Son yıllarda Z ve Alfa Kuşağı gençleri, sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için gerçek arkadaşlar yerine yapay zekâ destekli sohbet uygulamalarına yöneliyor. Araştırmalar, bu trendin sosyal beceri gelişimi sağlayabileceğini gösterse de, uzmanlar duygusal bağımlılık ve yaşa uygun olmayan içerik riskleri konusunda uyarıyor. Yapay zekayla iletişim ne kadar cazip olursa olsun, gerçek bağlantıların yerini alamayacağı vurgulanıyor.
Gelin, araştırmanın detaylarına hep birlikte bakalım...
Artık gençler ciddi tavsiyelerden basit sohbetlere kadar pek çok konuda yapay zekâ destekli sohbet programlarını kullanıyor.
Common Sense Media tarafından Mayıs 2025’te yapılan ve 13-17 yaş arasındaki 1.060 Amerikalı gencin katıldığı araştırmaya göre, gençlerin %52’si ayda en az bir kez chatbot’larla sosyal amaçlı iletişim kuruyor. Üstelik bu sohbetler sadece eğlence için değil; gençler duygu ifade etme, tavsiye verme, çatışma çözümü, hatta romantik ilişkiler üzerine pratik yapmak için de bu araçları tercih ediyor. Katılımcıların yaklaşık %40’ı, yapay zekâ ile geliştirdiği sosyal becerileri gerçek hayatta da uyguladığını belirtiyor.
Araştırmacılar, antisosyal davranışların artması, yaşa uygun olmayan içeriklere maruz kalma ve potansiyel olarak zararlı tavsiyeler alma ihtimaline dikkat çekiyor. Hatta raporun sonuç bölümünde şu net ifade yer alıyor:
“18 yaş altındaki bireyler yapay zekâ destekli arkadaşlık uygulamalarını kullanmamalıdır.”
Endişe verici bir başka nokta ise, gençlerin %33’ünün önemli konuları konuşurken insanlardan çok yapay zekâya yönelmesi ve %34’ünün chatbot sohbetlerinden rahatsızlık duyduğunu belirtmesi oldu.
Uzmanlara göre sorun yalnızca güvenlik değil, aynı zamanda duygusal bağımlılık riski. Geliştiricilerin yaş doğrulama sistemlerini güçlendirmesi ve manipülasyon ihtimallerine karşı tasarımları yeniden düşünmesi gerektiği vurgulanıyor.
Yani dijital sohbetler artıyor olsa da, yüz yüze ilişkiler hâlâ öncelikli.
Öte yandan uzmanlar, yalnızca gençler değil, tüm kullanıcıların dikkatli olması gerektiğini hatırlatıyor.