TYT, lise son sınıf öğrencilerinin ve ortaöğretimi bitirmiş herkesin üniversiteye girebilmek amacıyla girdiği bir sınavdır. Bu sınav, ÖSYM tarafından yapılmaktadır. Her yıl gerçekleştirilen TYT, üç oturumlu bir sınav olan YKS'nin ilk oturumudur. Diğer oturum ise AYT'dir ve AYT'ye girmek isteyen her aday TYT'ye girmek zorundadır.
Bu içeriğimizde TYT hakkında merak edilenlere ulaşabilirsiniz.
TYT, lise son sınıf öğrencilerinin ve liseyi bitiren herkesin üniversiteye girebilmek amacı ile girdiği YKS sınavları bütününün ilk ayağıdır. Bu sınav, AYT'ye girmek isteyen herkesin girmek zorunda olduğu bir sınavdır. AYT'ye girmeden de üniversite kazanabilmek mümkündür. AYT sınav puanına gereksinim duyulmayan tüm önlisans ve bazı lisans bölümlerine girmek için TYT sınavı yeterlidir.
TYT açılımı 'Temel Yeterlilik Testi'dir. 12 Ekim 2017 tarihinden beri TYT ismi ile anılan bu sınavın önceki hali YGS idi. TYT, 2018 yılından beri uygulanmaktadır. TYT sınavı toplam 135 dakikadır. Adaylar, sınavın ilk 100 dakikası ve son 15 dakikasında sınavdan çıkamamaktadır.
TYT'ye girebilecekler kişiler şu şekildedir:
Lise veya dengi okulların, açık öğretim liselerinin son sınıfında okuyanlar
Ortaöğretim kurumlarının son sınıfında beklemeli olan adaylar
Ortaöğretim kurumlarını bitirenler
Ortaöğretimi yurtdışında tamamlayıp şartları sağlayanlar
Durumları sınav şartlardan herhangi birine uygun olan yabancı uyruklu veya hiçbir devletin uyruğunda olmayan adaylar da sınava başvurabilmektedir ve yükseköğretim programları tercih süreci başlamadan önce T.C. uyruğuna geçmeleri durumunda yükseköğretim programları kontenjanlarına yerleştirilmektedir.
Doğumla Türk vatandaşı olan ve çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler, 5203 sayılı Kanun ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu ile Saklı Tutulan Hakların Kullanılmasına İlişkin Belge sahibi olan adaylar da sınava başvurabilmektedir.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) uyruklu adaylar ve Bulgaristan'dan göç yoluyla gelmiş Türk soylu adaylar da TYT'ye girebilmektedir.
Üniversite mezunu olan adaylar da TYT’ye girebilmektedir.
TYT başvurusu için ÖSYM Aday İşlemleri Sistemi'nde adayın kaydı olmalı ve fotoğraflı T.C. kimlik kartına da sahip olmalıdır. Sistemde geçerli bir fotoğrafın bulunması da şarttır. Son düzenlemelerle T.C. kimlik kartı fotoğrafı, ÖSYM AİS'e düşmektedir. Ekstra olarak fotoğraf başvurusu yapmaya gerek kalmamaktadır.
TYT başvuruları, sınav başvuru tarihleri geldiğinde AİS üzerinden yapılmaktadır. AİS'e 'Aday Şifresi' veya 'e-Devlet' yoluyla giriş yapılabilir. Giriş yapıldıktan sonra Aday Başvuru Formu eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurulmalıdır. Daha sonra da sınav ücreti, başvurudan sonra çıkan ekranda belirtilen kanallara yatırılmalıdır. Ücret yatırılmadığı takdirde başvuru geçersiz sayılır.
TYT'de 9. ve 10. sınıf ders konularından sorular sorulmaktadır. AYT soruları ise 11. ve 12. sınıf konularını kapsamaktadır.
TYT'de yer alan dersler ve soru sayıları şu şekildedir:
Türkçe: 40 soru
Sosyal Bilimler (Coğrafya, Tarih, Felsefe, Din Kültürü): 20 soru
Temel Matematik ve Geometri: 40 soru
Fen Bilimleri (Fizik, Kimya, Biyoloji): 20 soru
TYT Türkçe konuları şu şekildedir:
Sözcükte Anlam
Söz Yorumu
Deyim ve Atasözü
Cümlede Anlam
Paragraf
Ses Bilgisi
Yazım Kuralları
Noktalama İşaretleri
Sözcükte Yapı/Ekler
Sözcük Türleri
Fiiller
Sözcük Grupları
Cümlenin Ögeleri
Cümle Türleri
Anlatım Bozukluğu
TYT Matematik konuları şunlardır:
Temel Kavramlar
Sayı Basamakları
Bölme ve Bölünebilme
EBOB – EKOK
Rasyonel Sayılar
Basit Eşitsizlikler
Mutlak Değer
Üslü Sayılar
Köklü Sayılar
Çarpanlara Ayırma
Oran Orantı
Denklem Çözme
Problemler
Kümeler – Kartezyen Çarpım
Mantık
Fonskiyonlar
Polinomlar
2.Dereceden Denklemler
Permütasyon ve Kombinasyon
Olasılık
Veri – İstatistik
TYT Geometri konuları şunlardır:
Temel Kavramlar
Doğruda Açılar
Üçgende Açılar
Özel Üçgenler
Açıortay
Kenarortay
Eşlik ve Benzerlik
Üçgende Alan
Üçgende Benzerlik
Açı Kenar Bağıntıları
Çokgenler
Özel Dörtgenler
Çember ve Daire
Analitik Geometri
Katı Cisimler
Çemberin Analitiği
TYT Fizik Konuları şunlardır:
Fizik Bilimine Giriş
Madde ve Özellikleri
Sıvıların Kaldırma Kuvveti
Basınç
Isı, Sıcaklık ve Genleşme
Hareket ve Kuvvet
Dinamik
İş, Güç ve Enerji
Manyetizma
Dalgalar
Optik
TYT Kimya konuları şunlardır:
Kimya Bilimi
Atom ve Periyodik Sistem
Kimyasal Türler Arası Etkileşimler
Maddenin Halleri
Doğa ve Kimya
Kimyanın Temel Kanunları
Kimyasal Hesaplamalar
Karışımlar
Asit, Baz ve Tuz
Kimya Her Yerde
TYT Biyoloji konuları aşağıda listelenmiştir:
Canlıların Ortak Özellikleri
Canlıların Temel Bileşenleri
Hücre ve Organelleri
Hücre Zarından Madde Geçişi
Canlıların Sınıflandırılması
Mitoz ve Eşeysiz Üreme
Mayoz ve Eşeyli Üreme
Kalıtım
Ekosistem Ekolojisi
Güncel Çevre Sorunları
TYT Tarih konuları aşağıda listelenmiştir:
Tarih ve Zaman
İnsanlığın İlk Dönemleri
Orta Çağ’da Dünya
İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası
İslam Medeniyetinin Doğuşu
Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri
Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Türkiye’si
Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti
Devletleşme Sürecinde Savaşçılar ve Askerler
Beylikten Devlete Osmanlı Medeniyeti
Dünya Gücü Osmanlı
Sultan ve Osmanlı Merkez Teşkilatı
Klasik Çağda Osmanlı Toplum Düzeni
Değişen Dünya Dengeleri Karşısında Osmanlı Siyaseti
Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı
Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774-1914)
Devrimler Çağında Değişen Devlet-Toplum İlişkileri
Sermaye ve Emek
19. ve 20. Yüzyılda Değişen Gündelik Hayat
20. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti ve Dünya
Milli Mücadele
Atatürkçülük ve Türk İnkılabı
TYT Coğrafya konuları şunlardır:
Doğa ve İnsan
Dünya’nın Şekli ve Hareketleri
Coğrafi Konum
Harita Bilgisi
Atmosfer ve Sıcaklık
İklimler
Basınç ve Rüzgarlar
Nem, Yağış ve Buharlaşma
İç Kuvvetler / Dış Kuvvetler
Su – Toprak ve Bitkiler
Nüfus
Göç
Yerleşme
Türkiye’nin Yer Şekilleri
Ekonomik Faaliyetler
Bölgeler
Uluslararası Ulaşım Hatları
Çevre ve Toplum
Doğal Afetler
TYT Felsefe konuları şunlardır:
Felsefe’nin Konusu
Bilgi Felsefesi
Varlık Felsefesi
Ahlak Felsefesi
Sanat Felsefesi
Din Felsefesi
Siyaset Felsefesi
Bilim Felsefesi
İlk Çağ Felsefesi
2. Yüzyıl ve 15. Yüzyıl Felsefeleri
15. Yüzyıl ve 17. Yüzyıl Felsefeleri
18. Yüzyıl ve 19. Yüzyıl Felsefeleri
20. Yüzyıl Felsefesi
2022 TYT Din Kültürü konuları şöyle:
Bilgi ve İnanç
İslam ve İbadet
Ahlak ve Değerler
Allah İnsan İlişkisi
Hz. Muhammed (S.A.V.)
Vahiy ve Akıl
İslam Düşüncesinde Yorumlar, Mezhepler
Din, Kültür ve Medeniyet
İslam ve Bilim, Estetik, Barış
Yaşayan Dinler