Uyku sırasında öğrenmek tarih boyunca pek çok bilim insanının ilgisini çekmiş, fakat bir hayal olmaktan öteye gidememiştir. Bugün ise nörologlar bunun bir dereceye kadar mümkün olduğunu düşünüyor...
Uyku sırasında öğrenmek tarih boyunca pek çok bilim insanının ilgisini çekmiş, fakat bir hayal olmaktan öteye gidememiştir. Bugün ise nörologlar bunun bir dereceye kadar mümkün olduğunu düşünüyor...
Uyku sırasında yapılması mümkün olan ise bu anıların pekiştirilmesine çeşitli uyaranlarla destek sağlamak. Bunun yanında bilmediğimiz bir dili ya da müzik enstrümanını uykuda öğrenmek elbette imkânsız.
19. yüzyıl Fransası'nda Marquis d’Hervey isimli soylu bir adam, rüyalarını yönlendirmenin yollarını arıyordu. Ulaştığı sonuç ise, belirli sesler, kokular ve tatlar yardımıyla belirli anıların uyku sırasında canlandırılabileceği oldu. Yaptığı bir deneyde süsen kökü çiğnerken yarı çıplak bir kadını resmeden Marquis, uykuya daldığında hizmetçisinden ağzına süsen kökü koymasını istedi. Sonuç olarak ise tekrar tadını aldığı bitkinin, resmini yaptığı kadının rüyalarında canlanmasını sağladığını gördü.
Yapılan bir deneyde ana dili Almanca olan insanlara başlangıç seviyesinde Flemenkçe öğretildi ve ardından uykuya gitmeleri istendi. Katılımcıları iki gruba ayıran araştırmacılar, öğrenilen Flemenkçe kelimeleri bir gruba uyku sırasında dinletti ve diğer grubu tamamen sessiz bir ortamda bıraktı. Sonuç olarak ise kelimelerin dinletildiği grupta bulunan kişilerin kelimeleri hatırlama ve Almanca'ya çevirme konusunda daha başarılı olduğu görüldü.
Aynı çalışma, bir başka grupla gerçekleştirildi ve bu defa gruplardan bir tanesine kelimeler uyurken değil, uyanıklık anında, örneğin yürüyüş yaparken dinletildi. Sonuçlar ise, kelimeleri yürüyüş yaparken dinleyen insanların, uyurken dinleyenler kadar başarılı olmadığını ortaya koydu.
Yapılan bir başka çalışma kapsamında katılımcılara gitar üzerinde bir melodi öğretildi ve ardından uykuya geçmeleri istendi. Katılımcıları yine iki gruba ayıran araştırmacılar, bir gruba az önce öğrendikleri gitar melodisini uyku sırasında dinlettiler. Bu aşamada katılımcıların uyurken herhangi bir ses çalınacağından dâhi haberleri yoktu. Sonuçlar ise, uyku sırasında melodiyi dinleyen katılımcıların ertesi gün melodiyi çalma konusunda diğer gruba göre çok daha başarılı olduğunu ortaya koydu.
2013 yılında gerçekleştirilen bir çalışma kapsamında katılımcılardan, bilgisayarda bulunan bir dosyayı seçecekleri bir lokasyona kaydetmeleri istendi. Katılımcılar kaydedecekleri noktayı seçip dosyayı kaydettiklerinde ise bilgisayardan belirli bir melodi çalındı. Bunun ardından yürütülen iki farklı deney ile, katılımcıların uyku sırasında çalınacak melodiye nasıl tepki verecekleri incelendi.
Dosyayı kaydettikten sonra 1.5 saat boyunca uyuyan katılımcılar için ilk olarak tamamen sessiz bir ortam yaratıldı. İkinci deneyde ise aynı süreç, 1.5 saatlik uyku sırasında bilgisayardan gelen melodi durmaksızın çalınarak yinelendi. Sonuç olarak ise iki durumda da katılımcıların dosyanın yerine dair anılarının zayıfladığı görüldü; ancak uyku süresince melodiyi dinleyen katılımcıların dosyayı bulma konusunda daha başarılı olduğu kaydedildi.
Bilim insanları, beyinlerimizde özel anılar için ayrı bir etiketleme yöntemi olduğunu düşünüyorlar. Bizim için önemli olan anılar, beynimiz tarafından direkt olarak uzun süreli hafızaya aktarılıyor ve önemsiz olanlar, edinilen yeni tecrübelerle birlikte siliniyor. Yürütülen bir başka deney de önemsiz görülen bu anıların daha iyi saklanmasının nasıl mümkün olabileceğini araştırıyor.
Bilgisayar ortamındaki bu ikonlara ayrıca ikonu hatırlatan sesler de eşlik ediyordu. Örneğin kedi ikonu 'miyav' sesi çalarken, zil ikonu zil sesi çıkarıyordu. Katılımcıları iki gruba ayıran araştırmacılar, bir gruba uyurken söz konusu sesleri dinletti, diğer grubu ise sessiz bir ortamda bıraktı. Sonuç olarak ise uyurken sesleri dinleyen katılımcıların, ikonlardaki objeleri çok daha iyi hatırladığı görüldü.
Kısacası uyku sırasında yeni şeyler öğrenmek mümkün olmasa da, öğrendiklerimizi pekiştirmek, hafızamızı güçlendirmek ve bilgileri uzun süreli hafızamıza aktarmak mümkün gibi görünüyor sevgili dostlar...
Oha yalniz bunun ne kadar mukemmel oldugunun farkinda misiniz? sesimi kaydedip ders nortlarini uyku sırasında dinlicem.
Küçükken dinde dua ezberi felan olurdu hep son güne bırakırdım sonra uyumadan önce bir kaç kez okuyup yatardım sabaha ezberlemiş olarak kalkardım çok garip gelirdi demek bundanmış :D
uyur uyanık arası herşeyi istediğim şekilde yönetebiliyorum ve uykuya dalıyorum lakin sıkıntı şurda uyandığımda onu sanki rüyaymış gibi sanıyorum rüya gördüğümü düşünüyorum ama onu ben yaptım biliyorum sonra bugda kalıyorum beyin çok tuhaf bişe.