Din, felsefe ve psikoloji alanında literatürde vicdan;
Kişide iyiyi kötüden ayırt etmeye yarayan içsel en önemli parametredir, kişiden kişiye değişir ve istenirse geliştirilebilir soyut bir kavramdır.
Ahlakçılar arasında vicdanın en önemli değer olduğu her an vurgulanmıştır.
Vicdan kuşkusuz en önemli ahlaki değerdir.
Vicdan, kişinin kendi niyeti veya davranışları hakkında kendi ahlaki değerlerini temel alarak yaptıklarını ve yapacaklarını ölçtüğü ve buna göre yol aldığı en önemli kişilik özelliğidir.
Vicdan, gönül merkezlidir; güzel ahlaklılığın gereğidir.
Vicdanlı olmak için insanın ruhuyla, yüksek benliği ile, gönlüyle bağı olmalıdır.
Vicdansız bir insan yaratılan tüm canlılara karşı merhamet, şefkat ve sevgiden yoksundur.
Vicdan, birçok dinde, birçok felsefi akımda, mistisizmde en önemli kavram olmuştur.
Kişilik bozukluğu olan, narsisistik davranışları olan kişiler çok acizlere vicdanlı olup, uzantısı gördüğü yakınları onların taleplerini karşılamadıklarında ise vicdanlarını tamamen yitirirler.
Vicdan mekanizması acize işlerken uzantısı aciz de olsa daha acizleştirmek yoluna giderler.
Vicdansız yoktur vicdanlı olmayı seçmeyen ya da vicdanıyla bağını kesen, geliştirmeyen kişi vardır.
Çünkü vicdan geliştirilebilir, bu bir seçimdir.
Vicdan, hayattaki her durumda uymamız gereken en yüksek, en yüce otoritedir, erdemdir, değerdir.
Hayatta kalmak ve erdemli olmak için vicdanlı olmak en temeldir.
Vicdanlı olmak insanı insan yapan en önemli erdemlerdendir, en önemli değerdir.
Her ailenin kendi vicdanı vardır.
Vicdanımızın yardımıyla, bu aileye ait olmamıza izin verilmesi için ne yapıp yapmamamız gerektiğini doğrudan öğreniriz.
Ailede vicdan mekanizmasını öğrenerek aile ile bağ kurar, ait oluruz.
Bu vicdanla bağ kuramamış aileler için de bu geçerlidir.
Son derece vicdanlı olup kendi hakkına girmek de bir seçim, vicdanla bağını kesmek de bir seçim, ölçülülükle vicdanlı olmak, dengede vicdanlı olmak, itidalli bir vicdan mekanizması da bir seçim…
Bu vicdanın talimatlarına uyarsak, vicdanımız iyidir.
Bu talimatlara uyamazsak vicdansız, vicdanla bağını kesmiş, kötü vicdanlı olmayı seçmiş oluruz.
Vicdanımızın talimatlarına uymazsak vicdanımız kötüdür, seçmemişizdir.
Kendimizi suçlu hissederiz.
Ancak narsisisizmde ve kişilik bozukluklarında suçluluk hissi yoktur çünkü kişi hisleriyle bağını çocukluk yaşlarında kesmiştir.
Vicdanımız kötü olduğunda ve kendimizi suçlu hissettiğimizdeki his tam olarak nedir?
Kötü vicdan, iyi vicdanımızı yeniden kazanmak için davranışlarımızı değiştirmemize neden olur.
Hayat dualiteden oluşur.
İyi ve kötü bir aradadır.
Kötüyü tadarak ya da fark ederek iyiyi seçer iyinin farkını algılarız.
Bu bizim iyi olanı seçmemizi kolaylaştırır.
İyi vicdanlı bir birey olabilmek için ruhumuzu dinlemeyi, gönlümüze sormayı alışkanlık kazanmalıyız.
Dinlemeyi bilebilen vicdanlı sağırlaşan ise vicdansız olacaktır.
Farklı ailelerden, farklı bakış açılarından geldiğimiz için başkasının vicdanının talimatları bizim vicdanımızın talimatlarından büyük ölçüde farklı olabilir.
Bu tamamen bakış açısı farkıdır ve bu aile bakış açıları için de geçerlidir.
Çocuğun her eksiğini tamamlamanın vicdanlılık olduğunu benimsemiş bir aileye göre ihtiyaç sahibi bir ailenin çocuğunun işte çalışması konusunda baskı yapılması vicdansızlık olarak görülürken, ihtiyaç sahibi aile için ise çocuğu hayata hazırlamamak vicdansızlıktır.
Her insan bir bakış açısıdır ve her ailenin bir bakış açısı vardır.
Önyargıdan uzak değerlendirdiğimizde ise vicdan da her kişinin ve her ailenin bakış açısına göre değişebilir.
Yine en önemli konu ölçülülükle, objektiflikle vicdanımızla dengeli bağ kurmak…
Hayatta en önemli süzgecin vicdanlılık olmalıdır, her davranışın vicdanlı olmalıdır.
Çünkü öldüğümüzde tüm duyularımız öyle sessizleşecek ki sadece biz ve vicdanımız kalacak…
İşte o an hesap zamanı olacak.
Vicdanlılar şefkatle sarılıp, vicdansızlar bununla yüzleşecek.
Sana iyi gelsin…
Sen acımadan öğren diye…
Dünyayı koşulsuz sevgi kurtaracak…
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamıyla yazarlarının özgün düşünceleridir ve Onedio'nun editöryal politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio