılında John A. Larson tarafından icat edildi. Larson'ın bu icadı, bazı parametrelere odaklanarak insanların yalan söyleyip söylemediğini anlamaya yarıyordu.

O günlerden bugünlere kadar gelmeyi başaran bu yalan dedektörlerinin nasıl çalıştığı da birçok kişi tarafından merak ediliyor.

Ancak yalan makinesi, doğrudan yalanı değil, kişinin yalan söylerken yaşadığı fizyolojik değişiklikleri tespit ediyor. Zira insan vücudu, duygusal bir yük altındayken veya stresliyken farklı tepkiler veriyor. Yalan makinesi de bu tepkileri ölçerek söylenenin yalan olup olmadığına dair bir karara varıyor.

Temelde yalan makinesi, bağladığınız insanın kalp atış hızını, kan basıncını, deri iletkenliğini ve solunum hızını ölçüyor. Şimdi dilerseniz biraz da uygulamadan bahsedelim.

Yalan makinesi testi sırasında, kişiye doğru ya da yanlış cevabın bilindiği basit sorular soruluyor. Örneğin, kişiye "Adınız Ahmet mi?" gibi kesin doğru cevap içeren sorular iletiliyor. Cihaz, bu basit sorulara doğru yanıt veren bireyin tepkilerini ve değerlerini ölçüyor.

Daha sonra test edilen konuya ilişkin kritik sorulara geçiliyor. Bu sorulara verilen yanıtlar sırasında fizyolojik tepkilerde ani değişiklikler gözlenirse, kişinin yalan söylediği yönünde bir değerlendirme yapılıyor. Yani yalan makineleri, kişinin yalan söyleyip söylemediğini söz konusu değerlerdeki ani değişikliklere bakarak karar veriyor.

Ancak yalan tespiti için kullanılan bu cihazların yüzde 100 doğru sonuca ulaştığını söyleyemeyiz. Zira bazı kişiler, öğrendikleri bazı taktiklerle kendilerini kontrol ederek yalan makinesini kandırabiliyor. Bu yüzden testin ne kadar güvenilir olduğu uzun zamandır tartışılıyor.

Bunlar da ilginizi çekebilir:

Onu Bile Kandırmak Mümkün: Yalan Makinesini Alt Etmenin Yolları

Almanya'ya İltica Eden Kabin Memuru "Tımarhanede Başarılar" Notu Paylaştı

Yalan Makinesine Bağlanan Cem Yılmaz "Türkiye’nin En İyi Komedyeni mi?" Sorusunu 'Tereddütsüz' Yanıtladı