Van’ın Edremit ilçesinde depremzedeler için yapılan binlerce konutun kanalizasyonu, arıtma tesisi çalışmadığı için iki yıldır Van Gölü'ne akıyor. Eksikler nedeniyle TOKİ'nin yaptığı arıtma tesisinin belediyeye devri sağlanamadı. Gölün kirliliği ve etrafa yayılan kötü koku ise, ilçe halkının şikayetine yol açıyor.
Van’ın Edremit ilçesinde 2011’deki depremlerden sonra yaklaşık 10 bin konut yapıldı. Bölgedeki nüfus hızla artıp, eski arıtma tesisi de yetersiz kalınca, Toplu Konut İdaresi (TOKİ) ilçeye 2013 yılı başında 100 bin kişilik yeni bir arıtma tesisi yaptı.
Ancak arıtma iki yıldır çalıştırılamadığından atık sular doğrudan Van gölüne akıtılıyor. Tesisin çevreye verdiği kirlilik vatandaşlar tarafından tepkiyle karşılanıyor.
Al Jazeera'den Fatih Sevinç'in haberine göre Van Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (VASKİ) yaşanan sorunun sorumlusu olarak TOKİ'yi gösteriyor.
TOKİ tarafından inşası yapılan arıtma tesisinin yapımı bittiğinde büyükşehir belediyesine devredilmesi gerekiyordu. Ancak, belediye yetkililerinin anlatımına göre, arıtma sistemi belediye işletim sistemlerinden farklı yapıldığından teslim alınmıyor. Yaklaşık iki yıllık süreçte de tesisteki havuzların çamurla dolması, boruların çatlaması ve jeneratör eksikliği gibi nedenler de başgösterdi. Belediye bu eksiklerin giderilmesini istiyor.
Bu arada çevreye verdiği zarardan dolayı tesise 17 bin TL ceza da kesildi.
Atıklar arıtılmadan göle gidiyor
Van Su ve Kanalizasyon İdaresi (VASKİ) Genel Müdürü Mehmet Özköseoğlu, tesisin temizlenip onarılması için en az 2 milyon liraya ihtiyaç olduğunu söyledi.
Tesisin atıklarının arıtılmadan doğrudan Van Gölü'ne aktığını doğrulayan Özköseoğlu, şöyle devam etti;
'Biz TOKİ ile görüştük. Arıtmanın bir kaç bölümünde problem var. Sistem çalışmıyor. Jeneratör ve bazı şeyleri almamışlar. Dinlendirme havuzları dolmuş. Ve dolayısıyla sisteme zarar vermiş. Eksikliklerini tamamladıktan sonra biz devralacağız.'
Arıtmanın çalışmamasından dolayı sistemin çöktüğünü ifade eden Özköseoğlu, şöyle devam etti:
‘’İki ay içinde eksiklikleri gidereceklerini söylediler. İki ay daha tesis, Van Gölü'nü kirletmeye devam edecek. Sistemin çökmesinden dolayı tesisin temizliğine en az 2 milyon harcama yapılacak. Sonra biz teslim alacağız. Tesisin personeli bile yok. Biz oraya öncelik vereceğiz. Daha önce eksiklikler için liste çıkartmıştık. Yapmadıkları için devralmamıştık. Sistem kullanılmadığı için çökmüş. Havuzlara çamur dolmuş. Sistem bozulmuş. Borular çatlamış. Havalandırma ünitelerinde problemler çıkmış. Sonuç itibariyle TOKİ eksiklikleri tamamlayacaklar. Sıkıntı iki ay içinde son bulacak'
17 bin TL ceza kesildi
Tesisin çevreye verdiği zarardan dolayı Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, TOKİ’nin yüklenici firması Gökçenay Grup'a 17 bin lira ceza kesti. Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Cengiz Adıgüzel, tesisi en son geçen hafta denetlediklerini ifade ederek şunları söyledi:
‘’Çevreye verdiği zarardan ötürü ilgili firmaya ilk önce uyarıda bulunduk. 17 bin lira idari yaptırım cezası kestik. Tekrarı halinde kapatmaya ve 5 katı idari yaptırım uyarısı yaptık. Kısa bir süre sonra yeniden denetimde bulunacağız. İki kurum arasında yapılacak protokolle eksik kusur tamamlanıp biran önce VASKİ’ye devri sağlanması gerekir. Devir yapıldıktan sonra VASKİ bu sıkıntıları gidererek çevresel sıkıntılara da son verir.’’
‘’Sırtımızda büyük bir yük’’
Tesisi yapan yüklenici firma Gökçenay Grup'un Genel Koordinatörü Cengiz Faydalı ise, arıtmadan büyük zarar gördüklerini, bu işten kurtulmak istediklerini söyledi:
'Bu sıkıntı şirketimiz ile ilgili bir sıkıntı değil. Genel olarak belediye ve TOKİ arasında bir sorundur. Sorun halen devam ediyor. İki yıldır arıtma tesisini devretmemiz gerekiyorken halen devredemedik. Bizim 3 milyon liraya varan bir zararımız söz konusu. Zararımız büyük. Son toplantıda mutabakat yapıldı. Bütün işleri tekrar elden geçireceğiz. TOKİ’nin öncülüğünde eksiklikleri tamamlayıp bundan kurtulmak istiyoruz. Sırtımızda çok büyük bir yük'
Vatandaş şikayetçi
Tesisin gölü kirletmesinin yanı sıra etrafa yaydığı kötü kokunun dayanılmaz boyutlara ulaştığını anlatan Edremitliler, oldukça dertli.
Vatandaşlar koku sorununun bir an önce kökten çözüme kavuşturulması gerektiğini söylüyor. Yol üstünde lokanta işleten Metehan Biçek, kokudan ötürü işlerinin iyice azaldığını, neredeyse kepenk indirecek durumda olduğunu söylüyor.
'Tüm TOKİ evlerinin pisliği göle akıtılıyor. Uzun süredir 'halledilecek' deniliyor. Artık kokudan dolayı yoldan geçilmiyor. Buradan geçen tüm araçlar kokuyu alıyor. Bununla ilgili belediyeye, kaymakamlığa, çevre ve şehircilik il müdürlüğü gibi bir çok yere başvurduk. Ancak sonuç alamadık. Muhtarlar da girişimde bulundu. Sesimizi duyan olmadı.'
İsmail Rençber isimli Edremitli ise, 'İnsan bu kokudan dolayı burada duramaz' dedi.
TOKİ’nin Van’daki projelerden sorumlu 4'üncü Uygulama Dairesi Başkan Yardımcısı Mehmet Özçelik ise Al Jazeera Tük'e, 'basına bilgi veremeyeceklerini' belirterek sorularımızı yanıtsız bıraktı.
Kaynak: Al Jazeera