Bu içeriğimizde dalgalı kur ve sabit kur kavramlarının neler olduğunu inceleyeceğiz. Bunun için öncelikle kur rejiminin ne olduğundan biraz bahsederek içeriğimize başlayalım!
Bu içeriğimizde dalgalı kur ve sabit kur kavramlarının neler olduğunu inceleyeceğiz. Bunun için öncelikle kur rejiminin ne olduğundan biraz bahsederek içeriğimize başlayalım!
Her paranın bir iç değeri, bir de dış değeri vardır. Bir paranın iç değerini o paranın ülke içindeki kullanımı ve satın alma gücü belirler. Paranın iç satın alma gücü yurtiçinde satılan mal ve hizmetler karşısında sürekli olarak düşüyorsa para içeride değer kaybediyor demektir ki buna enflasyon denir.
1 USD = 6,0 TL eşitliğini yazdığımızda (bu eşitliğe kur deniyor) bu eşitliğin nasıl oluştuğu sorusunun yanıtı bizi bu eşitliğin oluşmasında kullanılan yöntemlere yani kur rejimlerine götürür.
Sabit kur, bir kez belirlendiğinde Merkez Bankası tarafından değiştirilinceye kadar aynı kalır.
Peg rejimi; yerli parayı belirli bir rezerv paraya ya da birden fazla paranın oluşturduğu bir sepete bağlamaya peg etme deniyor. Para kurulu rejimi; bu da asıl olarak peg rejimiyle aynı ilke içinde yürür, yani peg rejimi için yapılan tanımlama bu rejim için de geçerlidir. Para kurulu rejiminin belirgin farkı, yerli paranın basılmasının döviz girişine bağlanmış olmasıdır. Yani yerli para bu rejimde döviz karşılığında basılmış olur.
Bu rejimde yerli paranın yabancı paralarla olan ilişkisi gün içinde sürekli olarak yeniden belirlenir. Dalgalı kur rejiminin farklı uygulanma biçimleri vardır. Tam dalgalı kur rejimi; dalgalı kur rejiminde Merkez Bankası ya da başka bir kurum paranın dış değerine müdahale etmiyorsa bu rejime tam dalgalı kur rejimi denir.
Bant içinde dalgalanma rejimi; döviz kurunun belirli bir bant aralığında dalgalanmasına bu bandın altına veya üstüne geçmesi halinde Merkez Bankası’nın müdahale etmesi biçiminde uygulanan rejime verilen addır.
Yani sabit kur rejimine geçebilmek için öncelikle sermaye giriş çıkışını denetim altına almak ve dolayısıyla konvertibiliteden vazgeçmek gerekir. Bu da isteyenin istediği zamanda elindeki veya banka hesabındaki TL’leri verip istediği yabancı parayı alabilmesi olanağını kaldırır.
Dalgalı kur, kamu tarafından müdahale edilmeyen yani döviz kurunun piyasalarda arz ve talep koşullarına göre belirlenmesidir.
Dalgalı kur sisteminde merkez bankasının kurlara müdahalesi ya hiç olmamakta ya da sınırlı bir şekilde olurken; kurlar arz ve talebe göre belirlendiği için belirsizlik durumu oluşabilmektedir.
Dezavantajları ise, kurlardaki dalgalanmaların geleceğe yönelik belirsizlikler yaratmasına bağlı olarak ticaret ve yatırımlarda gerileme, maliyet enflasyonuna neden olması ve spekülasyonlara sebep olması şeklindedir.