Восто́к-1 (Tr, Doğu 1) 4725 kg ağırlığında, küre şeklinde bir kapsüldü.
Vostok 1 modülü ile uzay yörüngesine çıkma projesi için uzun süre hazırlık yapıldı. 20'ye yakın kozmonot, seçenekler arasındaydı.
İkisi de genç, başarılı pilotlardı. Ancak bu görev için, German Titov'a göre daha güler yüzlü, daha sıcak bir imajı olan Yuri Gagarin isminde karar kılındı. Titov yedekti.
Bu seçimde Gagarin'in köylü bir aileden yetişmiş olmasının da etkili olduğu söylenir.
Zira uzay yarışının hararetli ve hareketli günlerinde, birçok astronot - ya da kozmonot feci şekilde hayatını kaybetmişti. Ufacık hatalar yılların emeklerini yok edebiliyordu..
Yuri Gagarin, fırlatmaya birkaç dakika kala
Yuri Gagarin, kapsülünde bulunan kamera ile TV ekranlarındadır. Yanıt verir,
Anlaşıldı. İyi hissediyorum, moralim yerinde. Gitmeye hazırım.
Yuri Gagarin: 'Poyekhali! (Haydi gidelim!)
Yuri Gagarin, Kazakistan sınırları içinde bulunan dünyanın en eski ve en büyük uzay üslerinden Baykonur'dan hareket etti.
Kalkıştan iki dakika sonra ilk dört roket atıldı, bir dakika sonra kapsülü koruyan kılıf atıldı ve iki dakika sonra da Vostok 1'in ana yakıtları tükenerek kapsülden ayrıldı, yenileri ateşlendi.
Görevde hiçbir problem yoktu, Yuri Gagarin, sürekli olarak uzay üssüyle iletişim halindeydi.
06:25 Büyük Okyanus'u çaprazlama olarak kat eder, yer birimi ile iletişimi VHF menzili bittiği için HF dalgaboyları iledir.
06:49 Yuri Gagarin, dünyanın gece tarafına geçtiğini bildirmiştir
07:00 Güney Amerika'yı kat etmektedir, Macellan Boğazı'nı geçer.
07:25'e kadar, Yuri Gagarin'in gönderdiği raporlar merkeze ulaşmamıştır.
Atlas Okyanusu'nu geride bırakan Vostok 1, Afrika'ya yaklaşır, Retro ateşlemeye 15 dakika kalmıştır... Araç Angola'nın kıyı kesimine yakın bir noktadayken motorlar ateşlenir.
Hizmet modülü ile iniş modülünün ayrılması için emir verilmesinin ardından, modüller ayrılmaz. Kablolar sıkışmıştır... 10 dakika süreyle ilerleme devam eder.
Modüller ayrılmadığı için kapsül bir süre aerodinamik olarak problem yaşadığından dönmeye başlar, ancak o malum kablolar yanar ve kapsüller sonunda ayrılır.
07:35'te Mısır'ı geçerek Akdeniz'e giren Vostok 1, 07:55'te Kıbrıs'ın batı kesimini geçerek Türkiye semalarına girecek ve Karadeniz'i de geride bıraktıktan sonra Krasnodar yakınlarında Sovyetler'e girer.
Yuri Gagarin kapsülle birlikte irtifa kaybederken paraşütünü açar, ve SSCB topraklarına iner. Bir anne ve çocuğu tarafından fark edilen 'turuncu kıyafetli' garip adam 'Moskova'yla görüşmem için bana telefon lazım' dedi, ve müjdeli haber Başkent'e gitti. Görev tamamlanmıştı!
Ancak paraşütle atladığı bir süre gizli tutuldu
Askeri pilotluk, kozmonotluk eğitimi olmasına rağmen bir süre eğitim uçuşlarına dahi katılmasına izin verilmedi, sebepse 'ulusal başarı' Yuri Gagarin'e bir şey olmamasıydı.
Öyle ki SSCB'de birçok şehre gidiyor, etkinliklere katılıyordu.
Ancak isminin bu kadar öne çıkmasından rahatsız olanlar da yok değildi. İsmi büyüdükçe ve yayıldıkça, O'nun egosu yüksek, alkolik biri olduğu yönünde söylentiler ortaya çıkmaya başladı.
Yuri Gagarin, Vostok 1'in ardından da uçmayı çok isteyen bir pilottu. Çeşitli görevlerde yer almak istiyordu, ancak müsaade edilmedi. Savaş pilotu olmak için tekrar hak kazanmak için MIG-15 model uçakla rutin eğitim uçuşları yapıyordu, son uçuşunda eğitmeni ile birlikte hayatını kaybetti.
Ölümünün arkasındaki sır perdesi
Yuri Gagarin'in ölümü sonrasında devlet gizlilik kararı almıştır ve kamuoyu nezdinde o gün yaşananlar bir sır omuştur. Ancak olayın ardından 50 yıla yakın bir sürenin geçmesinin ardından farklı iddialar bugün gündemde rahatlıkla yer edinebiliyor.
Yuri Gagarin'in uçağının düşmesinin sebebi ilk etapta 'sarhoş olması' olarak iddia edilmişti ancak uçuş öncesi testlerde herhangi bir alkol ya da uyuşturucu madde kullandığına yönelik bir sonuç çıkmamıştı. Yani bu karalama yönelikti...
Aynı gün farklı bir uçağın, türbülans yaratarak, taciz ederek Gagarin'in bulunduğu MIG-15 eğitim uçağını düşürdüğüne yönelik de iddialar vardır.
21 Nisan 1961'de Time dergisinde 'Man in space' uzaydaki adam başlığı ile kapakta yer almıştır. Ancak zamanın Sovyet Bloku karşıtı ülkelerinde, bugün bile hala Yuri Gagarin ve 'önemi' geri planda kalmıştır.
Uzay Yarışı, ABD projeleriyle akla gelen bir konu haline gelmiştir. Halbuki SSCB uzay çalışmaları, roket bilimindeki ilerlemeleri ve kahraman kozmonotları da bu yarışa önem katan, yücelten noktalardandır.
Uzay aracı şu anda Rusya RKK Energiya Müzesi'nde, diğer uzay araçları ile birlikte sergilenmektedir.
Uzaya çıkışını çok iyi tasvir eden, bu önemli heykel Moskova'da bulunuyor. Bunun dışında farklı ülkelerde Gagarin adına anıtlar da vardır.
Dünya uzay partisi olarak da geçen 'Yuri's Night' etkinlikleri, 12 Nisan günü, yani bugün, yani Yuri Gagarin'in uzaya çıktığı gün dünyanın farklı bölgelerinde karşımıza çıkıyor!
'Bizde kesin yoktur' demeden...
Yuri Gecesi etkinlikleri Türkiye'de de iki noktada düzenlenecek. Ankara'da ODTÜ'de, İstanbul'daysa özel bir mekanda Yuri Gagarin hatırlanacak!