Hatırladığımızda canımızı acıtan, öfke ve hüzünle dolmamıza yol açan acı hadiselerimizden birisi Kahramanmaraş Katliamı.
Diğer taraftan gerekli derslerin çıkarılabilmesi için bu olayların unutulup bir kenara atılmaması da büyük önem taşıyor.
En az 111 vatandaşımızın hayatına mal olan Kahramanmaraş Katliamı'nın başlamasının üstünden 45 yıl geçti.
19 Aralık 1978'de başlayan olaylar bir hafta boyunca sürmüş ve şehirde kan gövdeyi götürmüştü.
Neler yaşandığını bu içeriğimizde anlatacağız.
Yedi günlük bir zamana yayılan olaylar sonucunda iddianameye göre 111 kişi öldürüldü. Aleviler'e ait 559 ev yakıldı, 290'a yakın iş yeri tahrip edildi. Kayıt dışı ölümlerin ise 500'ün üstünde olduğu tahmin ediliyor.
23 yıl süren davalar sonunda 22 kişi idam, 7 kişi müebbet hapis, 321 kişi de 1-24 yıl arasında hapis cezası aldı.
Katliamda önemli rol oynadığı düşünülen 68 kişiye ise ulaşılamadı.
Kahramanmaraş Katliamı, 12 Eylül Darbesi'ne sebep olan olaylardan biri olarak kabul edilmektedir.
Peki, bu vahşi katliam nasıl gerçekleşti?
Aleviler şehirde azınlık olsalar da kendi aralarında örgütlenerek bir arada yaşıyorlar ve olası tehditlere karşı kendilerini savunuyorlardı.
Görünmeyen eller ve gölgeler tarafından yıl boyunca sürekli olarak bu gerginlik tırmandırıldı.
Şehir adeta ikiye bölünerek iki grup arasına nefret tohumları serpiştirildi.
Tehlike adeta 'geliyorum' diyordu.
Yaşanan panik ve kaos sırasında herkes patlamanın failinin kim olduğunu anlamaya çalışıyordu. Solcuların ve Alevilerin bu saldırıyı gerçekleştirdiğine dönük fısıldaşmalar büyüdü. Bu söylentiyi ilk kimlerin ortaya attığı ise hiçbir zaman bilinemedi.
Şimdi şehir korkunç bir savaşa ve vahşete tanıklık edecekti.
Gaziantep Eğitim Enstitüsü öğrencisi Ökkeş Kenger polise verdiği ilk ifadesinde 'Çiçek Sineması'nı kendisinin arkadaşlarıyla birlikte bombaladığını' itiraf etti.
Yunus İlhan ise yazılı ifadesinde Ökkeş Kenger tarafından zorlandığını söyledi.
Netice itibarıyla bu korkunç provokasyon bir şekilde gerçekleştirilmiş ve şehirde zaten patlamaya hazır olan kitleler harekete geçmişti.
Öfkeli kalabalık, patlamadan sorumlu tuttuğu solcu ve Alevi vatandaşlara yönelik saldırılara hazırlanmaya başladı.
22 Aralık günü çığrından çıkan olaylarda artık etnik ve mezhepsel bir çatışma başlamış oldu. Yalnızca 22 Aralık günü 300'e yakın işyeri tahrip edildi.
CHP İl binası, eczaneler ve hukuk büroları da büyük zarar gören yapılar arasındaydı.
Cumhuriyet Halk Partisi, Türkiye İşçi Partisi, TÖB-DER, TİKP ve POL-DER gibi sol görüşlü olduğu bilinen kurumların binalarını ateşe veridi.
Vahşeti ve katliamı tetikleyen sloganlar atıldı.
Ne yazık ki daha olaylar yeni başlıyordu.
'Kahramanmaraş'taki katliamı tarif etmek için kelime bulamıyorum. Buna vahşet demek hafif olur. Sokaklardan evlerden 3 yaşındaki çocukların, 60 yaşındaki ihtiyarların parçalanmış cesetleri taşınıyor. İki gün süren saldırılarda ölenlerin 150 civarında olduğunu tahmin ediyorum. Olaylar, saldırılar, cinayetler vatandaşların kalbinde derin yaralar açmıştır. Unutmak istesek dahi bu olayların, bu vahşetin, unutulabileceğini söylemek mümkün değil. Olayların başlangıcında konulan sokağa çıkma yasağına yalnız ve yalnız mağdur vatandaşlar uymuş ve hala uymaktadır. Ne var ki, mağdur yurttaşların evlerinde mahsur kalmaları ve saldırıya hedef olmaları biçimine dönüşmüştür bu yasak.'
Katliamın arından yargılama süreci 1 yıl 16 gün sonra tamamlanan esas hakkındaki iddianamede ile başladı.
5000 civarında tanığın ifadesi sonrası, 476'sı tutuklu 806 sanık sanıktan 275'i için idam cezası, 449'u için 1 yıl ile 24 yıl arasında hapis cezası istendi.
Sıkıyönetim mahkemelerinde açılan davalar 1991 yılına kadar sürdü. Sanıklardan 29 kişi idam, 7 kişi müebbet hapis, 321 kişi de 1-24 yıl arasında hapis cezaları ile cezalandırıldı. Ancak idam cezalarının hiçbirisi infaz edilmedi.
Kahramanmaraş Katliamı tarihimizin utanç vesikalarından birisi olarak hatırlanmaya devam ediyor.
Yıllarca süren bir dava, olayın baş kahramanlarından olan birinin ödül! olarak mv verilip meclise sokulması.. Hiç yabancı gelmiyor dimi..İnsanlar her dönemde bu kadar korkunç ve vahşiydiler. Eğitimsizliğin, toplumsal ayrım ve cehaletin insanları ne noktaya getirebileceğinin acı bir tablosu.. Nurlar içinde uyusunlar 🙏
Geçen sene tam katliamın yıldönümünde annem ile babamı da alıp Maraş'a götürmek istemiştim. Araba ile giderken tam 3 kez Gaziantep-Maraş yolunda polis bizi durdurmuştu. Neden geldiniz, yanınızdakiler kimler diye abuk sabuk sorular sormuşlardı. 1. kontrolde bir şey dememiştim ama 2.de aynı şeyler sorulunca hayırdır memur bey bunu neden soruyorsunuz dedim. Onlar da Maraş katliamının yıldönümü provokasyon olabilir diye kontrol ediyoruz dedi. İnanın ortada böyle bir durum yıllardır olmadı. Düşünsenize ilk kez Maraş'a giden annem babam tedirgin oldular. Gitmesek mi dediler. İşte provokasyon budur. İnsanları korkutmak, sindirmek budur. Ne yani 2 yaşlı insan bir bebek ile olay çıkarmaya mı gideceğiz?