Yabancılar Fahiş Kiraları Ödemiyorlar! Göç Dalgası Başlarken, TOKİ'nin Sosyal Konutları Çare Olacak mı?

Birçok süslü cümle kurmak yerine aslında tek bir grafikle anlatılabilecek bir konut piyasası olan Türkiye'de biz önce cümleleri kuralım. Konut piyasası diye özetlerken, aslında ekonominin de çok derin yaralarıyla birlikte gelen arka planda, temel hakların en temeli, Maslow'un en tabanı olan barınma, eskisi gibi mağaralarda olmasa da mağaradan hallice evlerin fiyatları geçen aylarda herkesi çıldırtmıştı. Aslında barınma sorunu bir nevi torba yasa, bir çeşit 'ortaya karışık' ile tüm sorunları önümüze serdi. İçinde ne yok ki, ekonomideki sorunlar, konjonktürel krizler, jeopolitik yansımalar, sosyolojik analizler, insan nefsi, politikalardaki açıklar, şehirleşme sorunları, gelir adaletsizliği gibi gibi daha da sayılabilecek kadarı bile canımızı sıkmaya yetti. 

O halde eylülde yaşanacak memur, öğrenci sirkülasyonunda ikinci perdesinin açılmasını beklediğimiz konut krizinde, eli güçlü olan yabancı kiracıların patlattığı balondan kira göçüne, bir bakalım piyasaya.

Merkez Bankası eski Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Karan'dan buraya önce konut fiyat endeksi grafiğini ekleyelim

pbs.twimg.com

Konut krizi nasıl başlamıştı?

Enflasyonla başlayan tüm problemlerimiz, çürük temelli binaların dayanıksızlığı edasında konut piyasasında bir sarsıntı yaşattı. Dar ve sabit gelirlinin alım gücünü düşüren enflasyon, yatırım enstrümanlarında gayrimenkul ve otomobilleri öne çıkarıp fırsatçılıkla birleştirdiğimiz temel barınma ihtiyacımızı sorun haline getirdi. Artan maliyetlere kurdaki yükselişin de eklenmesi, şehirleşmedeki sorunları da heybesine atınca bir de yabancı ilgisine mazhar olan konutlar kat bazında olmasa da fiyat bazında arşa erdi. Sonunda da kira artış kısıtlamaları, yabancı satışında kutuplaşma gibi etkiler görüldü.

Yabancı kiracılar yerlilerden daha kısa sürede isyan bayrağını çekti!

Türkiye genelinde yaşanan konut, fiyat ve kira bazında sorunlar Antalya’da spesifik bir özellik kazandı. Bu özellik, dünyada da ekonomik dengeleri bozan Rusya-Ukrayna savaşıyla tetiklenen göçün bir sonucuydu. 

Kiralar, 2-3 bin TL'lik evlerde 20-30 bin TL'ye çıkınca vatandaş isyan etse de ev sahipleri ilk etapta buna çok aldırmadı. Ancak son günlerde mağduriyetler arttı. Birgün'ün aktardığına göre, yabancı kiracılar olması gerekenden çok yüksek kira ödediklerini öğrenince çareyi kira ödememek, indirim istemekte buldu. Antalya Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı İsmail Çağlar, Antalya’da son dönemde adliyelerde hep kiralık davaları olduğunu, yabancıların kiralarını ödemeden gittiklerini, ya da yüksek fiyattan kira ödeyenlerin basit matematikle mahsuplaşma yolluna gittiklerini belirtti.

Kiralar arttı, davalar arttı, davaların yığılmasıyla arabulucu şartı getiriliyor.

Kira artışları, ev sahipleri ve kiracıları karşı karşıya getirince mahkemeler bu yükün altında ezilmeye başladı. Borçlar Kanunu’nda yapılan değişiklikle kira artışında TÜFE 12 aylık ortalaması yerine sabit yüzde 25 sınırı dahi soruna çare olmadı. 

Yenişafak’ın aktardığına göre Adalet Bakanlığı, uzun süren mahkemelerden yükü almak ve süreci hızlandırmak için, zorunlu arabuluculuk uygulamasını devreye alacak. Dava açmadan önce arabulucuya başvurulacak ve anlaşma sağlanamazsa mahkeme yoluna gidilecek, doğrudan açılan davalar reddedilecek.

Erdoğan'ın sosyal konut müjdesi eylülde yaşanacak dalgayı engeller mi?

Barınma krizinin arz sorunu çözülmeden bitmeyeceği bilindiğinden, Cumhurbaşkanı Erdoğan çözüm olarak yeni konut üretimini geçen haftalarda 'müjde'lemişti. TOKİ'nin dar gelirli için yapacağı konutların yapımı duyurulurken, kısa vadede ise çözüm olmadığından sorun büyüyor. 

Üniversite tercihleri döneminde kira sorunu da yönlendirici olurken, eylülde eğitimin başlamasıyla yepyeni bir sorunlar yumağı karşımızda duruyor.

Ekonomideki durumun sürpriz olmadığını inşaat üzerinden dönen çarkların Türkiye’de son 20 yıldır gayrimenkul çılgınlığına neden olduğunu vurguladı.

Türkiye'de Konut Balonu İnşaat/ Gayrimenkul Furyası, Kriz ve Türkiye Ekonomisi kitabı yazarı Sinan Araman, konut sisteminin müteahhitleri beslediğini ve bunun da iktidara yansıdığını açıkladı. 

Araman, yapılması gerekenleri de Almanya ve İspanya'daki gibi konutların kamulaştırılması ve ucuz kiralama olarak açıklarken, ekonomik sorunun inşaatta sorunla 'altından kalkılamayacak bir enkaz' haline dönüşeceğini söylüyor. 

Birgün'ün aktardığına göre, TOKİ'nin 2003-2020 arasındaki verilerinde üretilen konutların yalnızca yüzde 16’sının alt gelir grubuna yönelik olduğu görülüyor.

Kiralardaki artış yüzde 100'ün üzerinde!

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) İstanbul Planlama Ajansı (İPA) konut krizine raporunda kira fiyatları son bir yılda yüzde 45,48 oranında artarken, yeni kiralık konutlarda ise artış oranı yüzde 161,4 oldu. Sahibinden.com'a göre İstanbul'da son 1 yılda kira artışı yüzde 161,19 olurken, Endeksa'da bu oran yüzde 164,54 olarak görülüyor.

Kiralardaki artışla önce semt, sonra şehir göçü başladı.

BBC Türkçe'nin aktardığına göre, Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde 4. sınıf öğrencisi Ahmet, Erasmus'la bir yıllığına İspanya’ya gidip döndüğünde 800 TL olan eski evlerinin şimdi 3 bin TL olduğunu görüyor. Ankara'da 4. sınıfta okuyan bir hukuk öğrencisiyse ailesinin yanına Aydın'a dönerek eğitimine uzaktan devam edeceğini belirtiyor. 

Antalya’dan İstanbul’a terfi ile gelen bir vatandaş da 8 aydır 8.000 TL maaş almasına karşın tek başına yaşayacak 2.500-3.000 TL bandında ev bulamadığını açıklarken, İstanbul Etiler’deki bir kiracı ise şanslılardan çünkü ev sahibi evden çıkmasını isteyince karşılığında belli bir miktar taşınma masrafını talep ediyor ve alıyor.

Göçe mecbur kalanlar

Doğma büyüme İstanbullu olan Şiyma Hanım 64 yaşında ve 7 yıldır kiracısı oldukları Ataşehir’deki evin kirasının ev sahibi yüzde 100 artışla 3.750 liradan 7.500 liraya çıkarıyor. İlk etapta bölgedeki kiraların artmasıyla Çekmeköy, Sultanbeyli tarafına yönelirken, Kocaeli'nde 5 bin TL’ye müstakil bir eve taşınıyorlar. 

Hem ev sahibi hem kiracı olan Duygu Hanım, özel sebeplerle İstanbul’dan taşınırken, Eyüpsultan'daki 1+1 evini 2.000-2.500 rayice karşın 3.500 TL’ye kiraya veriyor ve taşınabilmek için adaletsizlik yaptığını da kabul ediyor.

BBC Türkçe haberinin videosu da burada👇

İlgili twit silinmiş ya da sahibi tarafından gizlenmiş.

Sosyal medyada da gün geçmiyor ki kira artışları ile ilgili bir paylaşım göze çarpmasın👇

twitter.com

Sorunlar büyürken, yüzde 25 sınırının bir çare olmadığı görülüyor.

twitter.com

Sonbaharda ise büyük şehirlerde yeniden artacak olan nüfus ile nasıl bir oran görüleceği merak konusu oluyor.

twitter.com

Hem ev sahibi hem de kiracının mağdur olduğu sistemde enflasyondaki düşüşe umutlar bağlanıyor.

twitter.com

👇

twitter.com

👇

twitter.com

Popüler İçerikler

Sevgilisine Atacağı Fantezi Mesajını Yanlışlıkla Karısına Atan Ünlü Patron İcralık Oldu
Göç İdaresi Başkanlığı Duyurdu: Türkiye'deki Suriyeli Sayısı Açıklandı
"Bir Evim Varsa Onun Sayesinde": Hakan Meriçliler'den Vural Çelik Tartışmasında Gülse Birsel'e Büyük Destek!
YORUMLAR
09.08.2022

8 milyon sığınmacıyı(!) ülkesine geri gönderirsek talep azalacağı için konut kiraları da düşecektir.

09.08.2022

Böyle giderse İstanbul'da kimse geçinemeyeceği için çalışmak istemeyecek. Dolayısıyla üretim hizmet sektörü etkilenecek. Doktorlar bile İstanbul'a tayin istemiyorlar artık kim niye İstanbul'a gitsin. 4 milyon tersine göç yaşanacağı öngörülüyor. Hayalet şehre dönünce hayaletlere kiralarlar evleri

09.08.2022

TOKİ vs çözüm olmaz. Evler bir süre sonra gene parası olanlara kalıyor. Çözüm bina yapmak değil. Zaten Avrupa’nın çoğundan, ürettiğimiz gıdadan çok beton üretiyoruz ama sonuç değişmiyor. Artık tarım ve hayvancılığı destekleyip tersine göç başlamalı ki hem şehirlerde yoğunluk azalsın ki konut, güvenlik çevre gibi sorunlar daha kolay çözülsün. Gıda üretimi artsın ki ithalat oranları ve gıda fiyatları azalsın

SEN DE YORUMUNU PAYLAŞ