Validebağ Korusu İstanbul Anadolu yakasının ikinci büyük yeşil alanı ve birinci derece doğal sit alanı. İstanbul Koşuyolu’nda 354 bin metrekare alana kurulu olan Validebağ Korusu’nun mülkiyeti Hazine’ye, kullanımı Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) ait. İçinde çok sayıda anıt ağaç bulunan koru 1999 yılında 1. derece doğal sit alanı edildi. Koru içinde, koruma altına alınan Adile Sultan Kasrı, Abdülaziz Köşkü ve ek olarak Validebağ sanatoryumu, Mustafa Necati Bey Öğretmen Huzur evi, Çamlı Köşk ve Kuş evi mevcut. Çoğunluğu göçmen 100'ün üzerinde kuş türüne ev sahipliği yapan Koru dünyanın başlıca kuş göç yollarından biri üzerinde ve doğal yaşamın denge noktalarından birini teşkil ettiği için sadece İstanbul ve Türkiye değil, tüm dünya için önemli.
Koruyla ilgili 2006 yılından bu yana içinden yol geçeceği ve korunun yapılaşmaya açılacağı iddiaları bulunuyordu.
Üsküdar Belediyesi'nin Validebağ Korusu'na yapmak istediği şeyler çeşitlilik arz ediyor. 2009 yılında koruda bir koşu parkuru kurarak Türkiye ve Avrupa Kros Şampiyonası düzenlendiği zaman koru bu sebeple büyük zarar görmüştü. 2012 yılında yapılan yerel seçimlerden önce de Üsküdar Belediye Başkanı Hilmi Türkmen koru ile ilgili 'çılgın bir projesi' olduğunu ve dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da bu projeyi desteklediğini ifade etti. Projeye göre koruya çocuk parkı, seyir terası, göletler, açıkhava tiyatroları ve düğün salonları yapılacağı açıklandı. Ancak bu proje de zemin bulmadı.
Şimdiyse Validebağ Korusu içinde yer alan otoparkta cami yapılabilmesi için Üsküdar Belediyesi plan değişikliğine gitti. Planda yeşil alan olarak görünen arazi dini tesis alanına çevrildi. Validebağ gönüllüleri bu projenin hukuka aykırı olduğunu ve koruya büyük zarar vereceğini ifade ediyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yaptığı bir açıklamada şunları söyledi: 'Validebağ konusunun, cami ile inşaatla yakından uzaktan alakası yok. Validebağ Korusu mezbelelikti, berbattı, rezillikti. Üsküdar Belediye Başkanı benden rica etti, Başbakanlık dönemimde. Ben de Üsküdar’da oturuyorum. ‘Burayı bize veya İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne tahsis edin’ dedi. Biz burayı, bir ele alalım, temizleyelim. Çünkü insanlar biraz da korkuyor, gelsinler yürüyüşlerini rahatlıkla yapabilsinler, çay vesaire içebilecekleri mekanlar olsun. Yoksa içerisinde apartman, şu bu, böyle bir şey asla yok. Üsküdar Belediye Başkanımız, korunun yan tarafındaki bir yere de şöyle bir mescid yapma planı içindeydi. Zaten İmar Planı’nda da önceden varmış bu. Ama bu Validebağ korusunun sınırları içinde değil. Orada mescid var ya. Kimileri bundan rahatsızlık duymuş olabilir. '
Hükümete yakınlığıyla bilinen Akit Gazetesi'nde çıkan bir yazıda ise Validebağ Korusu'nun korunmasını isteyenlere 'Afrika'ya gidin' denildi. Ali Karahasanoğlu yazısında şu ifadeleri kullandı: 'Diğer mahalledeki cami dolmuyor diye, bu mahalledeki için de ‘İhtiyaç yok’ diyenlere... Ben de, Afrika ormanlarını gösteririm.. İlla orman istiyorsanız, bakın Afrika’da yeterince orman var.. Gidin orada istediğiniz gibi semirtin. Burada ne diye, belediyenin bütün arsalarını, yeşil alan yaptırmaya kalkıyorsunuz ki!”'
İstanbul Büyükşehir Belediyesi de Üsküdar'daki Validebağ Korusu'nun imara açılacağı yolundaki iddialarla ilgili yazılı bir açıklama yaptı. İBB'den yapılan açıklamada şöyle denildi: “Validebağ Korusu'nun kullanım hakkı daha önce Milli Eğitim Bakanlığı'ndaydı. Korunun bakım işlemleri yapılamıyordu. Bu sebeple 2 yıllığına İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne tahsis edildi. Ön tahsis 2 yıl için geçerli ve bu süre içinde Validebağ Korusu'nda gerekli bakım işlemleri yapılacak. Bu alanın imar ve yapılaşmaya açılması kesinlikle söz konusu değildir. Emirgan Korusu ve Hidiv Korusu gibi alanlardaki hassasiyet Validebağ Korusu için de geçerlidir.' (bkz: Radikal)
22 Ekim tarihinde Üsküdar Belediye Başkanı Hilmi Türkmen bir basın toplantısı düzenleyerek korudaki gelişmeleri yorumladı. Türkmen konuşmasında şu noktalara değindi.
Ben de televizyonlarda izliyorum 'Üsküdar Belediyesi Validebağ Korusu'nda yeşili katlediyor. Oraya cami yapıyor' haberler böyle. Böyle bir şey yok. Konunun doğrusu şudur: Bir defa caminin Validebağ Korusu'yla alakası yok. Cami korunun dışında. Altunizade Mahallesi'nde. Yavrupaşa Sokak 34 numarada. Mülkiyeti belediyemize ait tapulu arazimizde. Planda dini tesis alanı içerisinde ve ruhsatlı bir cami yapıyoruz
Bu mahallede cami yok. Bu mahallenin sakinleri 7-8 yıldır buraya cami yapılması için uğraşıyorlar.
3 yüz metre kare butik bir cami. Ahşap kaplama tek minerali. Üsküdar estetiğine yakışır bir cami yapıyoruz.Cami dışında lojman, ve cami cemaatinin namaz öncesi oturup zaman geçireceği bir sosyal alan var.
Bu alanda ağaç değil bir tane ot yok.
Bu alanı çevredeki siteler otopark olarak kullanıyor. Bunların açık otoparkı burası. Yıllardır bir kuruş para ödemeden bizim bu alanımızı otopark olarak kullanıyorlar.
Bu işe karşı gelenler hakkında suç duyurusunda bulunacağız. Bize 'dava açtık' dur diyorlar. Arkadaşlar maalesef bu memlekette fazla tolerans fazla iyi niyet karşındakini azdırıyor, karşındakini kendisini haklıymış gibi bir pozisyona düşürüyor. Haklılıkları yok. Yüz de yüz hukuken de ahlaken de haksızlar.
Validebağ Korusu gönüllüleri tarafından inşaatın yürütmesinin durdurulması istemiyle İstanbul 7. İdare Mahkemesi'nde açılan davada mahkeme 'işlemin uygulanması halinde telafisi güç zarar doğurabilecek nitelikte olduğu' gerekçesiyle yürütmenin durdurulmasına karar verdi. (bkz: Radikal)
Normal şartlar altında yürütmeyi durdurma kararından sonra Belediye'nin faaliyetlerine son vermesi gerekir. Buna karşın gece baskınları ile inşaat çalışmaları devam ettirilmek isteniyor. Belediye tarafından yapılan resmi bir açıklamada söz konusu cami inşaatının ‘Altunizade’deki 167 pafta, 1313 ada, 197 parselde’ bulunduğu belirtilirken, yürütmeyi durdurma kararının ise ‘1313 ada, 178 parselle ilgili’ proje için alındığı, halbuki belediyenin bu parselle hiç ilgisi olmadığı iddia edildi.
Halbuki Belediyenin iddia ettiğinin aksine cami inşaatına yürütmeyi durdurma kararı alınan yer, tam da semt sakinlerinin bir haftadır türlü baskılarla karşılaşarak inşaata direndiği alan. Belediye 1/1000 ölçekli imar planlarında ‘165 pafta, 1313 ada, 178 parselin güneyindeki tescil dışı alan’ olarak geçen park parselini 197 olarak değiştirmiş. Fotoğrafta gözüktüğü gibi cami inşaatına karar verilen belediye meclis toplantısında da 197 numaralı parsel değil 178 parselin güneyindeki tescil dışı alan ifadesi kullanılmış. (bkz: Diken)
Yani Belediye faaliyetlerine kaçak olarak devam ediyor.
Korunun çevresinde tam 26 tane Cami olduğu gözüküyor. Dolayısıyla bölgede bir cami ihtiyacı bulunmuyor. Üsküdar Belediye Başkanı'nın bu iddiasının da gerçeği yansıtmadığı görülüyor.
Mevzuatta 'Butik Cami' diye bir şey bulunmuyor. Nitekim İstanbul 2. İdare Mahkemesi'nde görülen davada bilirkişi raporunda da bu durum tespit edildi. Bilirkişi heyeti Plan Yapım Yönetmeliği'ne göre en küçük ibadethanenin yeri için bile 2500 metre gerekirken plan değişikliğinin yapılmak istendiği söz konusu alanın ise 1000 metrekare olduğunu belirtti. Raporda plan tadilatının koruma karar ve ilke ve planlama esaslarına aykırı ayrıca kamu yararının gözetilmediğine dikkat çekilerek site sakinlerinin çevrede bulunan başka ibadethanelerde ibadetlerini yaptıkları belirtildi. Dolayısıyla Üsküdar Belediye Başkanı'nın 'butik cami yapacağız' demesine de hukuk müsaade etmiyor.
AKP Üsküdar Belediyesi'nin Bulgurlu’daki Amine Hatun Camisini, yine Bulgurlu’daki Alvarlızade Camisini, Selamiali Mahallesindeki Bağlarbaşı Huzur Camisini ve Çengelköy Mahallesindeki Bahçelievler Camisini maliyeye olan borcu karşılığında sattığı da ortaya çıktı. Yani Üsküdar Belediyesi'nin iddia ettiği gibi bölgede bir Cami ihtiyacı varsa da bu camilerin satılması eylemiyle bu ihtiyaç konusundaki hassasiyeti tartışma konusu.
Validebağ Korusu yanında bulunan araziye yapılmak istenen inşaata karşı çıkan vatandaşlar, dün gece boyunca soğuk ve yağışlı havaya rağmen inşaat arazisi yanında bulunan alanda nöbet tutmaya devam etti.
Vatandaşlar, soğuk ve yağışlı havadan korunmak için bekledikleri alanın üzerine naylon çekti. Nöbet tutan kişiler, naylonun altında battaniye ve yorgan yardımıyla ısınmaya çalıştı. Masaların da kurulduğu nöbet noktasına bazı vatandaşların yiyecek de getirdiği görüldü. Nöbet tutulan alanda sıcak çay ve kahve servisi yapıldı.
Gün içerisinde kepçelerle inşaat çalışması devam ettirilmeye çalışılırken, vatandaşlar bu çalışmalara da engel oldular.
Yargı dün şu açıklamada bulundu: