SpaceX'in yeniden kullanılabilir roket konseptlerinden, Suudi Arabistan'da yapılması planlanan 120 kilometre uzunluğunda sıfır emisyonlu yeni bir şehre, 2022 dünyanın daha önce hiç görmediği yenilikleri beraberinde getirdi. Biz de bu yazımızda bu yeniliklerin bazılarından bahsediyoruz.
Bu şehir, şehrin bir ucundan diğer ucuna 20 dakikadan kısa sürede bağlanacak yüksek hızlı yeraltı ulaşım sistemlerini kullanacak şekilde tasarlanıyor. Kentin lineer yapısı, kişisel ulaşım ihtiyacını ve günümüzde kentlerin başına bela olan sorunları ortadan kaldıracak.
Bir elektrik mühendisi, bulutsuz geceleri tamamen farklı bir nedenden dolayı memnuniyetle karşıladı: Berrak bir gece, güneş panellerinin yüzeyinden seken kızılötesi ışığın uzaya serbestçe yayılabilmesi anlamına gelir. Bu mühendislik çalışmasının başında olan Sid Assawaworrarit, 'Gün boyunca Güneş'ten gelen ve panele çarpan bir ışık var ancak gece boyunca bunun tersi yaşanıyor. Bunun nedeni, güneş panellerinin - mutlak sıfırdan daha sıcak olan her şey gibi - kızılötesi radyasyon yayması. Aslında güneş panelinden 'ışık çıkıyor' ve bunu geceleri elektrik üretmek için kullanıyoruz' diyor.
Bir Starlink müşterisi, SpaceX'in internet hizmetini 7/24 tamamen şebekeden bağımsız çalıştırmayı başardı. Ukrayna savaşındaki rolü nedeniyle kamuoyunun büyük ilgisini çeken hizmet, kullanıcıların neredeyse her yerden internete bağlanmasına olanak tanıyor ve bu müşteri, konsepti daha da ileri götürdü.
Finli bir araştırma ekibi, yıl boyunca tedarik sorununu çözmek için yenilenebilir kaynaklardan üretilen gücü aylarca depolayacak dünyanın ilk ticari ölçekli 'kum pilini' inşa etti. Tıpkı konvansiyonel enerji depolama sistemlerinde olduğu gibi yenilenebilir kaynaklardan gereğinden fazla güç üretildiğinde bu güç toprağa yönlendirilir. Elektronları bir elektrottan diğerine taşımaya çalışmak veya suyu daha yüksek bir rezervuara göndermek için güç pompaları kullanmak yerine bir kum pili, daha sonra bir ısı eşanjörü yoluyla kuma aktarılan havanın sıcaklığını artırmak için dirençli ısıtma kullanır. Kumun yüzlerce santigrat derecede erime sıcaklığı ile, bir 'kum kulesi' enerji depolamak için yüksek bir potansiyele sahiptir.
İsviçre'ye 2 milyar Euro'ya mal olan ve yapımı 14 yıl süren 900 MW'lık bir 'su pili' 2022'de faaliyete geçti. Pil, İsviçre Alpleri'nde yerin neredeyse 600 metre altında bulunuyor. Bir su bataryası, farklı yüksekliklerde bulunan iki büyük su havuzundan oluşur. Güç üretimi yüksek olduğunda, suyu alt havuzdan daha yüksekteki havuza taşımak için aşırı güç kullanılır; bu, geleneksel bir pili şarj etmeye benzer. Güç talebi arttığında, üst seviyedeki su serbest bırakılabilir ve alt havuza giderken elektrik üreten ve şebekeye güç vermek için kullanılabilen türbinlerden geçer.
Astron Aerospace şirketi, fosil yakıt tüketimine yönelik artan kısıtlamalar arasında içten yanmaya yeni bir yön vermek için tasarlanmış motor olan Omega 1'i tanıttı. Astron Aerospace'e Omega 1, dünyanın aktif lineer güç aktarımına sahip ilk motoru. Şirket web sitesinde 'Omega 1 motoru dönerken, tüm güç dönen tek güç mili aracılığıyla aktarılıyor' yazmakta. Firma ayrıca Omega 1'in sıkı toleranslar ve havanın sızması için yeterli zaman olmayacak kadar yüksek devir sayıları nedeniyle rota contaları gerektirmediğini söylüyor.
Seattle merkezli Zap Energy, nükleer füzyona daha az bilinen bir yaklaşım kullanarak modüler, garaj boyutunda reaktörler inşa ediyor. Bu reaktörlerin maliyeti daha ucuz ve geleneksel füzyon reaktörlerinde kullanılan büyük, son derece güçlü mıknatıslar gerektirmiyorlar.
Bu konseptin arkasındaki kişi, MIT'nin Plazma Bilimi ve Füzyon Merkezi'nde araştırma mühendisi olan Paul Woskov. Woskov son 14 yılını, terk edilmiş bir kömür santralini on yıl içinde tekrar çalışır duruma getirebilecek tamamen karbonsuz bir yöntem geliştirmek için harcadı. Nihayetinde şirket, dünyanın en derin deliklerini oluşturmak için yeterli kayayı buharlaştırarak ve milyonlarca yıl boyunca insan enerji ihtiyacını karşılayacak kadar büyük bir ölçekte jeotermal enerjiyi yakalayarak skalayı yükseltmeyi planlıyor.
MIT'deki bilim insanları, suyu daha hızlı ve verimli bir şekilde kaynatmak için bir yöntem geliştirdiler. Araştırmacılar, kaynama sürecine yardımcı olan iki temel parametreyi; ısı transfer katsayısını (HTC) ve kritik ısı akışını (CHF) aynı anda iyileştirmenin bir yolunu keşfettiler.
SpaceX CEO'su Elon Musk, Starship'in önceki roketlerin maliyetinin çok altında birkaç kez yeniden kullanılabileceğini vurguladı. Bu, NASA'yı ve diğer uzay firmalarını oldukça geride bırakmakla tehdit eden bir gelişme. Starship'in yeniden kullanılabilir olacağı uzun zamandır bilinmesine rağmen, bu roketin gelişmiş yeteneklerinin, NASA dahil olmak üzere diğer uzay kuruluşlarının kendi geliştirmekte olduğu roket projelerinin geçerliliğini yitireceğinden endişe duymasına neden olduğu bildiriliyor.
2022 yılında sizin en çok ilginizi çeken mühendislik başarısı hangisi oldu? Yorumlarda buluşalım!
Lozan bittiğine göre artı bizde uçacağız.