Tek tanrılı din olarak da adlandırılan monoteizmin ilk örneği olan Yahudilik dininin yaşam tarzı bazı yönleriyle günümüz modern çağınkinden oldukça farklıdır. Yahudilik dininin birçok bayramı, yasağı, yerine getirilmesi gereken kuralları bulunuyor. Bunlardan bazıları oldukça normal karşılandığı gibi birtakım inanışlar duyanları şaşırtmaktadır. Gelin Yahudilik dini ve yaşam tarzına daha yakından bir göz atalım! 👇
Tek tanrılı dinlerin ilk örneğini oluşturan Yahudilik dini birçok farklı mezhepten oluşmaktadır. İnançları temelde aynı zeminde ilerlemesine karşın ritüeller, giyinme, alışveriş yapma ve daha birçok eylemlerini oluşturan yaşam tarzları mezhepten mezhebe değişiklik göstermektedir. Örneğin Ortodoks bir Yahudi birey ile Hasidik Yahudi bir bireyin yaşayış tarzları ait oldukları mezhebe bağlı olarak farklılık göstermektedir.
Yahudilik dininin inançlarından birine göre Yahudilik yalnızca Yahudi milletinin içerdiğinden soyları da yalnızca bu dine mensup olursa sürmektedir. Ancak Yahudilik, misyonerlik faaliyetlerini fazla uygulayan ve uygulamak isteyen bir din değildir. Bu sebeple bir bireyin Yahudi olarak kabul görmesi temelde Yahudi bir ailede dünyaya gelen, Yahudi atalara sahip olan veyahut bunun dışında evlilik gibi çeşitli yolları içermektedir.
Yahudilik inancına göre 'Yahudi olmayan' veya 'İsrailoğulları'ndan olmayan' kimseler için 'goy' ya da sözcüğün çoğul anlamı olan 'goyim' kelimesi kullanılmaktadır. Bunun yanında 'goy' teriminin hakaret içeren bir yönü de bulunmaktadır.
Şalom kelimesi İbranicede barış, refah, uyum gibi anlamlara gelmektedir. Genellikle Yahudi diasporasında kullanılan 'Şalom aleichem' ifadesi aşağı yukarı 'barış seninle olsun' anlamına gelmektedir. Bu sözlü selamlama ise 'Aleichem şalom', 'barış seninle de olsun' şeklinde yanıtlanmaktadır.
Yahudilikte günde sabah, öğle ve akşam olmak üzere üç vakit dua edilmektedir. Pazartesi gününden cumartesi gününe değin Sidur adlı beş yüz sayfalık bir dua kitabını okumaktadırlar. Hafta içi Sidur kitabının üç yüz sayfasını cumartesi günü ise kalan iki yüz sayfasını okumaktadırlar.
Yahudilik inancına göre kâinat altı günde yaratılmıştır ve yedinci gün ise Hz. Musa dinlenmeye çekilmiştir. Bu nedenle pazar günleri Yahudilikte şabat olarak adlandırılır ve bugün Yahudi bireyler işten sakınmalı ve dinlenmelidir. Pazar günleri genel olarak Yahudi bireyler Tevrat okuyarak ibadetlerini gerçekleştirir. Şabbat ya da şabat olarak adlandırılan bu gün miladi takvimde cumartesi gününe denk gelmektedir.
Yahudilikte her hayvanın eti yenmemektedir. Bunun yanında hayvanın kesilme biçimleri de onun 'koşer' olup olmamasını etkileyen faktörler arasında yer almaktadır. Örneğin pullu ve yüzgeçli balıklar dışındaki balık türleri, istiridye ıstakoz, yengeç, midye, kalamar gibi hayvanlar 'koşer' gıdalar değildir. Bunun yanında Tevrat kitabında yer almayan kuşlar da 'koşer' olmayan gıdalar arasına girmektedir.
Yahudi dini anlayışına göre et ve sütü birlikte pişirmemek, yememek gerekmektedir. Bu yasağın günlük hayattaki yansımalarına Yahudilik dinine mensup olan bireylerin yoğun olduğu alanlarda yer alan kafe ve restoranlarda rastlamak mümkündür. Bu alanlarda koşer sertifikalı restoranlar ve ürünler görülmektedir.
'Kefaret Günü' olarak adlandırabileceğimiz Yom Kippur, Yahudilik diinde en önemli bayram olarak kabul edilmektedir. Bu bayram için Yahudi bireyler günahları için tövbe etmektedirler. Miladi takvime göre bakıldığında eylül veya ekim ayları arasındaki bir güne denk gelen bu bayramda bireyler oruç tutmaktadırlar.
Yahudi bayramlarından biri olan Hamursuz Bayramı aynı zamanda Pesah Bayramı ya da Fısıh Bayramı olarak da adlandırılmaktadır. İbrani takvimindeki Nisan ayı ortalarına doğru başlayan bu bayram yaklaşık bir hafta civarı kutlanmaktadır. Bu bayram için hane halkı evlerini mayalı yiyeceklerden arındırır ve bayram boyunca mayasız ürünler tüketirler.
Yahudi dininin inancında saçın kapatılması Tanrının varlığını ve ona olan saygını ve onun huzurunda olduğunu temsil etmektedir. Bu saç kapamayı günlük hayatta erkek Yahudi bireylerin kafalarına 'kipa' yahut bazı önemli Yahudi bayramlarında takılan 'ştreimel' takarken görebiliriz. Saçını kapatma ibadet sırasında da devam eder ve ibadet eden bütün Yahudi bireyler saçını kapatmaktadırlar.
Yahudilik dininde yer alan inançlardan birisi de çocuk sahibi olmanın dini bir emir kabul edilmesidir. Bu nedenle bir ailenin çoğalması ya da diğer bir deyişle sayısının artması mutluluk verici olmaktadır. Bu emri yerine getirmek için ise birçok Yahudi birey on yedi yaşlarına geldiğinde evlendirilmektedir.
Yahudilik dininin inançları askerlik yapmanın kuralları ile çok fazla örtüşmemektedir ve bu durum ise bazı Yahudi mezheplerine mensup bireylerin askere gitmesinin önündeki temel nedenlerden biridir. İnsan öldürmemek ve benzeri sebeplerden ötürü bazı Yahudi mezhebinde yer alan bireyler askere gitmemektedir.
Dinlenme günü, yani Şabat (Shabbath) Cuma gecesinden Cumartesi gecesine kadardır. Yani Pazar değil. Dinin adı Musevilik, ırkın (milletin) adı Yahudi. En azından Türkçedeki ayrımı bu. Bahsettiğiniz kuralların çoğu sadece Hasidik Yahudiler için geçerli. Bunlar çoğunlukla İsrail kökenli ya da Aşkenazdır (Avrupa Yahudisi). Türkiye'deki Yahudilerin önemli bir kısmıysa Sefaraddır. Yani bu kurallara pek uymazlar, başka adetleri vardır. Editörünüze oturduğu yerle fazla yazmamasını öneririm.
6 günde yaratıp 7. günde dinlenen Hz Musa değil orayı düzeltelim editör..
Tüm dinler, insanları kontrol altında tutmak amacıyla yine insanlar tarafından oluşturulmuş olgulardır. Dünya'nın en gelişmiş toplumları bunu dinlerine değil adalet, bilim ve kültürlerine borçludur. Norveç, İsveç, Danimarka, Finlandiya, Hollanda, Belçika, Japonya, güney Kore neredeyse ateist oranı toplumun % 60'ı olan ülkelerdir.