Tutunamayanlar Konusu ve Karakterleri: Oğuz Atay'ın Unutulmaz Eserinden En Güzel Sözler ve Alıntılar

25.04.2023 - 14:23

Belki en sevdiğimiz kitaplardan birisi haline geldi belki de adını her yerde duyduğumuz halde bir türlü cesaret edip okuyamadık. Evet, 'Tutunamayanlar'dan bahsediyoruz. Tutunamayanlar, Oğuz Atay'ın adıyla özdeleşmiş eseridir. İlk kez 1972 yılında yayınlanan, yayınlandıktan sonra birkaç yıl içerisinde unutulan ancak günümüzde en popüler kitaplar arasında yer alan bir romandır Tutunamayanlar. TRT'nin Roman Ödülü'nü kazanmış, UNESCO tarafından İngilizce'ye çevrilmesi tavsiye edilen kitaplar listesine alınmıştır. Peki ünü dünyaya yayılan Tutunamayanlar ne anlatır? Tutunamayanlar'ın konusu nedir, karakterleri kimlerdir?

Gelin birlikte Tutunamayanlar romanını inceleyelim...

Tutanamayanlar Konusu Nedir?

Tutunmayanlar Turgut Özben'in, Selim Işık'ın intiharı üzerine ihmal ettiği düşündüğü arkadaşının geçmişini araştırmaya başlamasını konu edinir. Selim, her insana farklı bir yönünü göstermiştir. Turgut ise Selim'in etrafındakilerle iletişime geçer ve onun 'imgesini' yaratmaya çalışır.

Zamanla Selim'in görüntüsü oluşur ve okuyucu Selim'in bu hayata neden 'tutunamadığını' anlar. Selim Işık, düşünen, sorgulayan bir insandır ve bu yüzden diğer insanların rahatça yaşadığı bu dünyaya bir türlü 'tutunamaz.'

Romanda Selim'in hikayesi anlatılırken dönemin modernleşme sürecine de ışık tutulur. Bireylerin bu süreçte yaşadığı bireysel kimlik arayışları ve çelişkileri Selim üzerinden aktarılmıştır. Selim, varoluşsal sorgulamalar, yalnızlık, bunalım gibi birçok insanın o dönemlerde yaşadıklarını yansıtır.

Tutunamayanlar'da Türkiye'nin yakın tarihi de ustaca kaleme alınmıştır. Siyasal, sosyal ve ekonomik sorunlar anlatılmış, 1970'lerin sonları ve 12 Eylül darbesi sonrasında yaşanan baskılar okuyucuya aktarılmıştır.

Tutunamayanlar'ın Karakterleri Kimlerdir?

Selim Işık: Romanda Selim'in intiharından sonra yaşam hikayesinin araştırılmasıyla başlar. Selim'in ve diğer karakterlerin ilişkisi anlatılır. Oğuz Atay, Selim karakteriyle yarı-otobiyografik bir karakter yaratmıştır.

Turgut Özben: Mühendistir. Selim'in intiharı üzerine hayatını ve ilişkilerini sorgulamaya başlar. Tutunan bir karakter olan Özben, zaman içerisinde bir tutunamayana dönüşür.

Nermin: Turgut’un eşi olan karakterdir. Hakkında fazla bilgi bulunmaz.

Süleyman Kargı: Kitaptaki aydın karakterlerden birisidir. Tutunamayan bir insan olarak yer alır. Ancak hayatla daha barışık bir kişidir.

Metin Kutbay: Aydın bir kişilik değildir. Genel zevkleri vardır. Bu özellikleriyle toplumu simgelediği düşünülür.

Oğuz Atay'in ilk romanı olan Tutunamayanlar ilk kez 1972 yılında yayınlanmıştır.

Tutunmayanlar, TRT Roman Ödülü'nü kazanmış, ancak bir süre sonra unutulmaya yüz tutmuştur. 2022 yılında ise UNESCO tarafından 'İngilizce'ye tercüme edilmesi gereken seçkin edebiyat eserleri' listesine seçilmiştir. Hak ettiği üne tekrar kavuşan Tutunamayanlar, Türk edebiyatında en önemli eserlerden bir tanesidir. Dil ve üslubu dolayısıyla Türk edebiyatında bir devrim yaratan eserler arasında yer alır.

Tutunamayanlar bir otobiyografik roman olabilir mi?

Oğuz Atay'ın kaleme alınan biyografisinin ardından Tutunamayanlar'ın pek çok otobiyografik öge taşıdığı fark edilmiştir. Oğuz Atay, hem edebi kişiliğini hem de dünyaya bakış açısını bu eserde kaleme almıştır.

Tutunamayanlar, aslında belirli bir olayı ele almaz. Romanda izlenimler, çağrışımlar, eleştiriler ve ruhsal çözümlemelere bolca yer verilir. Teknik olarak incelendiğinde ise bu eserin bilinç-akış tekniği kullandığı söylenebilir. Bu özelliğiyle de Türk edebiyatında yeni bir çağ başlattığı kabul edilir.

Tutunamayanlar'ın yeniden keşfedilmesi ile günümüze kadar popülerliğini korumuş bir eser olmuştur.

İlk olarak 1972 yılında yayınlanan Tutunamayanlar, ödüllü bir eser olmasına rağmen büyük yankı uyandıramamış ve unutulmuştur. Kitabın tekrar keşfedilmesinin ise Ömer Madra tarafından olduğu bilinmektedir. Ömer Madra, Milliyet Gazetesi'nde Enis Batur, Oruç Aruoba, Sevin Okyay gibi isimlerle birlikte kültür servisinde çalışmıştır.

Bu dönemde Oğuz Atay'ın yazdıkları gazetede yayınlanır. Büyük beğeni toplayan bu eserler bir süre sonra ilk kez baskıya gider. Kitabın 'tekrar' basılması ise 1984 yılında olmuştur. Bu sefer Tutunamayanlar büyük bir başarı elde eder ve o günden günümüze kadar birçok kez basılır.

Türk Edebiyatı'nı en iyi temsil eden kitap!

Oğuz Atay'ın ölümsüz eseri, Türk Edebiyatı'nın en iyi temsilcilerinden birisi ve aynı zamanda bir dönüm noktası olarak kabul edilir. Tutunamayanlar, İngilizce başta olmak üzere toplamda 4 dile çevrilmiştir. Selim Işık'ın 'tutunma' hikayesi Almanya'da, Hollanda'da ve Yunanistan'da yayınlanmıştır.

Kitabın İngilizce çevirisi, kitabın adandığı isim olan Sevin Seydi tarafından yapılmıştır. Sevin Seydi, Tutunamayanlar'ın yazılmasında büyük rol oyanmış bir isimdir. Nasıl mı? Atay, Tutunamayanlar'ı yazdığı dönemde mühendis olarak çalışmaktaydı ve iş çıkışlarında Sevin Seydi'nin yanına giderek onun daktilosunda bu eseri yazmıştı.

Tutunamayanlar Sözleri ve Alıntıları

Şu anda sana güzel bir söz söyleyebilmek için on bin kitap okumuş olmayı dilerdim.
Kitapçıların ve çiçekçilerin bazı özellikleri olmalıdır Olric. Gelişigüzel insanlar bu mesleklerin içine girmemeli. Kitaplar ve çiçekler özel bir itina isteyen varlıklardır.
Beni ya şımartın ya da kapı dışarı edin! diye bağırırdı. Yarı içtenliğe dayanmam zor benim.
Gerçekle düş birbirine karışıyor; yalanın nerede bittiğini anlayamıyoruz. Tutunacak bir dalımız kalmıyor. Tutunamıyoruz.
Herkesin istediği gibi yaşadığı uzak bir ülkenin özlemini duyuyorum.
Ben iç dünyama dönüyorum. Orada hayal kırıklığına yer yok.
Ben ölüyorum; görmüyor musunuz?
İlk yalanı söyledikten sonra bir daha konuşmamalı insan.
Kötü bir resim asarım korkusuyla hiç resim asmadım, kötü yaşarım korkusuyla hiç yaşamadım.