Ankara'nın Yenimahalle ilçesindeki Marşandiz İstasyonu'nda perşembe günü yaşanan tren kazasının ardından, demiryolu hattındaki sinyalizasyon sistemi tartışma konusu oldu.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan'ın 'Sinyalizasyon sistemi olmazsa olmaz bir sistem değil' açıklamasının ardından uzmanlar, demiryolu hattında sinyalizasyon sistemi için 'kesinlikle gerekli' yorumunda bulundu.
Peki uzmanlar bu konuda ne diyor? Birlikte bakalım.
BBC Türkçe'den Burcu Cura'nın haberine göre, Okan Üniversitesi Uluslararası Lojistik ve Taşımacılık Bölümü'nden Prof. Dr. Güngör Evren, 'Yüksek hızlı tren hattında sinyalizasyon olmamasının kabul edilebilir ve teknik açıdan savunulabilir bir yanı yok' diyor.
'Sinyalizasyon, dünkü gibi bir kazanın yaşanmaması için güvenliği sağlamaya yönelik bir sistemdir. Bir tren yola çıktığı zaman önünde başka bir tren olup olmadığı, diğer trenlerle arasındaki mesafenin ne kadar olduğu ve çarpma/çarpışma olasılığı sinyalizasyon sistemiyle belli olur.
'Tren hatları kanton ya da blok denilen küçük parçalara ayrılmıştır ve o parçaların her biri sinyalizasyonla korunur. Sizin önünüzdeki kantonda yeşil yanıyorsa, orada bir tehlike yok demektir. Kırmızı yanıyorsa bir tehlike olduğuna dair uyarı verir. Ya da sarı yanıyorsa, o kantonda değil ama bir sonrakinde bir trenin bulunduğunu gösterir ve hızının buna göre ayarlanması uyarısı verir.'
'Kazanın ardından 'Sinyalizasyon yok' haberleri düşmeye başladığında, doğrusu bunun muhakkak kanıtlanması gereken bir iddia olduğunu düşünmüştüm, 'O kadar da olamaz herhalde' demiştim. Çünkü sinyalizasyonun gerekliliği, aksinin düşünülmesi mümkün olmayan bir durumdur.
'Hiçbir şekilde 'Neden kılavuz tren ve yüksek hızlı tren aynı ray üzerindeydi, bilmiyoruz' diyemezsiniz. Eğer bir yerde sinyalizasyon yoksa, o zaman trenin hızının da çok düşük olması gerekir ki o durumda da yüksek hızlı trenden söz edilemez.'
Sinyalizasyon ile bir yandan trenlerin seyir güvenliği garanti altına alınırken, diğer yandan demiryolu kapasitesinden mümkün olduğunca fazla sayıda trenin yararlanması sağlanıyor. Akademisyen, trenlerin 'aynı hat üzerinde hareket etme' zorunluluğu olduğu için sinyalizasyonun güvenlik açısından son derece önemli olduğunu ifade ediyor. Türkiye'deki 12 bin kilometrelik hattın yaklaşık 5 bin kilometresinin sinyalizasyonlu olduğunu hatırlatan akademisyen, geri kalan hatlarda nasıl bir sistemin işlediğini şöyle anlatıyor:
'Türkiye'deki demiryolu ağının ciddi bir kısmı sinyalizasyon olmadan, Trafiğin Merkezden İdaresi (TMİ) sistemi ile işletiliyor. Biz bu hatlara konvansiyonel yani geleneksel hatlar diyoruz. Anadolu'nun birçok şehrinden geçen hatlar bu şekildedir ve saatte ortalama 80-100 kilometre hızla giderler. Fakat yüksek trafik hacmi ve hızına sahip olan hatlarda sinyalizasyon olmalıdır.'
'TMİ sisteminde sahadaki tüm tren hareketleri telefonla merkeze bildirilir. Merkezdeki memur da kendi sorumluluğunda bulunan demiryolu hatlarındaki tüm trafiği gözler. Dünkü olayda haberleşmeye dayalı güvenlik zincirinin halkalarından birinin koptuğu anlaşılıyor.'
Hızla giden bir trenin karşısında engel gördüğünde hemen durabilmesinin mümkün olmadığını vurgulayan akademisyen, bu nedenle sinyalizasyonla önceden bildirimin sağlandığını söylüyor:
'Demiryollarında saatte ortalama 80-100 kilometre hızla hızla giden bir treni ancak birkaç yüz metrede durdurmak mümkün olabilir. Demiryollarında makinistin görüş mesafesi 250-300 metredir, treni bu mesafede durdurabilmesi maalesef mümkün değil. Bu yüzden sinyalizasyon sistemleri iki tren arasında birkaç kilometre mesafe bırakır.'
'Trenlerin önlerine çıkan engel nedeniyle tamamen durabilmeleri için 1,5-2-3 kilometrelik bir güvenli mesafe lazım. Bu yüzden sinyalizasyon sistemi hem hızlı trenler için hem de normal hızdaki trenler için kesinlikle gereklidir.'
Schmid, Türkiye'de son birkaç yıldır beklenenden fazla tren kazası meydana geldiğini belirtti.
'Belki de insanlar değişimin nelere mal olabileceğini düşünmeden değişiklikler yapıyor' diyen Profesör Schmid'e göre Ankara'daki son kazanın nedeni, güvenlik sisteminin kılavuz treni tanıyamaması olabilir.
Schmid, 'Tahminim, Türkiye'de teknik sistemin kılavuz treni tanımlayabilecek şekilde tasarlanmadığı yönünde. Bu nedenle kılavuz tren, hızlı tren yaklaştığında hala raylarda bulunuyordu' diye konuştu.
ne kadar da garip bir profesör adının açıklanmamasını istiyor ! oysa ki burası DİKTATÖRün olmadığı bil ülke..
ulaştırma bakanının kendi fikri yok ki zaten ona ne denirse onu söylüyor
"sen eşek olursan semer vuran çok olur"