Finans sohbetlerinde son dönemlerde sıkça duyduğumuz Unicorn terimi ne anlama gelmektedir? Hangi girişimler Unicorn olarak adlandırılır? Hangi şirketler Unicorn’dur? Bu içerikte milyar dolarlık girişimlerden yani Unicorn’lardan bahsedeceğiz.
Finans sohbetlerinde son dönemlerde sıkça duyduğumuz Unicorn terimi ne anlama gelmektedir? Hangi girişimler Unicorn olarak adlandırılır? Hangi şirketler Unicorn’dur? Bu içerikte milyar dolarlık girişimlerden yani Unicorn’lardan bahsedeceğiz.
Unicorn terimi, değeri 1 milyar doların üzerinde olan özel bir girişimi ifade eder. Risk sermayesi sektöründe yaygın olarak kullanılan bu terim ilk olarak risk sermayedarı Aileen Lee tarafından kullanıldı. Unicorn girişimler sıkça görülen yapılar değildir ve içinde yer aldığı sektörde farklı inovatif bir yol izlemeyi gerektirir.
Terim, başlangıç aşamasındaki bir girişim sermayesi fonu olan Palo Alto merkezli Cowboy Ventures'ın kurucusu Aileen Lee tarafından ilk kez kullanıldı. Unicorn kavramından ilk kez, 2000'lerde kurulan yazılım girişimlerine baktığı ve yalnızca %0.07'sinin 1 milyar dolarlık bir değere ulaştığını tahmin ettiği 'Welcome to the Unicorn Club: Learning from Billion-Dollar Startups' başlıklı makalesinde bahseden Lee'ye göre, bu noktaya ulaşan girişimler o kadar nadir görülüyordu ki bu girişimleri bulmak, hayal ürünü, efsane bir tek boynuzlu at bulmak kadar zordu.
Lee'ye göre, ilk Unicorn girişimler 1990'lı yıllarda kuruldu. Alphabet (Google) 100 milyar doları aşan bir değerlemeyle 90’ların en önde olan Unicorn’larından biiydi. Günümüzde yapılarını koruyan birçok Unicorn girişim 2000'lerde doğdu. Eskiden Facebook olan Meta, bu dönemin en büyük süper Unicorn girişimlerinden birisi. Mart 2022 itibariyle dünya çapında 1.000'den fazla unicorn şirketi var ve bu girişimler toplu olarak 3.516 milyar dolar değerindeler.
Unicorn’ların değeri genellikle yatırımcıların ve risk sermayedarlarının, şirketlerin nasıl büyüyeceklerini ve gelişeceklerini, hissetmelerine dayanır. Bu nedenle her şey daha uzun vadeli tahminler üzerinden planlanır. Bu, değerlemelerinin şirketlerin güncel finansal performanslarıyla hiçbir ilgisi olmaması anlamına gelir. Çünkü, unicorn şirketlerin çoğu ilk yıllarında nadiren bir kar elde ederler.
Lee'nin makalesinin yayınlanmasından bu yana, Unicorn terimi, teknoloji, mobil teknoloji ve bilgi teknolojisi sektörlerinde - genellikle üçünün kesiştiği noktalarda - temel finansmanları tarafından şüpheli bir şekilde desteklenen çok yüksek değerlemelere sahip girişimleri ifade etmek için yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştı. Araştırmalar, 2019 itibariyle üç tek boynuzlu attan en az birinin halka arz edildiğini gösteriyor.
ABD merkezli Unicorn’lar arasında Uber, Airbnb, SpaceX, OpenSea, Discord ve Pinterest gibi şirketler örnek verilebilirken; Çin içerisinde ise Bytedance, Xiaomi, China Internet Plus Holding (Meituan Dianping) ve Lu.com gibi farklı yapılar örnek verilebilir.
Türkiye’den Unicorn dendiğinde ise Trendyol, Getir, Peak Games, Dream Games ilk akla gelen girişimler olurken; yerli Unicorn’lar doğrudan tüketiciye servis, e-ticaret ve oyun sektörlerinde faaliyet gösteriyorlar.