Hepimiz zaman zaman hava kirliliğinden kaçmak için daha temiz havası olduğunu düşündüğümüz yerlere gideriz değil mi? Ancak ancak artık bu da mümkün olmayacak gibi görünüyor çünkü yapılan yeni bir araştırmaya göre hava kirliliği kaçınılmaz bir noktaya gelmiş durumda...Araştırmanın detayları için...👇
Havayı kirleten zararlı kirleticiler PM 2.5 olarak biliniyor ve yakın zamanda yapılan araştırmaya göre, dünya nüfusunun yalnızca yüzde 0,001'i, Dünya Sağlık Örgütü'nün güvenli kabul ettiği eşik değerlerin sürekli altında olduğu bölgelerde yaşıyor!
Çalışmanın baş yazarı Yuming Guo sözlerine, 'Şaşırtan şey ise dünyanın hemen hemen tüm bölgelerinde, yıllık ortalama PM 2.5 oranının görülmesi.' diye de devam etti.
Genişliği 2.5 mikrondan fazla olmayan ve bir kum tanesinden 30 kat daha küçük olan ince bir hava partikülüdür. Küçük boyutu, ciğerlerimize ve kan dolaşımımıza kolayca erişmesini sağlar. Uzmanlar hem akciğer kanseri hem de kalp hastalığı konusunda endişelenmemiz gerektiğini söylüyor çünkü Çevre Koruma Ajansı tarafından yapılan araştırma, birkaç saat kadar kısa bir süre PM 2.5'e maruz kalmanın 'kardiyovasküler hastalığa bağlı kalp krizlerini ve ölümü' tetikleyebileceğini öne sürüyor.
Modeller, hava kalitesini, hava durumunu ve kimyasalların havada nasıl hareket ettiğine dair simülasyonları izleyen yer istasyonlarından gelen verileri kullandı. 2019'da küresel nüfusun yalnızca yüzde 0,001'inin Dünya Sağlık Örgütü'nün güvenli kabul ettiği PM 2.5 kirliliği seviyelerine maruz kaldığını buldular. DSÖ, metreküp başına 5 mikrogram PM 2.5'ten daha yüksek konsantrasyonların tehlikeli kabul edildiğini söylediğini belirtmiştik.
Bu bölgelerde izlenen günlerin yüzde 70'inden fazlası, DSÖ'nün tavsiye ettiği seviyelerin üzerinde hava kirliliğine sahipti. En yüksek konsantrasyonlar genellikle güney Asya, doğu Asya ve kuzey Afrika'da bulundu. Yuming Guo'ya göreyse, güvenli olmayan PM2.5 konsantrasyonlarının ortasında meydana gelen mevsimsel modeller de var çünkü Kuzeydoğu Çin ve kuzey Hindistan Aralık, Ocak ve Şubat aylarında daha yüksek seviyeler gördü ve Kuzey Amerika'nın doğu bölgeleri yaz aylarında daha yüksek PM 2.5'e sahipti.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi PM 2.5, akciğerlerin derinliklerine nüfuz etme ve kan dolaşımına girerek kardiyovasküler, serebrovasküler (inme) ve solunumsal etkilere neden olabilir ancak DSÖ geçen yıl yaptığı açıklamada, partikül maddenin diğer organları etkilediğine ve başka hastalıklara da neden olduğuna dair ortaya çıkan kanıtlar da var. Diğer çalışmalar, düşük hava kirliliği seviyelerinin bile aşırı ölüm oranını artırabileceğini, trafik kirliliğinin düşük doğum ağırlığıyla bağlantılı olabileceğini ve artan depresyon ve bipolar bozukluk riskiyle bağlantılı olduğunu gösteriyor.
Guo ayrıca 'Bu araştırmanın ışığında yetkililer ve araştırmacılar, hava kirliliğinin kısa ve uzun vadeli sağlık etkilerini daha iyi değerlendirebilir ve hava kirliliğini azaltma stratejileri geliştirebilir.' diye de ekledi.