Bazen bazı kelimeleri hatırlayamaz ve 'şey' deriz ama şeyin bu kadar farklı anlamlara gelebileceğini inanın biz de bilmiyorduk...
Bazen bazı kelimeleri hatırlayamaz ve 'şey' deriz ama şeyin bu kadar farklı anlamlara gelebileceğini inanın biz de bilmiyorduk...
'Coiso – Cena'
Portekizliler bazı kelimelerin yerine “coiso“ derler. “cena” kelimesinin kullanımı da oldukça yaygındır. Gündelik dilde ise “coisar” kelimesi neredeyse bütün fiilerin yerine geçebilir. “coiso” aslında “coisa”nın maskulen bir formudur ve anlamı 'şey'dir. Bir objeyi ya da adı nitelerken kullanılır. Kelime, aslında bir televizyon sunucusu olan Gato Fedorento ile popüler oldu denebilir. Brezilya Portekizcesinden gelen bu kelimeyi genellikle gençler kullanır. Brezilya'nın özellikle kuzey bölgelerinde ise “coisas“ kelimesinin başka bir anlamı daha vardır: üreme organı.
'Chisme – Cacharro – Cosa – Trasto – Comosellama'
“chisme” İspanyolcada adı bilinmeyen ya da aklınıza gelmeyen objeleri nitelemek için kullanılan ve Türkçedeki aynı 'zımbırtı' kelimesine benzer bir kelimedir. “chismo' kelimesine anlamdaş bir diğer kelime ise “trasto”dur ve neredeyse aynı anlama gelir. “cacharro” ise Türkçedeki 'ıvır zıvır' kelimesine karşılık gelir ve genelde mutfak araç gereçlerini nitelemek için kullanılır. Aynı zamanda işlevi belli olmayan alet anlamına da gelmektedir. İspanyolcadaki “cachorro” kelimesi yani yavru köpek kelimesiyle benzer bir yazılışı vardır. 'Zamazingo' anlamına gelen bir diğer kelime ise “comosellama”dır. Son olarak, latince kökeni “bestius” olan ”cicho” ise bilinmeyen hayvan türlerini nitelemek için kullanılır. Unutmayalım, 'Portoriko' aynı zamanda penis anlamına da gelmektedir.
'Truc – Machin – Bidule – Chose'
Fransızcada her kelimenin cinsellikle bağlantılı olduğunu düşünüyorsanız, aslında haklılık payınızın olduğunu söylemek doğru olacaktır. En çok kullanılan kelimelerden biri olan “truc” isimlendirilemeyen kelimeler için kullanılsa da aslında fuhuş ile alakalı bir anlamda kullanılır. Kökeni “truquer” olan bu kelime, Türkçede yer alan 'muziplik' kelimesiyle eş değer tutulabilir. “Bidule” kelimesi ise askeriyede argo olarak kullanılan düzensizlik anlamına gelir. “machin” ve 'chose' kelimeleri ise makine ya da mal anlamına gelir ve Türkçede yer alan 'şey' kelimesiyle benzerdir.
'Hlutur'
İzlandacada en çok kullanılan kelimelerden biri de “hlutur“dur. Eski Norveççedeki “hlutr“ kökeninden gelir ve Türkçedeki 'mal' kelimesine benzerlik gösterir. Ivır zıvır, zımbırtı ve zamazingo kelimelerine benzer.
'Gizmo – Thingamajig – Whatchamacallit – Whatsitsname – Thingamabob – Doohickey – Oojamaflip'
İngilizcede bilindiği üzere fazlasıyla niteleyici ve başka bir kelimenin yerini tutacak 'şey'ler vardır. Örneğin“whatchamacallit” (zamazingo) kelimesi “what you may call it” yani 'nasıl isimlendirmek istersen' cümlesinin kısaltılmış halidir. Ayrıca ünlü bir şeker markasının da adıdır. Zımbırtı/şey anlamına gelen 'thingamajig' ise 'thing' (şey) kelimesinin uzun halidir ve 1751 yılından beri kullanılmaktadır. Diğer bir kelime olan “thingamabob” ise ıvır zıvır anlamına gelir ve 1942 yılında yayınlanan 'The Thing-Ummy Bob' şarkısından türemiştir. “doohickey” (adı anımsanamayan şey) kelimesinin ise kökeni hala belli olmamakla birlikte ‘doodad' ya da 'hickey'den geldiği düşünülmektedir. Aynı gizemli durum, “oojamaflip” (zamazingo) kelimesi için de geçerlidir.
'Dings – Dingseboms – Greie – Duppeditt – Snurrepipperi – Krimskrams'
Ne zaman Norveççede aklınıza bir isim adı gelmezse “dings”, “dingseboms” veya “greie” diyebilirsiniz. Hepsi ıvır zıvır/ zamazingo anlamına gelmektedir. Norveçliler ayrıca küçük ve işlevsiz objeleri nitelemek için de “duppeditt” kelimesini kullanılırlar. “snurrepipperi” kelimesini ise aynı “duppeditt“ kelimesi gibi garip olan durumları nitelemek amacıyla kullanılır ve çoğulu temsil eder. Son olarak Norveçlilerin, Almanların ilham alarak ürettikleri “krimskrams” (ki her zaman çoğul kullanılır) sıradan, küçük ve ucuz objeleri somutlaştırmak için kullanılır.
'Sak – Grej – Pryl – Mojäng – Grunka – Grunkimojs – Grejs – Tjofräs'
İsveççe belkide bu kelimeler için en uygun dil olabilir! __“Sak”, “grej”, “pryl”, “mojäng/moj” (Fransızcada “moyen” kelimesi) and “grunka” en çok kullanılan 'şey' kelimesi yerine geçer. “grejsimojs”, “grunkimojs”, “grejs” ve“tjofräs” kelimeleri ise bunun çoğul biçimleridir.
'Hilavitkutin – Mikälie – Juttu – Systeemi – Tilpehööri – Höhä – Sälä'
“Hilavitkutin” Fincede yer alan en yaygın sözcüktür ve teknik aletleri nitelemek için kullanılır. Özel durumlarda ise “mikälie”ya da “mikä lie” (her ne olursa) kelimeleri kullanılır. “Juttu” kelimesinin ise edebi anlamı 'hikaye', 'kriminal' ve 'konu' dur ve genellikle soyut olanı tasvir etmek için kullanılır. Bu anlamda kullanılan diğer kelimeler ise “systeemi”,“homma” ve “hommeli'dir. Ivır zıvır anlamına gelirler. “tilpehööri” kelimesi ise genellikle gereksiz veya “höhä”ya da “sälä” olarak bilinen küçük objeler için kullanılır.
'Dims – Dingenot – Dimsedut – Huddelifut – Himstregims – Himstregimst – Tingest'
Danimarkalıların kendine ait bu tarz kelimeleri olmasa da, Almanlardan öğrendikleri 'dings' kelimesini 'dims' olarak söylemeyi tercih etmişlerdir. Aynı bağlamda düşünüldüğünde “dingenot“, “dimsedut” ve “dibbedut” kelimeleri de Dancaya geçmişlerdir. Kendilerine ait ürettikleri ıvır zıvır, obje ya da şey kelimeleri ise “huddelifut“, “himstregims“, “himstregimst“, “tingest“, “sager” ve 'grej'dir.
'Dinges – Jeweetwel'
Hollandalıların bu anlamda kullandıkları oldukça eğlenceli bir kelime olan “jeweetwel”, edebi anlamda 'sen bilirsin' demek olsa da aslında sözlükteki tanımı aslında Türkçede yer alan 'dilimin ucunda gibi bir şey' ile oldukça benzerdir. Bir diğer niteleyici olan 'dinges' ise yine Almanlardan gelen 'ding' yani 'şey' anlamına gelir.
'Dinges – Jeweetwel – Truc – Machin – Bidule – Chose – Dings – Dingsbums – Dingsda'
Belçika; Flemenkçe, Fransızca ve Almancanın konuşulduğu bir ülkedir. Bundan dolayı da ‘'dinges' ve 'jeeweetwel' kelimeleri Flemenkçe, 'truc' ve 'machin' kelimeleri Fransızca ve 'chose', 'dings', 'dingsbumsz' ve 'dinsda' kelimeleri ise Almancadan dile yerleşmiş ve her biri 'şey, ıvır zıvır, zamazingo' anlamlarına gelmektedir.
'Dings – Dingsbums – Dingsda – Dingens – Kram – Krimskrams – Krempel'
Geldik dananın kuyruğunun koptuğu yere! İçerik boyunca bahsettiğimiz gibi Almanların bu konu hakkında ürettikleri birçok sözcük var: 'dings, dingsbums, dingsda, dingens, kram, krimskrams, krempel...'
'Roba – Coso – Affare – Aggeggio'
İtalyanlar cansız objeler için 'roba' (eşya) ve buna benzer bir kelime olan 'coso' yani 'şey' kelimesini fazlasıyla kullanırlar. Ayrıca 'affare' (iş gereci) ve 'aggeggio' (eşya, gereç) kelimeleri de kullanılır denilebilir. Eğer biraz daha ağdalı bir dil kullanmak isterseniz de, “vattelapesca” kelimesini de kullanabilirsiniz. Bu kelimenin Türkçe karşılığı 'git ve bul' olsa da aslında bahsedilmek istenen durum, bulunması zor ve özgün bir obje veya durumun nitelendirilmesi olarak açıklanabilir.
'Toto – Tentononc – Udělátko – Bazmek – Hejble'
“Toto”, “tentononc”, “udělátko”, “bazmek” ve “hejble” kelimeleri genellikle ne olduğu nitelendirilemeyen kelimeleri tasvir etmek amacıyla kullanılır. Çekçe “basmeg“ yani ıvır zıvır anlamına gelen bu kelimenin Macarcada olan karşılığı 's*ktir et!' dir. Son olarak, “udělátko” ve “hejble” ise alet anlamına gelmektedirler.
'Oné – Tento – Konina – Kravina – Bazmek'
Slovakların 'zırva/saçma' anlamına gelen birçok kelimesi vardır ve“konina”, “kravina”, “volovina”, “somarina” gibi birçoğu da çiftlik hayvanlarının adlarından devşirilmiştir. “kokotina”, “chujovina” ve “pičovina” gibi kelimeler ise cinsel organların çağrışımını yapmaktadırlar. Ama yine de, en çok kullanılan iki kelime “oné” ve 'tento'dur ve hem insanlar hem de eşyaları nitelemek için kullanılabilirler.
'To coś – Cudo – Dynks – Wihajster – Ten Teges'
Ah bu Almanlar yok mu! Bütün Avrupayı 'ding' kelimeleriyle etkilemişler. Polonyalılar için de “dynks” kelimesi 'ding' kelimesinden türemiş. Bazı bölgelerde ise 'dinks' olarak telaffuz ediliyormuş. Ama kendilerinin Almanlardan ilham alarak yarattıkları bir kelime de: “wihajster” yani Almacadaki “Wie heißt er?” (Onun adı ne?) sorusunun kısaltması. Bunlara ek olarak; “to coś” (bu bir şey), “cudo”(harika şey) ve “ten teges” ya da daha çok bilinen haliyle “ten tego”(bu) kelimeleri de kullanılıyor.
'Dáiktas – Dalỹkas'
Litvanyalılar, bir ismi unuttuklarında genellikle “dáiktas“ yani 'bilmem ne' diyorlar. Tanımlayamadıkları durumları ise “dalỹkas“ kelimesiyle betimliyorlar.
'Manta – Lieta'
'manta' kelimesi Letoncada daha iyi tanımlayamayacağını düşündüğünüz, doğrusunu hatırlayamadığınız ya da kelimelerin kifayetsiz kaldığını anladığınız zamanlar için kullanılan bir sözcüktür. Genellikle somut durumlar için kullanılır. Soyut durumlar için ise “lieta“ sözcüğü tercih edilir.
'Asjandus – Riistapuu – Mis-ta-n’d-oligi – See lugu – Jutt – Asi'
Bu minvalde en çok kullanılan sözcük “asjandus”dur ve 'zımbırtı' anlamına gelmektedir.
'штука (štuka) – штуковіна (štukovina) – штукенция (Shtukentsiya) – это самое (Eto samoje) – ботва (botva) – фигня (fihnia) – хреновина (Chrienovina) – бред (Bried)'
En çok kullanılanları sıralayacak olursak: “Штучкі” (“Štučki” yani ‘şey’), “штуковіна” (“štukovina” yani ‘ıvır zıvır’) ya da “штукенция” (“Shtukentsiya“). Belirli bir obje için “это самое” kullanılır.
'я́к його́ (ják johó) – я́к її́ (ják jijí) – я́к їх (ják jix)'
Ukraynalılar tam olarak hatırlayamadıkları isimleri nitelendirebilmek için “я́к його́” yani 'sahi ona ne diyorlardı?/ zımbırtı' derler.
'Chestie – Cutare – Cum-îi-zice – Nu-știu-ce – Cine știe ce – Un din-ăla – Drăcie'
Rumenler de İngilizlerle benzer kelimeler kullanıyorlar. Örneğin “cum-îi-zice” ya da “cum-se-cheamă” İngilizcedeki 'what’s-it-called' yani 'ıvır zıvır' derler.
'Izé – Micsoda – Hogyhívják – Miafene – Bigyó – Miafasz – Készség'
Marcada bunun için kullanılan oldukça fazla kelime vardır. Sıralayacak olursak: “micsoda” (bu nedir), “hogyhívják” or “hogyishívják” (buna ne denir), “miafene” (hay lanet), “bigyó” (şey), “miafasz” (kahrolası) denir.
'Stvar – Reč – Oné – Uno Tisto – Seveda'
“stvar“, “reč” ve “oné” kelimelerinden neredeyse hepsi 'ıvır zıvır' anlamına gelir. Hem soyut hem de somut durum veya objeleri nitelemek için kullanılır. “oné” kelimesi ise genellikle adı konulamayan bir kişinin ya da durumun nitelemesi için kullanılır.
'Sokoćalo – Džidžabidže – Zvrčka – Stvarčica – Hepek'
Sırpça ve Hırvatçada yer alan “sokoćalo” kelimesi ne amaçla kullanıldığı bilinmeyen ya da bilinemeyen mekanik araçları nitelemek amacıyla kullanılır. “džidžabidže” ise küçük objeleri nitelemek içindir. Türkçedeki zamazingo kelimesiyle neredeyse aynı anlama gelen “zvrčka” ve “stvarčica” ise oldukça yaygındır. Bosna Hersek'de ise bir obje ya da kişi “hepek” kelimesiyle betimlenir.
'Gjësend – Vegël – Vegël pa emër'
En çok bilineni “gjësend” yani zamazingodur. Arnavutlar aynı zamanda “vegël” kelimesini de araç gereç anlamında kullanırlar.
'такова (Takova) – таковата (Takovata) – джаджа (Džadža)'
Bulgarlar 'bu gibi' kelimesini oldukça fazla kullanırlar: “такова” (“takova“) ya da ‘“таковата” (“takovata“).
'џиџе (džidže) – џиџи-миџи (džidži-midži) – ваквото (vakvoto) – таквото (takvoto) – речи-го (reči-go)'
Makedoncada “џиџе” (“džidže“) genellikle küçük objeleri nitelemek ve “џиџе” (“džidže“) ise birden fazla objeyi tasvir etmek için kullanılır.
'μαραφέτι (Maraféti) – μαντζαφλάρι (Mantzaflári) – μηχάνημα (Michánima) – Αποτέτοιος (Apotetoios)'
Yunancada en çok kullanılan kelimelerden biri de “μαραφέτι” (“maraféti“) yani 'şey'dir. Zımbırtı kelimesi için “μαντζαφλάρι” (“mantzaflári“) ve alet edevat için ise “μηχάνημα“ (“michánima“) kelimeleri kullanılır.
'Şey – Falan – Filanca – Falan filan – Ivır zıvır – O şey dedi – Zımbırtı – Zamazingo'
Peki biz hangi kelimeleri kullanıyoruz? Arapçadan dilimizde geçen 'falan' kelimesinin başka bir varyasyonu olan 'filanca' ya da birçok nesneyi tasvir etmek için 'ıvır zıvır' kelimelerini oldukça çok kullanıyoruz. Gereksiz ve işlevsiz objeler için ise zımbırtı kelimesin tercih ediyoruz.
Siz 'şey' kelimesini en çok ne için kullanıyorsunuz? Yorumlarda buluşalım...😅
uğur mu
uğur kim ya
Faruk eczanesii