Ülkemiz bilindiği üzere tarihinin en önemli dönüm noktalarından birisine hazırlanıyor. Anayasa değişikliğinin halk tarafından oylanacağı referanduma günler kala yakın dünya tarihinde yapılmış ve sonuçları ile çok konuşulan referandumlara göz atıyoruz.
2011'de yaşanan ve Mısır Devrimi olarak anılan olaylar ardından ülkeyi demir yumruk ile yöneten Hüsnü Mübarek'in devrilmesiyle sonuçlanmıştı. Bu olaylar sonucunda tekrar yazılan Mısır Anayasası halk tarafından oylandı ve %77 oranında evet oyu çıktı. Yeni yapılan seçim sonucunda başkan seçilen Mursi, kendi savunma bakanı Sisi tarafından 2014'te devrildi ve yapılan yargılamalar sonucunda ölüm cezasına çarptırıldı.
İran İslam Devrimi 1979'da gerçekleştikten sonra, ülkeye hükmeden şah devrildi. Bunun üzerine devrimi gerçekleştirenler basit bir soru ile halka yönetim şeklini sordular. Soru ise 'İran İslam Cumhuriyeti'ne evet mi, hayır mı?' idi. %98'den fazla oy ile İran halkı İslam Cumhuriyeti'ne evet dedi ve ülkenin yönetim biçimi belli oldu.
Amerika'nın 2 yıllık işgalinden sonra hazırlanan anayasanın halk oylamasına gitmesi ile Irak artık bir federasyon ve Saddam yönetiminin aksine resmi din olarak İslam'ı seçen bir ülke haline geldi.
Askeri darbe ile ülke yönetimini 1999'da ele alan Pervez Müşerref 2002 yılında başkanlığını onaylaması için halk oylamasına gitti. Oylamayı kazanan Müşerref, bir hafta sonra referandum sürecinde ortaya çıkan usulsüzlükler sebebiyle halkından özür diledi.
Halk arasında Annan Planı olarak bilinen iki taraflı federasyona dayalı bir Kıbrıs dizayn eden bu plan, Güney ve Kuzey Kıbrıs'ta 2004 yılında halk tarafından oylandı. Kuzey evet derken, Güney hayır dediği için uygulanamayan bir plan olarak tarihe geçti. Halen iki taraf da tatmin edici bir çözüm üzerinde çalışıyor.
1934'te mecliste üstünlüğü ele geçiren Nazi Partisi lideri Adolf Hitler'in Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık makamlarının birleşmesi için talep ettiği anayasa değişikliği referanduma götürüldü. Halka oy pusulasında sorulan soru şu şekildeydi: 'Cumhurbaşkanlığı makamı, Başbakanlık makamı ile birleştirilmiştir. Cumhurbaşkanı'nın tüm yetkileri ile Başbakanlığın yetkileri Führer ve Şansölye Adolf Hitler'de toplanmıştır. Vekilini kendisi atayacaktır. Alman erkeği ve Alman kadını, bu yasa ile öngörülen bu düzenlemeyi onaylıyor mu?' Bu soru karşılığında %90'a yakın evet oyu alan Hitler, Führer yani lider ilan edildi.
Yunanistan içine düştüğü ekonomik kriz sebebiyle Avrupa Birliği'nin dayattığı bazı ekonomik önlemleri hayata geçirip geçirmeme konusunda halk oylamasına gitti. %61 oranında hayır oyu çıkınca, Yunanistan tekrar genel seçimlere gitmek zorunda kaldı.
Çok yakın bir geçmişte yapılan bu referandumda halka Avrupa Birliği'nin Macaristan'a iki yıl yerleştirmek istediği yaklaşık 1.300 mültecinin akıbeti soruldu. Halk %98'lik bir oran ile mültecilerin yerleştirilmemesini istedi.
Ülkeyi dikta ile yöneten General Franco'nun ölümü ile demokratik yapıya geçilmesi ile ilgili yapılan referandumda ülkenin %94'ü evet dedi.
Rus işgali altında olan Ukrayna'nın bir parçası olan Kırım Özerk Bölgesi'nde 2014 yılında bir referandum yapıldı ve halkın %97'si Kırım'ın Rusya Federasyonu'na katılması yönünde oy kullandı.
Birleşik Krallık'ın bir parçası olduğu Avrupa Birliği'nden ayrılıp ayrılmamasının sorulduğu bu referandumda halk ülkelerinin ayrılması yönünde oy kullandı. Ayrılmak isteyenlerin oranı ise %52'ydi.
1973'te yapılan askeri darbe ile başa gelen General Pinochet 1978'de dış baskıların sona ermesi için bir destek referandumu düzenledi. %74 oranında halk desteği alan askeri diktatör ülkeyi akıl almaz bir karmaşaya sürükledi. Yıl 1988 olduğunda tekrar bir referandum ile Pinochet olduğu yerden indirildi. Referandumdan çıkan hayır oyu %55'ti.
12 Eylül 1980'de gerçekleşen darbenin ardından yönetimi ele alan Milli Güvenlik Konseyi'nin hazırladığı anayasa 1982'de halk oylamasına sunuldu. %91,4 oyla kabul edilen yeni anayasa bu referandum ile yürürlüğe girdi. Anayasa'nın 1.geçici maddesi uyarınca Kenan Evren de Cumhurbaşkanı olarak göreve başladı.
1980 darbesi ardından getirilen siyasi yasakların kaldırılmasını halka soran bu referandumda, evet ve hayır oyları birbirine çok yakındı. 75 bin oy farkla kazanan evet karşılığında 82 Anayasası'nda bulunan ilgili geçici maddeler kaldırıldı. Dönemin Başbakanı Turgut Özal derhal erken seçim kararı aldı.
26 maddelik bir Anayasa değişikliğini içeren bu referandumda Türkiye %57 oranla evet dedi.
#6 Size çok tanıdık gelmedi mi ?
" Çok yakın bir geçmişte yapılan bu referandumda halka Avrupa Birliği'nin Macaristan'a iki yıl yerleştirmek istediği yaklaşık 1.300 mültecinin akıbeti soruldu. Halk %98'lik bir oran ile mültecilerin yerleştirilmemesini istedi." Bizde 4 milyon mülteci halkın oyu alınmadan Türkiye'ye sokuldu. Ne desek boş sanki..
Genel olarak görülüyor ki HAYIRda gerçekten HAYIR varmış :)