Menderes’in keşfedip ABD’ye yolladığı, radarsız roketin kaşifi olarak bilinen; fakat ülkesinde hak ettiği değeri göremeyen İrfan Mavruk, 2010 yılında, 69 yaşında iken vefat etti.
Menderes’in keşfedip ABD’ye yolladığı, radarsız roketin kaşifi olarak bilinen; fakat ülkesinde hak ettiği değeri göremeyen İrfan Mavruk, 2010 yılında, 69 yaşında iken vefat etti.
İrfan Mavruk Adana’lı. Yaptığı roketler nedeniyle Adana’da başı dertten kurtulmayan, birçok kez karakola çağrılan Erkek Sanat Enstitüsü öğrencisi olan İrfan Mavruk, hazırladığı projelerini kimseye kabul ettiremedi. Destek almak için başvurduğu Adana Elektrik Mühendisleri Odası, heyet eşliğinde dinledikleri Mavruk’un projelerini imkansız olarak değerlendirdi.
1959 yılında odanın dergisinde yayınlanan bir makalede Mavruk’un projeleri ile ilgili, “İrfan Mavruk’un elinde dolaştırdığı füze projesi meraklı bir çocuğun çizdiği karmaşık bir takım şekillerden ibaret olup, teknik bir makine resmi ile herhangi bir alakası yoktur. Verilen izahattan anlaşıldığına göre İrfan Mavruk, maalesef geniş fantezisi ile mevcut olmayan şeyleri olmuş gibi göstermekte ve hiç bir hesaba dayanmayan bir takım iddialar ileri sürmektedir” denildi.
Ağabeyi Abit Mavruk’un anlatımına göre, bir gün okulda atom dersi işlenirken kardeşinin anlatımının kendisine ABD’nin kapısını açtığını ifade ederek, şöyle devam etti, “Bunun üzerine öğretmen idareye haber veriyor, konu valiye kadar gidiyor. ABD mühendisleri geliyor ve tepkili motorları soruyorlar, kardeşim de izah ediyor. ‘Bunda bir fevkaladelik var’ diyorlar.’’
Bu gelişmelerin üzerine dönemin Valisi, eski TBMM Başkanı Refik Koraltan’a bir mektupla gönderir ve Koraltan da durumu dönemin Başbakanı Adnan Menderes’e anlatır. Okuduğu mektuptan oldukça etkilenen Menderes, İrfan Mavruk’u Dolmabahçe Sarayı’na davet eder. Dolmabahçe Sarayında Koraltan, bakanlar ve Menderes vardı. Koraltan ‘Bahsettiğim çocuk bu ‘ der ve kurulun aldığı karara göre İrfan’ı yüksek zekalı çocuklar fonundan ABD’ye gönderirler.
1959’da yılında New York’un yolunu tutan Mavruk’u, ABD’liler teste tabi tutup Colombia Üniversitesine kaydettiler. ABD’de Houston’da bir nükleer araştırma merkezinde çalışmaya başlayan Mavruk’un çalıştığı merkezde hidrojen bombasını icat eden bilim adamı da vardı. Daha sonra, nükleer silahların parçalarını üreten fabrikalarda çalıştı. Ailesine yazdığı mektuplarda, atom bataryası geliştirdiklerinden ve füzelerin uzaya çıktıklarında patladığını ve bunun sebep ve çareleri üzerine çalışmalar yürüttüğünden bahsetmişti. Eğitimini tamamladıktan sonra bazı silah fabrikalarında çalışan Mavruk, uzaydaki atom yükünü ölçen bir cihaz da geliştirdi.
Nükleer merkezindeki başarılarının haricinde bazı silah fabrikalarında da çalışan Mavruk, uzaydaki atom yükünü ölçen bir cihaz geliştirdi. Özellikle yerden kumanda edilmeye gerek kalmayan roketler konusunda çalışan İrfan Mavruk 69 yaşında, 5 Ağustos 2010'da emeklilik günlerini yaşadığı New York'ta geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetti. Mavruk, Adana'da Ali Hocalı Köyü'ndeki mezarlıkta toprağa verildi.
Türkiye’de 16 Şubat 1965 tarihli bazı gazetelerde İrfan Mavruk’la ilgili geniş bir haber yer aldı. Dış kaynaklı olan, ‘Amerikalıların üstüne titrediği harika çocuk: İrfan Mavruk’, ‘Hakkında özel kanun çıktı, gizli polis de onu koruyor’ üst başlıkları altında, ‘25 yaşındaki bir Türk genci feza ilmine ışık tutuyor’ başlığıyla verilen haberde, ‘İrfan Mavruk tarafından yapılan ve radarsız olarak uzaya fırlatılan roket büyük bir başarı sağladı’ deniyor.
Kendi değerlerimize, hak ettikleri değeri verebilmek ümidiyle!