3 seçenek arasından mı pantolon seçmek istersiniz yoksa 7 seçenek arasından mı? 7 seçenek daha iyidir değil mi?
İlk bakışta, “daha fazla seçenek daha fazla özgürlük” gibi gelir bize. Ama maalesef öyle değildir. Beynimizin çalışma mantığında aynı anda ancak belirli sayıda işlem yapmak vardır. Genel olarak, 10 seçenek beynimiz için çoktur ve bu tür durumlarda beynimiz bir bilgisayar gibi hata verir. Ama sizi yüzüstü bırakmaz, bir pantolonu almanızı sağlar ama siz, beyninizin o pantolonu nasıl seçtiğini asla bilemezsiniz.
Çünkü onun “kafası” karışmıştır ve herhangi bir şeyden etkilenerek size yanlış seçim yaptırabilir. Bu etkilendiği şey bazen tezgâhtarın bir cümlesi veya pantolonun modelindeki “slim fit” ibaresi olabilir. Kendinizi iyi hissetmenizi sağlayan bu laf yüzünden sizi çok sıkan bir pantolonu alıp çıkarsınız ve eve geldiğinizde hatanızı fark edersiniz. Alın işte size yanlış bir karar!
Herhalde etrafınızda bir miktar zeki insan vardır. Öğrenciyseniz, okulun en akıllı çocuğu dediğiniz; öğretmenseniz, okulun en akıllı öğretmeninin o olduğunu düşündüğünüz biri mutlaka etrafınızda vardır. Bu insanların çok akıllı davrandıklarını görürsünüz. Her türlü kararı vermeden önce ölçüp biçerler, elli kişiye danışırlar ve öyle karar verirler.
Araba almak için aylarca uğraştıklarını görürsünüz. Bu insanların hayatımızın her safhasına itinayla serpiştirilmiş sınavların çoğunda sizden daha başarılı olduklarını görüp imrenirsiniz. Ancak zannetmeyin ki bu insanlar sizden daha iyi pantolon seçimi yaparlar. Onlar da 10 seçenekle karşılaştıklarında büyük ihtimalle sizinle aynı hatayı yaparlar. Çünkü ne kadar zeki olurlarsa olsunlar, pantolon seçimi beynin zekâ kısmı tarafından gerçekleştirilmez. Pantolon seçimini veya bilmece cevaplamayı beynin başka bir bölgesi yapar.
Psikologlar ve nörologlar yaptıkları yüzlerce araştırma sonunda insan beyninin –tabiri caizce- iki karar dairesiyle çalıştığını keşfettiler. Bir karar almak zorunda olan beyin, durumu hızlıca inceledikten sonra iki karar dairesinden birine havale eder.