Biz ülkemizde en ufak şeyde fikir ayrılığı yaşarken bazı ülkeler Dünya'nın ötesindeki yargı sistemini düşünüyor.
Biz ülkemizde en ufak şeyde fikir ayrılığı yaşarken bazı ülkeler Dünya'nın ötesindeki yargı sistemini düşünüyor.
Haydi gelin ‘Uzayda birini öldürürsek ne olur?’ sorusunun cevabına bakalım!
Ulusların hâlihazırda bu gezegenin sınırları dışına uzanan yasal yargı yetkisine sahip olduğunu öğrenince şaşırabilirsiniz. Bu nedenle hukuk uzmanlarına göre, bir astronot NASA uzay gemisinde veya ABD'den fırlatılan ticari bir uzay aracında seyahat ederken başka bir Amerikalıyı öldürmekle suçlanırsa FBI ve federal savcılar katili tutuklama ve getirme yetkisine sahiptir. Böylece geri dönerek federal mahkemede yargılanırlar.
Othmer Uzay Hukuku Profesörü Frans G. von der Dunk, 'Taraflar arasında imzalanan 1998 anlaşmasının 22. maddesi, yukarıda bahsedilen uluslararası sözleşme hükümlerinden sapmaktadır ve bunun aksine, yargı yetkisini suçlunun vatandaşlık durumunu kabul etmektedir' diyerek söz konusu durumu açıklıyor. Ancak başka milletlerden kişilerin canı veya istasyon tehlikedeyse hangi ülkenin işlem başlatması gerektiği konusunda istişare yapılması gerektiği uyarısında bulunuyor. Mississippi Hukuk Fakültesi Hava ve Uzay Hukuku Programı'nın yardımcı direktörü olan Michelle Hanlon, bu anlaşmanın yalnızca Uluslararası Uzay İstasyonu'nu kapsadığını da belirtiyor.
'Uzayda 400 siviliniz varsa, suçun kaçınılmaz olacağını biliyorsunuz. En disiplinli ve zinde insanları ISS'ye gönderiyoruz. Ancak ilerde, uzayda daha fazla insanın yaşayacağını göz önünde bulundurursak bir saati çalmaktan cinayete kadar her türlü suçun işleneceğini biliyorsunuz.' Örneğin uzayda kurulan bir otelde; oteli işleten şirkete ev sahipliği yapan A ülkesi, tesisin bileşenlerinin üretildiği B ulusu, parçaları uzaya taşıyan roketin fırlatma rampasının bulunduğu C ulusu veya fırlatma rampasını kiralayan şirketin evi D ülkesi olduğunda Hanlon'a göre 'Muhtemelen, bu eyaletlerden herhangi birinin yargı yetkisi olabilir.' Hanlon, sonuç olarak uzaydaki suçların ve özellikle farklı ülkelerden vatandaşların dahil olduğu olaylarda kimin görevi üstleneceğini görmek için diplomatik müzakerelere başvurulacağını ifade ediyor.
Ya uzayda yürüyen bir astronot başka bir astronotun ipini kesmeye karar verirse? Kurban Dünya atmosferine girerek yanabilir. Bu durumda, eylem bir ulus tarafından kontrol edilen nesnenin dışında gerçekleşeceğine göre kimin yargı yetkisi olabilir? Araştırma profesörü Henry R. Hertzfeld, uzay araçları dışında diğer ülkelerin egemenliğinin olmadığını ve uzay aracının dışında böyle bir durum yaşandığında karşılaştırma yapılması gerektiğini söylüyor. Bu durum yalnızca uzayda değil aynı zamanda Antarktika gibi bölgelerde de geçerlidir. 'Yukarıda olduğu gibi, uzaydaki herhangi bir kişi ulusal vatandaşlığa sahiptir, uzaydaki faaliyetlerinden, hangi devlet tarafından gönderildiyse o devlet sorumludur ve o ülkenin yargı sistemiyle yargılanacaktır.__'
Hanlon, suç mahallinin ve potansiyel tanıkların Dünya'nın dışında olduğu göz önüne alındığında, suçu araştırmak ve bir dava açmak zor olacağını söylüyor. Bunun için ise uzay polisi mesleğinin eklenmesi gerektiğini söylüyor. 'Birini sırf cinayet araştırması için uzaya göndermek fazlasıyla maliyetli olacaktır.' Uzayda, başka bir gezegende veya ayda kanıt toplamak zor olabilir. Bu durum 2018 yılında Atlantik makalesinin açıkladığı gibi, suçluları belirlemenin kilit bir yolu olan DNA, kızıl gezegenin daha ince atmosferi nedeniyle güneş radyasyonuna artan maruz kalmasıyla Mars'ta Dünya'dakinden farklı yaşlanacaktır. Ek olarak daha düşük yerçekimi, bıçak yaralarında oluşan kanın tepkimeye girmesi ve sıçraması da farklı olacaktır. Olumlu tarafından bakılacak olursa uzay giysilerinin dış yüzeylerine ve diğer yüzeylere yapışan Mars tozu, değerli yeni bir tür kanıt sağlayabilir.
'Uzay araçlarının her odasında kamera olup olmaması gerektiği ve mahremiyetin önüne geçip geçmeyeceği sorusu yargıçlar ve avukatlar tarafından çözülmeyi bekliyor. Ancak uzay yolculuğu yapan ülkelerin bir araya gelip uzayda gelecekteki suçların üstesinden gelmek için birlikte nasıl çalışılacağı konusunda yeni bir uluslararası anlaşma yaptığını da görmek güzel olacaktır. Bu konuda istemediğimiz şey ise yargı yetkilerinin uç kararlar verme talebinde bulunması...Umarım uzayı birlikte keşfedebilir ve ortak anlayışlara sahip olabiliriz.'
Siz bu konuda ne düşüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım...
Among Us dan mı geldi bu durum aklınıza 😂
Bu konu sadece ABD'de degil Turkiye'de de calisildi, yazildi. Kendi ulkesinden bi haber editor Külcür'ün 'Ceza Hukukunda Yer Bakimindan Uygulanma' adli kitabina bakabilirdi.
çekin oksijen borusunu vurun tekmeyi gitsin uzay boşlugunda süzülsün