Kadın üreme sisteminin bir parçası olan vajina, sıcak ve nemli yapısı gereği enfeksiyon ve mantar oluşumuna uygundur. Vajinal enfeksiyon olarak adlandırılan bir dizi rahatsız edici durum, günlük hayatı olumsuz yönde etkileyerek yaşam kalitesini düşürebilir. Bu enfeksiyonlardan korunmanın temel adımı ise tanılar hakkında farkındalık kazanarak gerekli önlemleri zamanında almaktır.
O halde, vajinal enfeksiyonların nedenlerine, belirtilerine ve tedavi yöntemlerine gelin birlikte bakalım!
Vajinal enfeksiyonlar, vajinal floranın bozulması sonucu meydana gelen sağlık problemleridir. Normal şartlarda genital bölge sayısız mikroorganizma ile kaplıdır ve bu organizmaların büyük çoğunluğu vajinal sağlığın korunmasına yardımcıdır. Ancak çeşitli sebeplerle dengesi bozulan vajinada bakteri, mantar, virüs kaynaklı enfeksiyonlar gözlenebilir.
Tıpkı vajinal enfeksiyon türünde olduğu gibi, vajinal enfeksiyon oluşma şekli de duruma göre farklılaşır. Oldukça hassas olan genital bölgedeki flora, yetersiz hijyen, korunmasız ilişki veya ortak tuvalet kullanımı gibi durumlar sonucu hızla bozulabilir. Kimi zaman ise partnerdeki hastalık cinsel yolla vajinaya geçerek burada enfeksiyona yol açabilir.
Çok çeşitli olan vajinal enfeksiyonlar arasında en yaygın görülenleri; Candida başta gelmek üzere mantar enfeksiyonları ile bakteriyel vajinozis ve trikomonas tipleridir. Candida ve bakteriyel vajinozis, vajinadaki çevresel değişimlere bağlı gelişirken; trikomonas, cinsel yolla bulaşarak vajinanın iç bölgesinde iltihaplanmaya yol açar. Ayrıca bel soğukluğu, klamidya ve sfiliz gibi hastalıklar da cinsel yolla bulaşarak vajina içinde enfeksiyon geliştirebilir.
Vajinal enfeksiyonların her birinde semptom şiddeti ve şekli de oldukça farklıdır. Ancak yaygın olarak vajinada gözlenen; kaşıntı, yanma, kötü koku ve akıntı problemleri bir sorun olduğuna işaret eder. Kimi durumlarda ise özellikle cinsel birleşme sırasında ortaya çıkan ağrı, ayırt edici semptom olarak gösterilebilir.
Vajinal enfeksiyon ile mücadelede yapılması gereken ilk adım uzman hekime danışmaktır. Kişideki enfeksiyon türü ve sebebi çok çeşitli olduğundan, uygulanması gereken tedavi de kişiye özeldir. Dolayısıyla etkili bir tedavi için öncelikle hangi vajinal enfeksiyonun olduğunun tespit edilmesi gerekir, bu işlem ise ancak klinik ortamda kesin olarak anlaşılabilir.
Vajinal enfeksiyon şüphesini ortadan kaldırmak için öncelikle hasta öyküsü ve şikayetleri dinlenir, ardından fiziksel muayene uygulanır. Bu işlem sırasında vajinal kızarıklık, kötü koku ve akıntı gibi semptomlar irdelenir. Ancak tanıyı kesinleştirmek için birçok özel testin de yapılması gerekir. Bu testler genellikle vajinadan alınan sıvı ve akıntı örneklerinin laboratuvar ortamında incelenmesi şeklinde tamamlanır. Böylece enfeksiyon türü de tespit edilmiş olur.
Vajinal enfeksiyon tedavisi doğru uygulandığında genellikle son derece basittir ve kısa sürede tamamlanır. Hekim tarafından enfeksiyon türüne göre reçete edilen ilaçların kullanılması, vajinal bölgedeki sorunun giderilmesine yardımcı olur. Antibiyotikler, fitiller ve bölgedeki tahriş, kızarıklık, kaşıntı şikayetlerini dindirmeye yardımcı kremler bu aşamada kullanılabilir. Mantar enfeksiyonlarında ise ek olarak bağışıklık sistemini güçlendiren takviyelerin alınması gerekebilir.
Kullanılan iç çamaşırlarının her daim hava geçirgen olması, pamuklu doğal ürünlerden elde edilmesi vajinanın doğal ortamını korumaya yardımcıdır. Sentetik malzemelerden yapılan iç çamaşırları ve pedler ise içerdikleri kimyasallar sebebiyle bu ortamı bozabilir. Ayrıca ıslak mayoyla oturmak, ortak tuvaletlerde hijyene yeterli özeni göstermemek de riskleri artıran faktörler arasındadır.
İlaç tedavisi enfeksiyon şikayetlerini dindirmeye yardımcı olsa da sorunun bir daha tekrarlamaması için yapılması gerekenler şeyler de vardır. Özellikle regl döneminde kullanılan kadın pedi ve tampon gibi ürünleri en fazla 3-4 saatte bir değiştirmek, ürünlerin doğru kullanımı hakkında bilgi almak ve kişisel hijyene önem göstererek vajinayı kuru tutmak en önemli korunma yöntemleri arasındadır. Yıkanabilir regl külodu gibi sağlıklı ve faydalı ürünlerin kullanımında ise mutlaka külodu düzenli olarak yıkamak gerekir.
Yukarıdaki koruyucu önlemlere ek olarak; vajina pH'ına uygun temizlik ürünlerinden faydalanmak ve vajina florasına zarar veren sprey, parfüm, deodorant gibi kimyasal içeren kozmetik ürünlerden kaçınmak da dikkat edilmesi gereken diğer önlem adımlarındandır. Ayrıca herhangi bir şikayet olduğunda acilen doktor kontrolüne başvurmak da etkili bir yöntemdir.