Ödemeler Dengesi verileri bugün açıklanırken, cari fazla hedeflemesiyle uygulanmaya başlanan Türkiye (ya da Yeni) Ekonomi Modeli, henüz hedefe ulaşamadı. Ulaşmaktan ziyade bir miktar da ortalamadan uzaklaşmış görünüyor. Cari dengede açık sürerken, son günlerde rezervlerdeki artışla birlikte döviz girişlerinin de tartışıldığı bir dönemde kaynağı belli olmayan giriş ya da çıkışları gösteren 'net hata noksan' kaleminde dikkat çeken bir değişim görülüyor.
Bu girişle 2022 yılının ilk yarısında kaynağı belirsiz para girişlerinin toplamı 17,5 milyar dolara çıkarak rekor kırdı. Geçen yıl aynı dönemde bu rakam 6,8 milyar dolar olmuştu.
Yıllık bazda rekor 22,7 milyar dolarla 2018 yılına ait olurken, 2017 yılında da 8,8 milyar dolarla çıkış rekoru görülmüştü.
Haziran ayında 3,5 milyar dolar olan cari açıkla finans hesabındaki 2,5 milyar dolar çıkış, 4 milyar dolar net hata ve noksan girişi ve 2 milyar dolar rezervle finanse edilirken, yılın ilk yarısındaki 32,4 milyar dolar açık da 2,6 milyar dolar finans hesabına giriş, 17,5 milyar dolar olan rekor net hata ve noksan girişi ve de 12,3 milyar dolarlık rezervle finans edildi.
Sözcü'den Emre Deveci'nin aktardığına göre, TCMB metinlerinde geçen ‘net hata noksan' kalemi içeriklerinde “Verilerin değişik kaynaklardan elde edilmesi, değerleme, ölçme ve kayıt zamanı farklılıkları yaratmakta; sonuç itibarıyla oluşan farklar Net Hata ve Noksan (NHN) kalemine ‘kalıntı' şeklinde yansımaktadır. Bu kalem, finans hesabından, cari işlemler hesabı ve sermaye hesabının çıkarılmasıyla elde edilmektedir” ifadeleri görülüyor.
İthalat-ihracat, gümrük, banka kayıtları, turizm gelir ve giderleri, anket çalışmalarındaki gelir veya giderler, bankalardaki döviz varlıklarında artış veya azalış gibi farklar ‘net hata noksan' kalemine yansıtılıyor.
Sermaye girişlerinde zayıflama, TL'de değer kaybı, vergi ve varlık barışları, yurt dışı mevduat kaynaklı sermaye hareketleri net hata ve noksan kaleminde oynaklıkları artırırken, yurtiçi yerleşiklerin yurtdışı mevduatları, Türk sahipli yabancı bayraklı gemilerle navlun verileri de etkiliyor.
Ali Erbasa Nebati ye sor bu soruyu.